Ανεκμετάλλευτη έχει μείνει από την ελληνική διπλωματία η αποκάλυψη ότι οι ΗΠΑ και μάλιστα σε τηλεγράφημα του 2009 που φέρει την υπογραφή της ίδιας της τότε Υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Χίλαρι Κλίντον αναγνωρίζουν την ελληνική κυριαρχία σε δυο κρίσιμα νησιά του Αιγαίου το Αγαθονήσι και Φαρμακονήσι.
Το τηλεγράφημα αυτό, που αποκαλύφθηκε από τα WikiLeaks (και μέρος του έχει δημοσιευθεί και στο παρελθόν) παρά την πολιτική ίσων αποστάσεων που τηρεί έναντι Αθήνας και Άγκυρας, (και την σύσταση για αποφυγή ..κινήσεων που προκαλούν τους Τούρκους) δηλώνει κατηγορηματικά ότι σύμφωνα με τις ΗΠΑ ως συμβαλλόμενο μέρος της Συνθήκης των Παρισίων τα δύο νησιά «αποτελούν κυρίαρχη επικράτεια της Ελλάδας».
Καθώς η Τουρκία συνεχίζει να αμφισβητεί την ελληνική κυριαρχία στο Αιγαίο και να επανέρχεται στην θεωρία των «γκρίζων ζωνών» τέτοιου είδους ντοκουμέντα πρέπει να αξιοποιηθούν από την Ελληνική πλευρά και να ζητηθεί μάλιστα η δημόσια και έμπρακτη επιβεβαίωση της θέσης αυτής από την αμερικάνικη κυβέρνηση.
Στις 12 Ιουνίου 2009 23:17 τηλεγράφημα ((09STATE61209) με την υπογραφή της υπουργού εξωτερικών Χίλαρι Κλίντον φεύγει προς τις πρεσβείες της Αθήνας και της Άγκυρας (άμεσης επίδοσης) και κοινοποίησης σε μια σειρά σημαντικών διπλωματικών Αρχών των ΗΠΑ σε Ευρώπη και διεθνείς οργανισμούς
Το τηλεγράφημα έχει τίτλο : «Ωθώντας προς τα εμπρός τους Έλληνες και τους Τούρκους στα θέματα του Αιγαίου». Με την επισήμανση ότι το τηλεγράφημα απαιτεί ανάληψη δράσης.
Το Υπουργείο συμφωνεί με τις κοινές διαπιστώσεις από τις πρεσβείες της Αθήνας και της Άγκυρας ότι «υπάρχει άμεση ανάγκη να σταματήσει η πρόσφατη αύξηση των προκλήσεων στο Αιγαίο, η διάχυση των εντάσεων και η ανάγκη να «εργασθούμε με στόχο την επίλυση των υπαρχόντων θεμάτων».
Σαν πρώτο βήμα είναι οι επικείμενες επισκέψεις υψηλού επιπέδου (του Τούρκου πρωθυπουργού Ερντογάν στην Αθήνα 20 Ιουνίου , του Τούρκου ΥΠΕΞ Νταβούτογλου στην Κέρκυρα για την υπουργική συνάντηση του ΟΑΣΕ στις 28 Ιουνίου και της Ελληνίδας ΥΠΕΞ Ν. Μπακογιάννη στην Άγκυρα) ίσως προσφέρουν μια ευκαιρία για τις δυο κυβερνήσεις ώστε να εμπλακούν ευθέως στα ζητήματα αυτά.
Σκοπός: Οι πρεσβείες θα πρέπει να προωθήσουν τους ακόλουθους στόχους στους αξιωματούχους των δυο κυβερνήσεων για να τους πείσουν να αυξήσουν τις διπλωματικές προσπάθειες και να μειώσουν τις στρατιωτικές δράσεις στο Αιγαίο.
-Διακοπή των τουρκικών υπερπτήσεων σε δυο κατοικημένα νησιά της Δωδεκανήσου, το Αγαθονήσι και το Φαρμακονήσι.
-Αποτροπή αυξημένων αμυντικών δράσεων από τον Ελληνικό Στρατό που θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως προκλητικές και να αυξήσουν το ενδεχόμενο ενός επεισοδίου.
-Μείωση διμερούς έντασης -ειδικά μεταξύ των στρατιωτικών δυνάμεων των δύο χωρών-και άνοιγμα του δρόμου για διμερή συνεργασία.
Ζητούμενη Δράση
Οι πρεσβείες σε Αθήνα και Άγκυρα έχουν οδηγίες να κάνουν τις ακόλουθες διακοινώσεις σε κατάλληλα υψηλό επίπεδο (από υφυπουργό και πάνω) και να επανέλθουν όπως ενδείκνυται με ανώτατους αξιωματούχους του Στρατού και της Πρωθυπουργίας. Αυτά τα σημεία θα πρέπει να δοθούν πριν την επίσκεψη του Τούρκου πρωθυπουργού Ερντογάν στην Αθήνα στις 20 Ιουνίου:
Άγκυρα και Αθήνα:
-Οι ΗΠΑ είναι πολύ ανήσυχες σχετικά με την αύξηση της στρατιωτικής δραστηριότητας και αντιπαράθεσης στο Αιγαίο ,και τόσο για τις τουρκικές υπερπτήσεις όσο και τις ελληνικές αναχαιτίσεις τους τελευταίους έξι μήνες.
-Φοβούμεθα ότι τέτοιες συγκρούσεις δημιουργούν έναν απαράδεκτο κίνδυνο ατυχήματος η άλλου επεισοδίου το οποίο δεν θα είναι προς όφελος καμιάς από τις δυο χώρες και θα μπορούσε να βλάψει σοβαρά τις διμερείς σχέσεις . Δεν μπορούμε να διακρίνουμε το όποιο πλεονέκτημα από την συνέχιση τους και κάνουμε παράλληλη διακοίνωση στις δυο χώρες για να εκφράσουμε την βαθιά ανησυχία μας.
-Συνεχίζουμε να καλούμε τις δυο πλευρές να δείξουν αυτοσυγκράτηση και να χρησιμοποιήσουν τους διμερείς μηχανισμούς που έχουν δημιουργηθεί από τους δυο και έχουμε την εμπιστοσύνη ότι έτσι θα μειώσουν τις παρούσες αχρείαστες εντάσεις ανοίγοντας συγχρόνως την πόρτα για βαθύτερη διμερή κατανόηση.
Για την Αθήνα μόνον:
-Κατόπιν αιτήματος σας, έχουμε επανειλημμένα εμπλακεί με ανώτερους Τούρκους αξιωματούχους τόσο στρατιωτικούς όσο και πολιτικούς, για τις υπερπτήσεις σε Αγαθονήσι και Φαρμακονήσι. Και θα το επαναλάβουμε.
Την ίδια στιγμή, αν θέλετε να βρείτε ένα αμοιβαίως αποδεκτό αποτέλεσμα, είναι σημαντικό να κατανοήσετε τις ανησυχίες της Τουρκίας για την αντιμετώπιση των ελληνικών δράσεων που αμφισβητούν τις τουρκικές θέσεις στο Αιγαίο (αν η επιθετική αναχαίτιση στο FIR ή η μονομερής στρατιωτικοποίηση των περιοχών που οι Τούρκοι πιστεύουν ότι βάση Συνθηκών υποχρεούνται να μείνουν αποστρατιωτικοποιημένα.
-Δεν μπορούμε να φανούμε βοηθητικοί στο να επηρεάσουμε την Τουρκία να επιδεικνύει αυτοσυγκράτηση εάν η Ελλάδα συνεχίζει με επιθετικό και προκλητικό τρόπο συμπεριλαμβανομένης της επιλογής για στρατιωτικές ασκήσεις νησιών των οποίων το καθεστώς στρατιωτικοποίησης αμφισβητείται.
Για την Άγκυρα μόνον:
-Όπως έχουμε ήδη θέσει σας καλούμε να σταματήσετε τις υπερπτήσεις των ελληνικών νησιών Αγαθονήσι και Φαρμακονήσι.
-Καθώς τα δυο νησιά είναι κατοικημένα αυτές οι υπερπτήσεις εισάγουν ένα νέο επικίνδυνο στοιχείο στις διαφορές του Αιγαίου μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας.
-Αυτό θα ισχύει κάτω υπό οποιεσδήποτε συνθήκες αλλά ειδικά στην περίπτωση του Αγαθονησίου και Φαρμακονησίου, οι ΗΠΑ ως συμβαλλόμενο μέρος της Συνθήκης των Παρισίων του 1947 αποδέχονται ότι τα νησιά αυτά αποτελούν κυρίαρχη επικράτεια της Ελλάδας.
-Καθώς σε πολλά θέματα του Αιγαίου η Τουρκία εγείρει θέματα με τα οποία είτε συμφωνούμε είτε εύκολα κατανοούμε , δεν έχουμε καμιά “συμπάθεια” προς τις θέσεις σας για αυτά τα νησιά.
-Εάν προκληθεί μια τραγωδία η εάν αυτό το θέμα τραβήξει το μεγάλο ενδιαφέρον της κοινής γνώμης, θα είναι δύσκολο για εμάς να αποφύγουμε να δηλώσουμε αυτή την θέση των Ηνωμένων Πολιτειών .
-Από την άλλη πλευρά εγείρουμε στους Έλληνες στο πλαίσιο της παράλληλης παρέμβασης μας, τις ανησυχίες μας για την ελληνική αντίληψη και πρωτοβουλίες που προκαλούν το de facto status και που η Τουρκία κατανοητώς θεωρεί ότι απαιτούν απάντηση .
Συντάκτης: Νίκος Μελέτης
