Θ. Καραναστάσης: Δεν το λένε «κρασοτύρι» στην Κω… Ούτε η «στραπατσάδα» είναι Κώτικο φαγητό

22
5060

Γράφει ο Θανάσης Καραναστάσης

Καλά κάνει η Περιφέρεια Ν. Αιγαίου που προωθεί το τοπικό τυρί της Κω στη λίστα των   προϊόντων Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ).

Θα κάνει όμως καλύτερα να αντλεί τις πληροφορίες της από τους κατοίκους του νησιού κι όχι από ετερόχθονες. Γιατί στις περιγραφές που δημοσιεύθηκαν στα ρεπορτάζ της «ΡΟΔΙΑΚΗΣ» περιέχονται ανακρίβειες που δεν θα διατύπωνε ένας γηγενής Κώος.

Το συγκεκριμένο τυρί δεν το λένε «κρασοτύρι» οι κάτοικοι του νησιού.

Κάποιοι άσχετοι με την παράδοση του τόπου το επινόησαν. Στην πόλη της Κω το λένε τυρί της πόσις, με παχιά προφορά του σίγμα. Στα χωριά το ίδιο τυρί το λένε τυρί της τυριάς, πιθανότατα από την αρχαία λέξη (με αντιμετάθεση των φθόγγων)(1).

Το τυρί αυτό είχε πάντα τη θέση του στις διατροφικές συνήθειες του ντόπιου πληθυσμού.
Και δεν το παρήγαγαν κατ’ αποκλειστικότητα οι πιστικοί (έτσι λέμε τους βοσκούς στην Κω).

Το έφτιαχναν σε κάθε αγροτικό σπίτι, κυρίως οι γυναίκες που ήξεραν να τυροκομούν. Γνώριζαν την τέχνη να φτιάχνουν τυριά, γιαούρτια, ακόμη και βούτυρο.

Οι αγροτικές οικογένειες επιβίωναν χάρις στην οικιακή οικονομία.

Τα έβγαζαν πέραν, με τα δικά τους παραγόμενα προϊόντα: σιτηρά, όσπρια, ντομάτες, φρούτα κ.ά.

Είχαν και τα δικά τους ζώα: χοίρους, κότες, προβατίνες ή κατσίκες.

Πολλοί είχαν και τ΄ αμπέλια τους, το δικό τους κρασί. Στη λάσπη του, στο κατακάθι-να το πω πιο απλά τοποθετούσαν το τυρί, για συντήρηση υποθέτω και από εκεί έπαιρνε αυτό το κόκκινο χρώμα και την ξινή γεύση του.

Εκτός όμως από το τυρί της τυριάς έφτιαχναν κι άλλους τύπου τυριών.

Ξεχωρίζω την σκληρή αλμυρή μυζήθρα, αυτήν που χρησιμοποιώ εγώ στα μακαρόνια μου. Το παρμεζάνο το έχω σε δεύτερη μοίρα. Τα τυριά αυτά τα παράγουν σήμερα σχεδόν μόνον οι πιστικοί, οι βοσκοί όπως προανέφερα.

Δεν γνωρίζω αν υπάρχουν ακόμη στα χωριά κάποια νοικοκυριά που συνεχίζουν να τυροκομούν.
Ο τουρισμός σάρωσε τα πάντα, άλλαξε ολοκληρωτικά τη μορφή της τοπικής οικονομίας.

Εν τούτοις δεν εξαφάνισε την τυροκομία. Το τυρί της τυριάς έγινε εξαιρετικά δημοφιλές στους επισκέπτες της Κω. Οι πιστικοί δεν προλαβαίνουν να εκτελούν παραγγελίες.

Η μέθοδος παραγωγής του παραμένει παραδοσιακή. Το γλιστρό, το τυρόπηγμα δηλαδή, τοποθετείται σε τυροβόλια για να στραγγίσει και να πάρει τη γνωστή του φόρμα του. (2).

Τα τυροβόλια έχουν τη μορφή καλουπιού πλεγμένου με βούρλα, βρούλλα τα λέμε στην Κω.

Ούτε καλαθάκια, ούτε πανεράκια είναι και δεν πλέκονται από ψιλά καλάμια, όπως περιγράφονται στην αναφορά της Περιφέρειας.

Το σχήμα τους είναι κυλινδικό, μήκος περί τα 25 εκατοστά και διάμετρο 5 με 6 εκ. στη βάση τους. Αυτές είναι και οι διαστάσεις που παίρνουν τα τυριά.

Οι αυλακώσεις στην επιφάνειά τους προκαλούνται από τα στελέχη των βούρλων. Στις μέρες μας το τυρί της τυριάς τοποθετείται σε κόκκινο κρασί, παράγεται περί την περίοδο του Πάσχα και καταναλώνεται  κυρίως το καλοκαίρι. Συνδυάζεται υπέροχα με καρπούζι, πεπόνι ή σταφύλι και σιταρένιο ψωμί. Είναι μια καλή συνταγή για τους λάτρεις του ελαφρού δείπνου…

Τρώγεται φυσικά και με σκέτο ψωμί, τρώγεται και με ελιές ή ντομάτες. Η «στραπατσάδα» που αναφέρεται στο κείμενο της Περιφέρειας δεν είναι Κώτικο, αλλά μάλλον κερκυραϊκό φαγητό. Τώρα που το αίτημα της Περιφέρειας να χαρακτηριστεί το Κώτικο τυρί προϊόν προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ), προβάλλουν, καινοφανείς προδιαγραφές για την μέθοδο παρασκευής και συσκευασίας του.

Υποθέτω πως οι προδιαγραφές αυτές τίθενται για την προστασία της δημόσιας υγείας. Πότε όμως κινδύνεψε η υγεία των ανθρώπων από την παραδοσιακή μέθοδο παραγωγής των τυριών, όχι μόνο στην Κω αλλά και στα άλλα νησιά μας;

Εγώ, τουλάχιστον, δεν έχω υπόψη μου καμιά τέτοια περίπτωση.

Αντίθετα, περιστατικά προσβολής με λιστεριές και σαλμονέλες εμφανίζουν τα γερμανικά, τα ολλανδικά και τα δανέζικα τυριά, όχι τα δικά μας.

Οι «ειδήμονες» ας βάλουν προδιαγραφές σε αυτά. Στη δική μας τοπική παράδοση, δεν χωρούν γελοίες ευρωκρατικές συνταγές.

(1): Μ. Σκανδαλίδης: Λεξικό των Κωακών Ιδιωμάτων.
(2): Α.Μ. Καραναστάση: Ποιμενικά της Κω

Πηγή : rodiaki.gr

22 ΣΧΟΛΙΑ

    • Θα μπορούσαμε να το ονομάσουμε και τυρί της κωλοτούμπας του Αλέξη, του κόκκινου σαν το νερομένο κρασί που πιστεύει ότι οι Έλληνες μεθάνε και σουρώνουν με κρασοτύρι…

    • Το τυρί της πππόσας ήταν σε συσκευασία ακριβό, τώρα θα γίνει πανάκριβο με τιμή παρμεζάνας....

      Αφού εξαφάνισαν με καθημερινές καταγγελίες …….. τα τυριά του ντόπιου τσοπάνη από τα μικρά σουπερμάρκετ και αφού κυνήγησαν όσους μικρούς παραγωγούς πουλούσαν φτηνά τυριά και μυζήθρες στις γειτονιές της Κω ΤΏΡΑ μας αναγκάζουν να τρέχουμε στις μάντρες για καλό τυρί και για πππόσσα στα οινοποιεία .

  1. Αγαπητε φιλε στην Κεφαλο το φτιαχνουν ολα τα νοικοκυρια και λεγετε «τυρι της ξυκιας» (ξυδιας)

  2. ποιος είναι αυτός ο γηγενής ρε παιδιά»»
    καλά κάνουν αφού εμείς μόνο λόγια στο καφενείο όλα αυτά τα χρόνια .ΜΠΡΆΒΟ ΤΟΥΣ
    ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΧΑΡΑ ΚΡΑΣΟΤΥΡΙ ΤΟ ΛΕΜΕ ΜΑΖΙ ΜΕ ΑΛΛΑ 4,5 ΤΟΠΟΝΥΜΙΑ.

    • Εχεις εν μέρει δίκιο φίλ,τατε αλλα η γνώμη μου είναι ότι δεν τα φτιάχνουν πια όπως παλιά…..

  3. ΠΑΤΡΙΩΤΗ ΕΓΩ ΤΑ ΞΕΡΩ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΠΟΥ ΗΜΟΥΝ ΑΠΟ ΜΑΝΤΡΑ

  4. Ναι ,πράγματι τυρί της πόσσας το λέγαμε τόσα χρόνια, αλλά για ευκολία στο λόγο για τους άλλους , ας αποδεχτούμε το κρασσοτύρι.

  5. Αλλο το τυρι της ποσας και αλλο το τυρι στο κρασι και αλλο το τυρι στην αρμη!!!! Ποσα ειναι το κατακαθι απο το κρασι που καθετε κατω στο βαρελι και ειναι σαν λασπη και βγαζει μια ξυνιλα στο τυρι και μια πιπεραδα,το τυρι στο κρασι ειναι τυρι μεσα σε γλυκο ντοπιο κοκινο κρασι (εντονη γευση κρασιου οταν το τρως, τυρι στην αρμη ειναι τυρι στο αλατονερο (αλμη) πχ φετα!!!!!!!!

  6. ΜΠΡΑΒΟ ΣΤΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΠΟΥ ΚΟΙΤΑΕΙ ΜΟΝΟ ΜΠΡΟΣΤΑ
    ΟΛΑ ΤΑ ΑΛΛΑ ΕΙΝΑΙ ΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΚΑΦΕΝΕ. ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΕΚΑΝΑΝ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΟ .
    ΞΥΠΝΑΤΕ ΠΟΥ ΚΟΙΜΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ ΜΕ ΑΓΚΑΛΙΑ ΤΟ ΧΘΕΣ. ΚΡΑΣΟΤΥΡΙ ΤΟ ΞΕΡΕΙ Ο ΠΟΛΥΣ ΚΟΣΜΟΣ ΑΝΤΕ ΠΙΑ.

  7. Μπράβο στην Περιφέρεια και στον Ιδιώτη κο Γιάννου που επικεφαλής μιας άτυπης ομάδας συνεργάστηκαν και πέτυχαν κάτι πολύ πολύ καλό για το νησί…Τώρα για λόγους δημόσιας υγείας ούτε λόγος. Επιβάλλεται η διαδικασία παραγωγής να ακολουθεί κανόνες που θα γίνονται σεβαστοί από όλους. Όσο για την οικιακή οικονομία πεδίο δόξης λαμπρό ανοίγεται για όσους πιστικούς καταλάβουν τι σημαίνει Προιόν Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ) και αποφασίσουν να προχωρήσουν…Η οικιακή τυροκόμηση όχι μόνο επιτρέπεται αλλά και ενισχύεται…Όπως και η ίδρυση ομάδων παραγωγών κτηνοτρόφων…Πρόεδρε Γιάννη αντιπρόεδρε Μάνο στα χέρια σας κρατάτε μια σημαντική ευκαιρία…και μην ξεχνάτε το ΠΓΕ κρασοτύρι δεν είναι ιδιοκτησία κανενός παρά μόνο όλου του νησιού.

  8. Καλά στην κεφαλο έχουν δικό τους λεξιλόγιο που μόνο αυτοί κατανοούν σε όλα μέσα είναι ξεκαβαλιστε το καλάμι γιατί θα φάτε την μούρη σας!!! Ήρεμα !!!

  9. ΤΟΣΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΕΝ ΕΙΧΕ ΠΑΡΗ ΚΑΜΜΙΑ ΟΝΟΜΣΙΑ ΔΕΝ ΕΝΔΙΑΦΕΡΘΗΚΕ ΚΑΝΕΙΣ.
    ΒΡΕ ΠΑΛΙ ΤΑ ΙΔΙΑ ΕΛΑΤΕ ΝΑ ΜΑΛΛΛΛΛΛΩΩΩΩΩΩΝΝΝΝΟΥΜΕ ΠΩΣ ΤΟ ΛΕΝΕ ΧΑΤΕΣΤΕ ΠΙΟ

  10. Συγχαρητήρια στον κύριο Γιαννου ,όπως και να το λέει είναι άξιος και εύχομαι μέσα απ την καρδιά μου να πετύχει και να μας κάνει περήφανους όπως τόσα χρόνια!!!
    Το προϊόν του είναι εξαιρετικής ποιότητας και ταξιδεύει όλον τον κόσμο και μας κάνει περήφανους που είναι το μόνο κωτικο προϊόν που το έχει πετύχει αυτό!
    Συγχαρητήρια και παλι

  11. «Αντίθετα, περιστατικά προσβολής με λιστεριές και σαλμονέλες εμφανίζουν τα γερμανικά, τα ολλανδικά και τα δανέζικα τυριά, όχι τα δικά μας»…

    Κλασικός αβάσιμος ισχυρισμός των σωβινιστών γυφτορωμιών, περίγελου της ΕΕ.

Γράψτε απάντηση στο Τυρι της ποσας Ακύρωση απάντησης