Μια εντυπωσιακή εργασία, που αφορά τη βασκανία, το… κακό μάτι, το ξεμάτιασμα, τις παραδόσεις και τις διηγήσεις των προγόνων μας, καθώς επίσης και το τι πιστεύουν αναφορικά με την υπόθεση αυτή και οι υπόλοιποι λαοί σε ολόκληρο τον κόσμο, πραγματοποίησε και κυκλοφόρησε ήδη σε βιβλίο και σε ηλεκτρονική μορφή, το δημοτικό σχολείο της Σαλάκου.

Σκοπός της εργασίας αυτής, όπως επισημαίνει ο διευθυντής του σχολικού συγκροτήματος κος Δημήτρης Ζώρζος, είναι η εξέταση του ζητήματος αυτού, από θρησκευτική, λαογραφική, ιστορική ακόμα και από επιστημονική άποψη, το τι πιστεύουμε ως λαός και πώς  καταφέραμε μέχρι σήμερα να διατηρήσουμε μέχρι τις μέρες μας, τα ήθη, τα έθιμα, τις δοξασίες και διάφορα άλλα που αφορούν τη βασκανία!

Η πίστη στη βασκανία ήταν βαθιά ριζωμένη στους αρχαίους Έλ¬ληνες. Ο λαός αλλά και φωτεινά πνεύματα όπως ο Δημόκριτος ή ο Αριστοτέλης αποδέχονταν τον πονηρό οφθαλμό, και μάλιστα επιχείρησαν να εξηγήσουν λογικά τις δυνάμεις του. Από την αρχαι¬ότητα οι γυναίκες ήταν θεραπεύτριες ή μαμές και γνώριζαν τις ιδιότητες των φυτών. Για το λόγο αυτό, αποδόθηκε σε εκείνες κυρίως η ικανότητα να ματιάζουν, ιδίως αν ήταν μεγάλης ηλικίας, άκληρες ή ανύπαντρες.

Η κουκουβάγια, το σύμβολο της Αθηνάς, η εμφάνιση της οποίας θεωρείται για τους περισσότερους πολιτισμούς κακός οιωνός, στην κλασική εποχή ήταν αποτροπαϊκό σύμβολο για το «κακό μάτι». Η Ήρα, η οποία την ίδια περίοδο, όταν είχε πια επιβληθεί η πατριαρχία, θεωρούνταν η  πιο ζηλόφθονη και κακότροπη θεά, είχε ως σύμβολό της το παγόνι, την απόλυτη ενσάρκωση του πονηρού οφθαλμού. Από όλα όμως τα ζώα, το πιο τρομακτικό ήταν το φίδι, καθώς ανέκαθεν θεωρούνταν ικανό να μαγεύει.

Τα φυλακτά τα οποία αυτόν και τα οποία τα φορούν γυναίκες και άντρες εμποδίζουν απ’ τη μια μεριά το κακό και φέρνουν γούρι από την άλλη.
Προφύλαξη από την βασκανία ήταν : Περίαπτα, φυλακτήρια, προβασκάνια, βασκάνια, αποτρόπαια, εγκόλπια, απωσίκακα και τα τελέσματα. Όπως αυτά με δάφνη, λευκάκανθα, βάκκαρι, μαγνήτη, σίδηρο, ορείχαλκο και απήγανο.

Το «κακό μάτι» στην Ελλάδα
και οι λαϊκές δοξασίες
Αν σας πιάσει ξαφνικά πονοκέφαλος, ζάλη, ναυτία, δύσπνοια,  υπνηλία, χασμουρητό, δάκρυα, κρυάδες, ίλιγγος, κοκκινίσετε στο πρόσωπο, πάθετε τικ και θολώσει κάπως η σκέψη σας είναι βέβαιο ότι κάποιος γύρω σας θα αποφανθεί ότι σας έχουν ματιάσει. Τι κι αν το προηγούμενο βράδυ σας έπιασε καταιγίδα ενώ περπατούσατε στο δρόμο; Τι κι αν δεν σας έχει δει ψυχή από το πρωί ή μόλις έχετε σηκωθεί από το κρεβάτι;. Αυτά δεν έχουν σημασία.
Με τον όρο «μάτιασμα» ή «κακό μάτι», αναφερόμαστε σε μια ευρέως διαδεδομένη πεποίθηση, ότι ένας άνθρωπος μπορεί να επηρεαστεί αρνητικά από την «κακή ενέργεια», τη ζήλια, το θαυμασμό ή ακόμα και μια απλή ματιά, ενός άλλου! Τώρα, το αν υπάρχει ή όχι «κακό μάτι», αποτελεί μία άλλη συζήτηση.  Το μάτιασμα, ως μαγνητική ενέργεια, πιάνει και εξ αποστάσεως. Επίσης, δεν είναι απαραίτητο να έχουν σκεφτεί κάτι κακό για σας. Μια σκέψη θαυμασμού, η ακούσια εικόνα σας στο μυαλό κάποιου, είναι αρκετή.

Η πίστη στο «κακό μάτι» έχει βαθιές ρίζες στην ελληνική παράδοση και σύμφωνα με αυτήν δεν ματιάζονται μόνο οι άνθρωποι, αλλά τα φυτά, τα ζώα, υλικά αντικείμενα ή και περιουσίες.   Μια εύλογη ερώτηση που μας έρχεται αυτόματα και αυθόρμητα στο μυαλό μας όταν μιλάμε για κακό μάτι, είναι γιατί άλλοι άνθρωποι ματιάζονται, ενώ κάποιοι άλλοι δεν ματιάζονται. Αυτό σύμφωνα με τις περισσότερες γνώμες και απόψεις τον ανθρώπων που ασχολούνται με την αρνητική ενέργεια αλλά και το μάτιασμα και κατά επέκταση το ξεμάτιασμα είναι καθαρά θέμα ενεργειών.

Πιο συγκεκριμένα οι άνθρωποι που ματιάζονται πιο εύκολα είναι οι άνθρωποι που είναι δεκτικοί στην αρνητική ενέργεια δηλαδή οι άνθρωποι που δεν δρουν προληπτικά για το μάτιασμα, που δεν έχουν δουλέψει με την ενέργεια τους, δηλαδή οι άνθρωποι που δεν το περιμένουν. Πολλοί πιστεύουν ότι το κακό μάτι πηγαίνει σε ανθρώπους που έχουν αγνή ψυχή και ουδέτερη ενέργεια.

Βέβαια, αυτός ο κάποιος ή κάποια, σύμφωνα πάντα με την παράδοση, θα έχει ορισμένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Είναι όμως τόσα, χωρίς να πρέπει αναγκαστικά να ισχύουν πολλά μαζί, ώστε είναι αδύνατον να μη γνωρίζετε ένα πρόσωπο που θα πληροί κάποιες από τις ύποπτες προδιαγραφές.

Προσοχή λοιπόν κυρίως στις γυναίκες μεγάλης ηλικίας, στις άκληρες ή ανύπαντρες, σε εκείνες που έχουν μεγάλα     δόντια και στήθη, σε όσους ή όσες απογαλακτίστηκαν πρόωρα, πάσχουν από στραβισμό, έχουν γαλάζια μάτια, πράσινα μάτια, μικρά ή μεγάλα μάτια, ή απλώς σκούρα μάτια αλλά με σμιχτά φρύδια.
Και να έχετε υπόψη σας ότι δεν ματιάζει μόνο το ένα μάτι, αλλά και τα δύο.

Στην περίπτωση, τώρα, που έχετε γεννηθεί Σάββατο, καλύτερα να τηλεφωνήσετε στο γιατρό σας, διότι, ως γνωστόν, οι Σαβατογεννημένοι δεν ματιάζονται. Θα σας τριγυρίζει κρύωμα. Όμως οι Σαββα¬τογεννημένοι, όπως και οι γαλανομάτες, ματιάζουν. Γι’αυτό, αν ανήκετε σε αυτή την κατηγορία, κάθε φορά που κάνετε έστω και ένα καλοπροαίρετο σχόλιο, φτύστε, καλού κακού, μία ή τρεις φορές, πείτε «Φτου, σκόρδα!» ή «Να μη σε (τον/τη) βασκάνω».
Σε γενικές γραμμές, αυτός που βασκάνει ηθελημένα θεωρείται άτομο ζηλόφθονο, κακόβουλο, καταστροφικό, ένας μισάνθρωπος με ισχυρή θέληση, ικανός να επιβληθεί σε κάποιον που βρίσκεται σε άσχημη ψυχική, φυσική ή και πνευματική κατάσταση. «Σκάει βόδι με το μάτι του» ή «Σπάει καθρέφτη με το μάτι της», λένε οι ειδήμονες.
Όμως και το θύμα έχει την ευθύνη του. Αν είστε κάπως υπερόπτης, λίγο εγωπαθής, με την τάση να προβάλλετε τα επιτεύγματά σας υποτιμώντας τις προσπάθειες και τις καλές προθέσεις του πλησίον σας, έλκετε την αρνητικότητα. Και εφόσον δεν έρχεστε αντιμέτωποι με τα ελαττώματά σας για να γνωρίσετε τον εαυτό σας, να βελτιωθείτε και να ισχυροποιήσετε το χαρακτήρα σας, θα σας ματιάζουν συνεχώς. Άρα, τα θέλετε και τα παθαίνετε! Γίνετε λίγο πιο ταπεινοί!

Τρόποι για να απαλλαγείτε
από το κακό μάτι
1. Προσευχή για ξεμάτιασμα: Ένας πολύ καλός τρόπος να απαλλαγούμε από το  κακό μάτι είναι να διαβάσουμε ή να πούμε μια προσευχή για ξεμάτιασμα ώστε να διώξουμε την αρνητική ενέργεια που μας έχει επηρεάσει σωματικά αλλά και ψυχολογικά. Πριν λοιπόν αρπάξτε το τηλέφωνο και αρχίσετε να αναζητείτε αυτόν που θα σας ξεματιάσει απλά διαβάστε μια προσευχή για ξεμάτιασμα. Σίγουρα θα ανακουφιστείτε και θα χαλαρώσετε άμεσα. Για να είστε προετοιμασμένες για την επόμενη φορά που θα σας βρει το κακό το μάτι απλά δράστε προληπτικά βάζοντας στην τσάντα σας μια προσευχή για ξεμάτιασμα.

2. Θαλασσινό αλάτι: Το θαλασσινό αλάτι διώχνει την αρνητική ενέργεια, την αρνητική διάθεση καθώς και τις αρνητικές δονήσεις που υπάρχουν στο περιβάλλον. Για να εφαρμόσετε το ξεμάτιασμα με θαλασσινό αλάτι, εάν είστε σπίτι απλά κάνετε μπάνιο προσθέτοντας θαλασσινό αλάτι στο νερό, ενώ εάν είστε εκτός σπιτιού και ξέρετε ότι είστε επιρρεπείς στο κακό μάτι φροντίστε να έχετε πάντα στην τσάντα σας θαλασσινό αλάτι το οποίο μπορείτε να βάλετε μέσα σε λίγο νερό και να το περάσετε σχηματίζοντας ένα σταυρό στο μέτωπό σας, στο δόξα πατρί που λέμε δηλαδή. Εάν δεν έχετε αυτή την δυνατότητα απλά τρίψτε λίγο αλάτι στους καρπούς των χεριών σας.

3. Χαλάρωση μυών. Εάν όταν ματιάζεστε έχετε έντονους πονοκεφάλους αλλά και μυϊκούς πόνους τότε πολύ απλά δοκιμάστε να αποσυμφορίσετε άμεσα αυτές τις περιοχές του σώματός σας με κάποιες απλές ασκήσεις χαλάρωσης. Μπορείτε να κουνήσετε κυκλικά το κεφάλι σας δεξιά και αριστερά για δέκα φορές σε κάθε πλευρά. Επίσης το μασάζ στο μέτωπο με κυκλικές κινήσεις είναι πολύ αποτελεσματικό καθώς και το έντονο τίναγμα τον άκρων του κορμιού μας δηλαδή των χεριών αλλά και των ποδιών μας.

4. Βαθιές αναπνοές. Όσο παράξενο και εάν σας ακούγεται οι βαθιές ανάσες αποτελούν έναν πολύ αποτελεσματικό τρόπο ξεματιάσματος αλλά και αποβολής της αρνητικής ενέργειας. Κάθε φορά λοιπόν που νιώθετε ότι έχετε κακό μάτι ή που τέλος πάντων νιώθετε συμπτώματα πνευματικής κόπωσης αλλά και δυσφορίας, επικεντρωθείτε στην αναπνοή σας. Αρχίστε να παίρνετε απλές ανάσες και σιγά σιγά αρχίστε να εμβαθύνετε γεμίζοντας με αέρα τον πνεύμονα αλά και τον θώρακα ως την περιοχή κάτω από την κοιλιά. Όταν εκπνέετε αδειάστε όλο τον αέρα και κρατήστε την αναπνοή σας όσο περισσότερο μπορείτε. Επαναλάβετε τις ανάσες αυτές για όσο περισσότερο μπορείτε.
Τέλος, τα διάφορα φυλαχτά, μια σκελίδα σκόρδο διπλωμένη σε αλουμινόχαρτο για να μην μυρίζει καθώς και η ευχή της βασκανίας, είναι τρόποι οι οποίοι αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά το κακό μάτι. Βρείτε αυτό που σας ταιριάζει και αντιμετωπίστε μόνες σας τα άσχημα συμπτώματα.

Μέσα προφύλαξης σύμφωνα
με τη λαϊκή πίστη
Το μάτιασμα έχει διάφορες ονομασίες στην Ελλάδα, ανάλογα με την περιοχή. Λέγεται «αρμένιασμα» στη Θεσσαλία, «λάβωμα», «φιαρμός» ή «θιάρισμα» στην Κρήτη, «ματικό» στα Δωδεκάνησα, «αποσκασμός» στη Μάνη. Όπως και να το πείτε όμως, τα συμπτώματα είναι ίδια: Ο λαός λέει ότι «Το μάτι ξεριζώνει δέντρα και ραγίζει την πέτρα».
Ο βασκανηστής συνήθως άτομο προικισμένο με ισχυρή θέληση, μπορεί να επιβληθεί μόνον σε άτομα με ασθενή θέληση, σε άσχημη ψυχική κατάσταση, και γενικά πιο αδύναμα. Πιστεύετε ότι άτομα ηθικά, με υγιή ψυχική και πνευματική κατάσταση, που ζούνε έντιμα και σύμφωνα με τους φυσικούς νόμους, δύσκολα ματιάζονται. Βέβαια, ανέκαθεν πιστεύονταν ότι τα άτομα που μπορούσαν να ματιάσουν παρουσίαζαν κάποια συγκεκριμένα εξωτερικά χαρακτηριστικά π.χ. το πράσινο χρώμα των ματιών και γενικότερα τα ανοικτόχρωμα μάτια, τα μικρά μάτια ή τα σμιχτά φρύδια, ενώ θεωρούνταν ότι οι σαββατογεννημένοι δεν ματιάζονται.

Για να ξεφύγετε από το βάσκανο μάτι -το επαναλαμβάνουμε, σύμφωνα με τις λαϊκές δοξασίες- το ασφαλέστερο είναι να αποφύγετε τα συναπαντήματα με βάσκανους ανθρώπους.( Ματιάζουν ματιάζουν αυτοί που έχουν σμιχτά φρύδια και ανοιχτά μάτια, και ότι αν κάποιος ή κάποια είναι γκαντέμης και έχει κακία μέσα του θα σε ματιάσει, δηλαδή θα σου μεταδώσει την αρνητίλα του ακόμα και τίμιο ξύλο να έχεις πάνω σου!)

Καθώς όμως αυτό φαίνεται δύσκολο, θα βοηθήσει αν κάνετε κάτι από τα εξής:   Μπορείτε να φοράτε φυλαχτό με σκόρδο ή λιβάνι ή πυρίτιδα, να έχετε πάνω σας κομμάτι Τίμιου Ξύλου ή άγιου λείψανου, να φοράτε το βαφτιστικό σταυρό σας, ή Φανελάκι με φυλακτό από την Εκκλησία, μια μουντζούρα στον πισινό από στάχτη τζακιού ή κάρβουνο, ένα μικρό σταυρό από καλάμι στην τσέπη, ματόχαντρο, ένα γούρι με ρόδι, κάτι κόκκινο ή μια μπλε πέτρα, ακόμα να φοράτε και τα εσώρουχα, φανελάκι, κάλτσες από την ανάποδη πλευρά. Η προσοχή του κακοπροαίρετου βάσκανου πέφτει στο κόσμημα και όχι στο πρόσωπό σας, οπότε μάλλον τη γλιτώνετε. Γι’ αυτό το λόγο στολίζουν τόσο πολύ τα άλογα και τα γαϊδουράκια.

Άλλες λύσεις λιγότερο διακριτικές αν συναντήσετε ένα βάσκα¬νο άνθρωπο είναι: Να φτύσετε τον κόρφο σας μία ή τρεις φορές, να φοράτε ανάποδα κάποιο ρούχο, για να βρει αναποδιά το «κακό μάτι», να βάλετε τον αντίχειρα ανάμεσα στο δείκτη και το μεσαίο δάχτυλο, να μουντζώσετε και με τα δύο χέρια, να τσιμπήσετε τα οπίσθιά σας ή του λέτε να φάει σκ….
Τη στιγμή που νομίζετε ότι σας ματιάζουν, μπορείτε επίσης: Να προσηλώσετε το βλέμμα σας στα νύχια σας, καθώς στο σημείο αυτό η βασκανία μεταδίδεται χωρίς κανέναν κίνδυνο για εσάς. Να μετακινηθείτε στη θέση σας, μεταφέροντας έτσι τη βασκανία σε άλλη κατεύθυνση. Εδώ ακριβώς έχει τη βάση της η λαϊκή προτροπή «Κουνήσου απ’ τη θέση σου» προς κάποιον ο οποίος αναφέρεται σε ένα δυσάρεστο γεγονός, όπως ο θάνατος.
Αν ντύνεστε νύφη και δεν θέλετε να σας ματιάσουν, βάλτε με το νυφικό σας το μαντίλι που φοράτε στο ζωνάρι σας, ή να κουβαλάτε πάνω σας ένα φυλαχτό για το μάτι, ένα δίχτυ για τύχη και ευτυχία ή ένα ψαλίδι για την αποφυγή της γλωσσοφαγιάς. Για το γαμπρό είναι πιο εύκολα τα πράγματα: Ας έχει στην τσέπη του μια κλειδω¬μένη κλειδαριά , ή ένα ψαλίδι, Λέγεται ότι κόβει τις κακιές γλώσσες. Επίσης συνηθίζεται να τοποθετείται βελόνα και κλωστή, για να ράψει τα στόματα των κακών  «Εννέα βελόνια»: Τα έχει στην τσέπη του ο γαμπρός για να αποφύγει την γλωσσοφαγιά (Καραγκούνικος Γάμος).
Μετά το γάμο συνηθίζεται να σπάζεται ένα μπουκάλι με κρασί. Και αυτό γίνεται για την αποφυγή της βασκανίας.

Θεωρείται ότι τυχόν φθόνος για το ζευγάρι μεταδίδεται στο σπασμένο μπουκάλι, κι έτσι ο γάμος θα είναι στέρεος.             Αν είστε έγκυος, καλό είναι να κρύψετε όσο γίνεται την εγκυμοσύνη, για να αποφύγετε τη βασκανία και να γεννήσετε ένα όμορφο μωρό. Στην περίπτωση που πρέπει να βγείτε από το σπίτι σας ενώ είστε έγκυος και κρατάτε την εγκυμοσύνη σας κρυφή από το φόβο της βασκανίας, βάλτε στα ρούχα σας, στο ύψος της μέσης, ένα κομμάτι ψωμί είτε λίγο λιβάνι ή λίγο σκόρδο.

Όταν θηλάζετε το μωρό σας πρέπει επίσης να παίρνετε προφυ¬λάξεις: Αν είστε υποχρεωμένη να θηλάσετε μπροστά σε άλλους, σκεπάστε το βρέφος. Για κάποιο λόγο θεωρείται ότι το «κακό μάτι» κάνει το γάλα των ζώων και των ανθρώπων να χαλάει. Μάλιστα, ένας τρόπος να καταλάβετε αν τα πρόβατα είναι ματιασμένα είναι να δείτε ότι δεν πήζει το τυρί και δεν βγαίνει το βούτυρο.

Φορέστε στο βρέφος ματόχαντρο ή φυλαχτό με Τίμιο Ξύλο και λιβάνι ακόμα και μέσα στο σπίτι, αν πρέπει να το αλλάξετε ή να το κοιμήσετε παρουσία άλλων. Όταν επαινούν το μωρό σας ή το κοι¬τούν επίμονα, πείτε: «Σκόρδα στα μάτια σου!» Αν τελικά διαπιστώ¬σετε ότι, παρά τις προφυλάξεις, το μωρό έχει ματιαστεί, ξεματιάστε το με αλάτι ή με ψωμί.

Τα μεγαλύτερα παιδιά, οι λεχώνες και οι ενήλικοι προφυλάσσονται αποτελεσματικά με φυλαχτό (χαμαλί, αγκόλφι) φτιαγμένο ως εξής: Βάζετε σε ένα πανάκι λίγο λιβάνι, μία σκελίδα σκόρδο, ύψωμα (αντίδωρο) της Μεγάλης Πέμπτης, κάποιο χρυσαφικό και, αν έχετε, Τίμιο Ξύλο, το ράβετε και το έχετε πάντα πάνω σας.

Για άλλο ένα φυλαχτό που δρα αποτρεπτικά στο «κακό μάτι» αλλά και προς πάσα νόσο, πάρτε μια τριγωνική θήκη από ύφασμα ή μέταλλο, τοποθετήστε μέσα της ένα ξύλινο σταυρουδάκι και εκκλησιαστικές ευχές κατά της βασκανίας γραμμένες σε χαρτί τυλιγμένο σε κερί.

Συνηθίζεται να προσθέτετε επίσης και λίγο μοσχοθυμίαμα ή μοσχοκάρυδο, είτε καμφορά. Τα παιδιά επίσης απαλλάσσονται ή προλαβαίνουν τη βασκανία αν περάσουν τρεις φορές πάνω από φωτιά. Έτσι, κάθε κακή επίδραση εξαλείφεται. Το ίδιο γίνεται και στα βρέφη. Το βράδυ, αφού αλλάξετε το μωρό, περάστε το τρεις φορές πάνω από τη φω¬τιά στο τζάκι λέγοντας τρεις φορές: «Πίσω το κακό».

Μετά βάλτε το να κοιμηθεί. Η φωτιά λέγεται ότι παίρνει το «κακό μάτι», αν έτυχε να βασκάνει κανείς το βρέφος στη διάρκεια της ημέρας.
Τα ζώα προφυλάσσονται με ματόχαντρο. Ειδικά τα πρόβατα και τα κατσίκια θα είναι ασφαλή από το «βάσκανο οφθαλμό» αν μέσα στο κουδουνάκι τους, που δεν θα έχει γλωσσίδι, βάλετε ένα κομμάτι ύψωμα (αντίδωρο), λίγο λιβάνι και μια σκελίδα σκόρδο.

Στην περίπτωση που τίποτα από τα παραπάνω δεν έχει πιάσει και κάποιος βασανίζεται πολύ από τη βασκανία, χάνει τα υπάρχοντά του, καταστρέφεται οικονομικά κ.λπ., μπορεί να προφυλαχτεί αν σχηματίσει στο μέτωπο ή στο μάγουλό του μελανή κηλίδα – προτιμότερο υλικό είναι η πυρίτιδα. Το σημάδι δηλώνει ότι το πρόσωπο αυτό έχει υποστεί τις συνέπειες του πονηρού οφθαλμού και πρέπει πλέον να μείνει ανεπηρέαστο από τη ζηλοφθονία. Η πυρίτιδα επιλέγεται γιατί συμβολίζεται μέσω αυτής η καύση της βασκανίας.

Το σκόρδο ή, ανάλογα με την περιοχή, το κρεμμύδι θεωρούνται κατεξοχήν προληπτικά μέσα για τη βασκανία, ιδίως όταν θέλετε να προφυλάξετε αντικείμενα που έχουν αξία για εσάς. Ίσως το ότι προκαλούν δάκρυα να αποτρέπει τα μάτια εκείνου που θέλει να βασκάνει από το να ρίξει το βλέμμα του εκεί ή να αντισταθμίζουν με τα δάκρυα την κακή επίδραση του πονηρού οφθαλμού.
Η αποτρεπτική φράση «Σκόρδο στα μάτια σου» προήλθε από αυτή την ιδιότητα. Αντίστοιχη είναι και η φράση «Στάχτη στα μάτια σου» ή απλώς «Στάχτη», καθώς η τέφρα, αν έρθει σε επαφή με τα μάτια, τυφλώνει.
Στη Σάλακο,  Ρόδου, όταν δουν ένα μωρό όμορφο για να το παινέσουν και να μην το  ματιάξουν  το αποκαλούν  Σκορδαρά, ή Σκορδαρού, από το σκόρδο .
Επίσης, ένα σχοινί στο οποίο είναι κρεμασμένα διάφορα αντικείμενα, στα οποία τελικά θα πέσει το «κακό μάτι», προλαμβάνει τη βασκανία τραβώντας επάνω του το βλέμμα Στο σχοινί μπορεί να κρέμονται: κεφάλι βοδιού, γαϊδουριού ή αλόγου, δόντια χοίρου, πόδια τυφλοπόντικα, τρυπημένο κουτάλι και παλιά παπούτσια.
Για να μην μπείτε στη διαδικασία να κρεμάσετε κάτι παρόμοιο- στο σπίτι σας ή πάνω από το αγαπημένο σας έπιπλο, μπορείτε να περιβάλλετε το αντικείμενο που θέλετε να προστατεύσετε με δίχτυ. Το «κακό μάτι» δεν θα μπορέσει να το διαπεράσει.

Πάντως, φυλαχτά που φέρνουν ευημερία και ευτυχία σε ένα σπιτικό είναι, σύμφωνα με το θυμόσοφο λαό, το κοκαλάκι της νυ¬χτερίδας, το φιδοπουκάμισο ή η προσωπίδα του παιδιού σας, αν είχε την τύχη να γεννηθεί έτσι.
Η λαϊκή παράδοση μας αναφέρει επίσης ότι υπάρχουν βασκανίες οι οποίες χρησιμοποιούνται δια την απαλλαγή από επιδημίες. Σε πολλά χωριά ακόμη και σήμερα όταν υπάρχει ένας άρρωστος, πρέπει να πάει σε ένα ρέμα χωρίς να τον δει κανένα μάτι, κρατώντας ένα μαντήλι καθαρό δικό του. Εκεί να πάρει δυο βάτους, να τους ενώσει και να περάσει από κάτω αφήνοντας πίσω και τα ρούχα του μαζί με το μαντήλι. Έτσι πιστεύετε ότι αφήνει πίσω και την αρρώστια του. Επίσης πίστευουν ότι το πρωί προτού λαλήσει κόκορας ο άρρωστος δεν πρέπει να περάσει από σταυροδρόμι γιατί έχουν ρίξει μάγια. Όταν ένα μωρό είναι άρρωστο, τότε «ρίχνουν τα κάρβουνα».

Η μάνα με το μωρό και ένα ποτήρι αμίλητο νερό που παίρνουν από πηγάδι, και το πηγαίνουν με την «μάγισσα» και ρίχνουν αναμμένα κάρβουνα, ενώ κοιτάζουν το φεγγάρι (ή τον ήλιο) μέσα στο νερό. Εάν επιπλέουν τα κάρβουνα το παιδί θα γίνει καλά, εάν βουλιάξουν θα πεθάνει. Αυτό γίνεται 3 ημέρες. Το βράδυ πηγαίνει η μάνα σε σταυροδρόμι και ρίχνει τα σβησμένα κάρβουνα, χωρίς να την δει μάτι. Ακόμη με τα κουκιά όπου σημαδεύουν μερικά κουκιά. Το ένα παριστάνει το σπίτι, το άλλο τον άνθρωπο, το άλλο γράμμα.

Συνήθως τα κουκιά είναι 24. Τα ανακατεύουν εις τα χέρια τους και τα ρίχνουν χάμω. Εάν ο άνθρωπος είναι καλά πέφτει το κουκί του καλά, δηλαδή, δηλαδή δεν το πλακώνουν τα άλλα κουκιά ή πέφτει το γράμμα επάνω εις το σπίτι, οπότε έρχεται γράμμα από τον χαμένο συγγενή.. Εάν όμως έρχεται του ανοίγεται δρόμος από άλλα κουκιά. Εάν όπως είναι πεθαμένος, τον πλακώνουν τα άλλα κουκιά.