Στο ιερό προσκύνημα της Παναγίας της Τρυπητής στο Αίγιο (Ζωοδόχου Πηγής) ολοκληρώθηκε με επιτυχία και με αμείωτο ενδιαφέρον, η 6ήμερη προσκυνηματική εκδρομή της ενορίας Ευαγγελίστριας Ασφενδιού σε Πελοπόννησο και Ζάκυνθο.
Ιερό Προσκύνημα Παναγία η Τρυπητή
Στο λιμάνι του Αιγίου και λίγο πιο πέρα από το εργοστάσιο της ξακουστής Χαρτοποιίας και σε μια περιοχή όπου άλλοτε ήταν η έδρα της ακμάζουσας σταφιδοβιομηχανίας της Βοστίτσας, σκαρφαλωμένη σ’ ένα βράχο, βρίσκεται η Εκκλησία της Παναγίας Τρυπητής, που εορτάζει της Ζωοδόχου Πηγής. Η Παναγία Τρυπητή είναι ένας περικαλλής, μεγαλοπρεπής και επιβλητικός Ναός, που φαντάζει από μακριά σαν μια μεγάλη ζωγραφιά κολλημένη στο βράχο. Είναι κτισμένος σε απόκρυμνο βράχο ύψους 30μ. από την επιφάνεια της θάλασσας, μέσα σε Σπήλαιο (τρύπα) εξ ου και το όνομα «Τρυπητή» ή «Τρουπητή».
Όποιος επισκέπτεται για πρώτη φορά το προσκύνημα εντυπωσιάζεται από την ομορφιά του τοπίου: κυπαρίσσια και πεύκα δίνουν μία ξεχωριστή και υποβλητική μεγαλοπρέπεια. Μία μαρμάρινη σκάλα με 150 σκαλοπάτια ενώνει το Ιερό Προσκύνημα με το δημόσιο δρόμο. Υπάρχει όμως και μία δεύτερη οδός από τον Κυπαρισσώνα, η οποία με τη σειρά της δίνει δύο εισόδους στο ύψος της τοποθεσίας που ονομάζεται «του Μοίραλη το πήδημα»: Η μία είσοδος είναι από την οδό Ζωοδόχου Πηγής, ακριβώς απέναντι από το φάρο του λιμανιού, ενώ η άλλη συνδέει το Προσκύνημα με την πάνω πόλη και τη συνοικία Γαλαξιδιώτικα (ή συνοικία του Αγίου Ανδρέα) λίγο κάτω από την πλατεία των Υψηλών Αλωνών.
Αρχιτεκτονικά ο ναός χωρίζεται σε δύο τμήματα. Το ένα μέρος είναι λαξευμένο στο βράχο και το άλλο είναι προσθήκη στο πρώτο. Η εξωτερική μορφή του προσκυνήματος ομοιάζει εκείνου της Παναγίας της Τήνου. Μόλις ο επισκέπτης, πλησιάσει τα κράσπεδα του Ναού, παρατηρεί εντός του βράχου ένα μικρό σπήλαιο μήκους 3 μέτρων, πλάτους 2 μέτρων και ύψους πάλι 2 μέτρων. Το άνοιγμα είναι κτισμένο με πέτρες και έχει μία μικρή πόρτα και παράθυρο. Κατά την παράδοση εκεί ήταν το ασκητήριο του Καπετάνιου – Ναυαγού που βρήκε την εικόνα.
Αν όμως ο θαυμασμός του προσκυνητή είναι μεγάλος από την ομορφιά του περιβάλλοντος χώρου, πολύ περισσότερο εντυπωσιάζεται και μένει έκθαμβος, όταν εισέρχεται στον Ιερό Ναό. Στη μαρμαρένια μετώπη του Ναού είναι χαραγμένο το παράγγελμα : «ΜΕΤΑ ΦΟΒΟΥ ΘΕΟΥ ΚΑΙ ΑΓΑΠΗΣ ΠΡΟΣΕΛΘΕΤΕ», για να υπενθυμίζει στους προσκυνητές την ιερότητα του χώρου.
Στον πρόναο υπάρχει το Αγίασμα, μια καλλιτεχνική μαρμάρινη κρήνη με σταυροειδές σχήμα. Από το στόμα τριών λαξευμένων Αγγέλων τρέχει συνέχεια το αγίασμα που χύνεται σε μαρμάρινη λεκάνη. Στην Κρήνη είναι χαραγμένη η γνωστή καρκινική επιγραφή (διαβάζεται και αντίστροφα) «ΝΙΨΟΝ ΑΝΟΝΗΜΑΤΑ ΜΗ ΜΟΝΑ ΝΟΨΙΝ» δηλαδή καθάρισε πρώτα τα ανομήματά σου ειλικρινά με μετάνοια, και όχι επιφανειακά. Στην συνέχεια ο προσκυνητής ανερχεται στον κυρίως Ναό. Δεξιά στο σπήλαιο υπάρχει η εικόνα της Παναγίας, με το αριστερό της χέρι κρατεί το παιδίον Ιησού, το οποίο με το δεξί ευλογεί και στο αριστερό κρατά ειλιτάριο.
Σύμφωνα με την παράδοση, στα μέσα του ΙΣΤ’ αιώνα δηλαδή περί το 1550, κάποιος ναυαγός του Κορινθιακού Κόλπου, διακρίνει μέσα στη νύκτα ένα φως παρηγοριάς, σημάδι πως βρίσκεται κοντά σε στεριά. Γεμίζει θάρρος και ελπίδα. Επιστρατεύει όλες του τις δυνάμεις για να φθάσει εκεί που λαμπυρίζει το φως. Το πλησιάζει και διαπιστώνει με πολλή έκπληξη, πως βρίσκεται μπροστά σε μία εικόνα της Παναγίας, όπου φεγγοβολάει oλόκληρη και φωτίζει ολόγυρα. Είναι η Χαριτόβρυτη εικόνα της Παναγίας κρυμμένη μέσα στο βραχώδες τούτο σπήλαιο, άγνωστο από πότε. Έτσι ανακαλύφθηκε η εικόνα της «Παναγίας της Τρυπητής». Την άλλη μέρα ειδοποίησε τις Αρχές της πόλης του Αιγίου. Κλήρος , λαός, άρχοντες ήλθαν, προσκύνησαν κάνοντας και Δοξολόγια. Ο Ευρετής της εικόνας έγινε ο πρώτος ασκητής και υπηρέτης της Παναγίας.
Αρχικά ο ναός αποφασίστηκε να οικοδομηθεί ανατολικότερα του μέρους που βρέθηκε η Ιερή Εικόνα, επειδή το μέρος ήταν βράχος. Το βράδυ της πρώτης ημέρας που άρχισαν οι εργασίες οικοδομής, στο βράχο που είχε βρεθεί η Εικόνα – σύμφωνα με την παράδοση πάντα – έγινε μία έκρηξη και ο χώρος έγινε κατάλληλος για ένα μικρό ναό. Έτσι οι κάτοικοι θεώρησαν ότι η Παναγία «έφτιαξε το σπίτι της» και ο Ναός κτίστηκε μεγαλόπρεπα στη θέση που βρίσκεται σήμερα.
Το κυρίως Σπήλαιο μπροστά στο οποίο ανηγέρθηκε ο Ναός έχει μήκος 11μ., πλάτος 7 μ. και ύψος 4 μ. Για να γίνει η Αγία Τράπεζα στη θέση που βρέθηκε η Ιερή Εικόνα , το Ιερό Βήμα είναι στραμμένο νοτιοανατολικά και όχι ανατολικά που επιβάλλει η Ορθόξη Παράδοση. Με την πάροδο του χρόνου το πρώτο ασκηταριό εξελίχθηκε σε λαμπρή Μονή. Ο Γάλλος περιηγητης Πουκεβίλ που επισκέφθηκε το Αίγιο το 1815 στο βιβλίο του «Ταξίδι στην Ελλάδα» (Voyage dans la Grece, τόμος Δ΄, 1820-27) γράφει για την Τρυπητή Αιγίου: «Στο βράχο οι μοναχοί έχουν κτίσει ένα μοναστήρι, που φαίνεται σαν φωλιά χελιδονιών. Ο Ναός πήρε τη σημερινή του μορφή τον 19ο αιώνα. Η μνημειακή, αναγεννησιακού τύπου, εξωτερική μαρμάρινη σκάλα, η οποία ενώνει τον παραλιακό δρόμο με τον Ναό, κατασκευάστηκε το έτος 1870 με σχέδιο του μηχανικού Άγγελου Κορυζή.
Η θαυματουργή εικόνα έγινε η αιτία επισκέψεως χιλιάδων προσκυνητών κάθε χρόνο και με το Βασιλικό Διάταγμα της 8ης Μαϊου 1933 η εορτή της Παναγίας της Τρυπητής καθιερώθηκε σαν επίσημη Θρησκευτική Εορτή του Αιγίου. Την Παρασκευή της Διακαινησίμου τελείται η λιτάνευση της Ι. Εικόνας με κάθε επισημότητα. Τέλος με την υπ’ αριθ. 10/16-5-1970 κανονισμό της Ι. Συνόδου της Ελλάδος αναγνωρίζεται σαν «Πανελλήνιο Ιερό Προσκύνημα» και χαρακτηρίζεται Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου.
Με την πάροδο του χρόνου αυτός ο Ιερός τόπος αναδείχθηκε σε μεγάλο πνευματικό κέντρο Πανελληνίου ακτινοβολίας. Είναι πολύ συγκινητικό, – την Παρασκευή της Διακαινησίμου, – να βλέπεις χιλιάδες Χριστιανούς από όλη την Ελλάδα – κάθε ηλικίας – να ανεβαίνουν τη μεγάλη σκάλα (150 σκαλοπάτια), αρκετοί γονατιστοί, προκειμένου να εκπληρώσουν το «Τάμα» τους στην Παναγία.
- ΩΡΑΡΙΟ ΕΠΙΣΚΕΨΕΩΝ: Το Ιερό Προσκύνημα παραμένει ανοικτό μέχρι την δύση του ήλιου.
- THΛ. IEPOY ΠPOΣKYNHMATOΣ: 26910.22323
- ΔΙΑΘΕΣΗ ΙΕΡΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ: ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ «ΒΙΒΛΙΟ & ΕΙΚΟΝΑ» (ΤΗΛ. 26910.29333 FAX: 26910.29341)
Παναγία Τρυπητή: Η μοναδική ιστορία της Μεγαλόχαρης στο Αίγιο
Περισσότερο από κάθε άλλο ιερό πρόσωπο, ο λαός μας σέβεται και τιμά την Παναγία. Την επικαλείται σε κάθε δύσκολη στιγμή της ζωής, επειδή πιστεύει ότι η Παναγία μεσολαβεί στον Χριστό για το καλό των ανθρώπων. Έτσι, υπάρχει κατά τόπους ιδιαίτερα μεγάλος αριθμός από προσωνυμίες, που συνοδεύουν το όνομα της Παναγίας.
Ανάμεσα στις άπειρες θρησκευτικές παραδόσεις που ο λαός μας διαφύλαξε με ευλάβεια στο πέρασμα των χρόνων, είναι κι αυτή που αναφέρεται στην ανεύρεση της θαυματουργού εικόνας της Παναγίας Τρυπητής, που η εκκλησία της βρίσκεται στον κυματόλουστη και καταπράσινη πολιτεία του Μωρηά, στο Αίγιον.
Κατά την παράδοση λοιπόν, στον δέκατο αιώνα, κάποια θεοσκότεινη νύχτα από κείνες που σαρώνουν με άγριες φουρτούνες τα πέλαγα, ένα καράβι ναυάγησε στον Κορινθιακό Κόλπο. Ο καπετάνιος του καραβιού, άνθρωπος τολμηρός και θεοφοβούμενος, κολυμπώντας στα μανιασμένα κύματα με τη βοήθεια μιας σανίδας, κατάφερε να φθάσει στην ακτή.
Ήταν η παραλία Αιγίου. Ο ναυαγός ευχαρίστησε το Θεό για την ανέλπιστη σωτηρία του και τότε, μέσα στο σκοτάδι, αντίκρισε , λίγο πιο πάνω απ’ την ακτή , σε ψηλό και απόκρημνο βράχο, ένα παράξενο φως.
Οδηγούμενος απ΄ αυτό το μυστηριώδες φως, σκαρφάλωσε στο βράχο για να βρεθεί ξαφνικά εμπρός σε ένα υπερκόσμιο θέαμα.
Μέσα σε μικρό κοίλωμα, ένα είδος φυσικού κρυψώνα , αστραποβολούσε σαν ολόχρυσο άστρο η εικόνα της Θεοτόκου.
Ο ευλαβής ναυτικός προσκύνησε την Αγία εικόνα και μόλις ξημέρωσε έτρεξε στην πόλη να αναφέρει το γεγονός. Η είδηση μεταδόθηκε αστραπιαία στο λαό που ξεσηκώθηκε σύσσωμος να πάει να δει και να προσκυνήσει το θαύμα.
Έτσι κτίστηκε η εκκλησία της Παναγίας , που πήρε το όνομα «Τρυπητή» από την τρύπα του βράχου όπου βρέθηκε η εικόνα. Η παράδοση μάλιστα θέλει να λέει ότι οι Αιγιείς στην αρχή αποφάσισαν να χτίσουν το Ναό πιο πέρα από το σημείο που βρέθηκε η εικόνα επειδή τους εμπόδιζε ο βράχος.Τη νύχτα όμως ακούστηκε τρομερή βοή που συγκλόνισε τον τόπο σα να έγινε τρομερός σεισμός και την άλλη ημέρα κατάπληκτος ο λαός είδε στο βράχο σχηματισμένη μια σπηλιά.
Τότε κατάλαβαν ποιο ήταν το θέλημα της Παναγίας και χτίσανε την εκκλησία πάνω στο βράχο. Ο καπετάνιος του καραβιού δεν ξαναταξίδεψε. Έμεινε για πάντα εκεί και ασκήτεψε και η σκήτη του σώζεται μέχρι σήμερα.
Αυτή είναι η Ιστορία της «Τρυπητής» του Αιγίου κατά την τοπική προφορική παράδοση. Με το πέρασμα των καιρών η φήμη της εξαπλώθηκε σε ολόκληρη την Ελλάδα . Πλήθη προσκυνητών καταφθάνουν στο Αίγιο από κάθε γωνιά της χώρας για να θαυμάσουν την πανέμορφη εκκλησία και να προσκυνήσουν τη θαυματουργή και πανάρχαια εικόνα της Θεοτόκου.
Τη φήμη της «Τρυπητής» μεγάλωσε πολύ και η φυσική ομορφιά του χώρου που περιβάλει το ιερό προσκύνημα. Πραγματικά το τοπίο που ξετυλίγεται ολόγυρα είναι μαγευτικό. Ο Ναός φαίνεται σα να είναι «κολλημένος» πάνω στον απότομο βράχο, που τον στολίζει με ξεχωριστή χάρη και πλούσια βλάστηση.
Ανθώνες καλλιτεχνικοί και σιντριβάνια στολίζουν την πρόσοψη του Ναού., ενώ στις άλλες δύο πλευρές, στο μάκρος του βράχου, εκτείνονται πυκνές δενδροστοιχίες από ψηλά, λυγερόκορμα κυπαρίσσια, που το βαθυπράσινο χρώμα τους έρχεται σε γραφική αντίθεση με το κατάλευκο της εκκλησίας.
Η διπλή μεγάλη σκάλα συνδέει το Ναό και το συγκρότημα των ξενώνων του με το δημόσιο δρόμο που βουίζει από την αέναη κίνηση των αυτοκινήτων, ενώ μέχρι πριν κάποια χρόνια μια αμαξοστοιχία περνούσε στα πόδια της εκκλησίας και σφυρίζει χαρούμενα αποδίδοντας στη Παναγία ευλαβικό χαιρετισμό. Τώρα η γραμμή μεταφέρθηκε και αυτό τελείωσε.
Λίγα μέτρα πιο κάτω απλώνει το γαλάζιο χαλί της η θάλασσα του κορινθιακού με το μικρό λιμανάκι γεμάτο ψαρόβαρκες και τα χιλιοτραγουδισμένα βουνά της Ρούμελης απέναντι.
Ξέχωρα όμως από τούτη τη προνομιακή ομορφιά που εντυπωσιάζει και θέλγει τον επισκέπτη, η εκκλησία της Τρυπητής του Αιγίου, είναι ευρύτερα γνωστή από την περίτεχνη και θαυματουργή εικόνα της Παναγίας , που όπως διατείνονται οι ειδικοί, είναι ένα έργο του Αποστόλου και Ευαγγελιστού Λουκά, καμωμένη όταν ο Άγιος περιόδευσε στην Αχαΐα.
Ο προσκυνητής που θα αντικρίσει για πρώτη φορά την Αγία εικόνα της Τρυπητής θα μείνει έκθαμβος και ρίγος ιερό θα διαπεράσει τη ψυχή του. Η γλυκύτητα που είναι χυμένη στο πρόσωπο της Παναγίας και το εκφραστικό βλέμμα Της, καθηλώνουν κάθε χριστιανό, ακόμα και τον πιο ολιγόπιστο.
Ώρες ολόκληρες μπορείς να στέκεσαι εμπρός της και να κοιτάζεις με θαυμασμό και κατάνυξη. Ένα αίσθημα υπερκόσμιο σε κυριεύει και μια λυτρωτική γαλήνη χύνεται στη ψυχή σου. Είναι μια Εικόνα αριστουργηματική, πραγματικά θεόπνευστη. Μια αστείρευτη πηγή πίστεως και θαυματουργής δύναμης, μια ανέσπερη αχτίδα παρηγοριάς και ελπίδας προς όλους όσους επιζητούν τη Βοήθειά της.
Τα θαύματα της Τρυπητής είναι γνωστά σ’ ολόκληρη την Ελλάδα και έξω από αυτή, στον ελληνισμό του εξωτερικού. Οι εφημερίδες έχουν γράψει επανειλημμένος γι’ αυτά. Άπειρα και πολύτιμα αφιερώματα, φυλαγμένα σε ειδική προθήκη του Ναού, μαρτυρούν την θαυματουργική δύναμη της Αγίας εικόνας . Οι Αιγιείς τιμούν ιδιαίτερα την Τρυπητή και την θεωρούν Προστάτιδα της Πόλεως των, αποδίδουν δε σε αυτήν την επέμβασή Της την σωτηρία του Αιγίου από τους Γερμανούς και Ιταλούς κατακτητές και από διάφορες, κατά καιρούς θεομηνίες.
Ο Ιερός Ναός της Παναγίας Τρυπητής του Αιγίου, γιορτάζει την Παρασκευή του Πάσχα, εορτή της Ζωοδόχου Πηγής. Είναι η τοπική εορτή του Αιγίου και η Πόλις της ημέρα αυτή παρουσιάζει πανηγυρική όψη.
Τα καταστήματα είναι κλειστά και οι δρόμοι στολισμένοι με σημαίες και θυρεούς. Μετά τη Θεία Λειτουργία , γίνεται Λιτάνευση της θαυματουργής Εικόνας , με τη συμμετοχή του κλήρου της Ιεράς Μητροπόλεως και άλλων προσκεκλημένων Επισκόπων, εκπροσώπων της Κυβερνήσεως , Στρατιωτικών αγημάτων , Φιλαρμονικών, επισήμων του τόπου και χιλιάδων λαού που συρρέει από όλα τα μέρη της Ελλάδος.
Όλα τα σπίτια του Αιγίου αυτή την ημέρα είναι ανοιχτά για να δεχθούν και να φιλοξενήσουν τους ξένους και γενικώς επικρατεί μια εορταστική ατμόσφαιρα γεμάτη εγκαρδιότητα και καλοσύνη. Όλοι οι πολίτες με επικεφαλής το Δήμαρχο της Πόλεως προσφέρουν την βοήθειά τους για να εξασφαλισθεί πλήρως η επιτυχία της εορτής. Μια ευγενής άμιλλα αναπτύσσεται μεταξύ τους, με αποτέλεσμα κάθε φορά ο εορτασμός να γίνεται λαμπρότερος και επιβλητικότερος.
Έτσι χιλιάδες προσκυνητών προβλέπετε ότι θα συρρεύσουν και φέτος στο Αίγιον, για να γονατίσουν ευλαβικά μπροστά στην Παναγία Δέσποινα του κόσμου , να την ευχαριστήσουν με δάκρυα στα μάτια για κάποιο καλό που τους έκανε , να ζητήσουν τη βοήθειά της για κάποιο πόνο που τους σπαράζει, να βρουν παρηγοριά κι’ ελπίδα και να αντλήσουν υπομονή και θάρρος για τον τραχύ αγώνα της ζωής.
Και μαζί με όλα αυτά, να χαρούν την φιλοξενία και την ομορφιά του Αιγίου, τις ωραίας ιστορικής πολιτείας του Μωρηά, που την λούζει ο χρυσός ανοιξιάτικος ήλιος, την αγκαλιάζει ασφυχτικά το πράσινο και την χαϊδεύουν τραγουδιστά οι αύρες και τα γαλάζια κύματα του Κορινθιακού…
