Την χείρα σου την αψαμένην, τὴν ἀκήρατον… Η τελευταία νύχτα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη

0
1976

Ο Παπαδιαμάντης προ πάντων ήτο Χριστιανός και χριστιανός ευσεβής. Ησθένησε την 29ην Νοεμβρίου του 1910. Την τρίτην ημέραν της ασθένειάς του ελιποθύμησε. Όταν δε συνήλθε , «τι μου συνέβη;» είπε.

«Δεν είναι τίποτα, μία λιποθυμία μικρά» του είπαν αι περιστοιχίζουσαι αυτόν τρεις αδελφαί του. «Τόσα έτη» λέγει ο Αλέξανδρος, «εγώ δεν ελιποθύμησα, δεν εννοείται ότι αυτά είναι προοίμια του θανάτου μου; Φέρετε αμέσως τον παπά και μην αναβάλλετε…». Μετ΄ολίγον κληθέντες (από τις αδελφές του), ήλθον συγχρόνως και ο ιερεύς και ο ιατρός. Ο Παπαδιαμάντης μόλις είδε τον ιατρόν, είπεν εις αυτόν «τι θέλεις συ εδώ;». «Ήρθα να σε ιδώ» του λέγει ο ιατρός. «Να ησυχάσης» του λέγει ο ασθενής «εγώ θα κάμω πρώτα τα εκκλησιαστικά (δηλαδή θα επικαλεστώ την βοήθεια του Θεού) και ύστερα νάρθης εσύ…». Είχε σώας τας φρένας του μέχρι τέλους και επεθύμει να συγγράψη διήγημά τι. Ο νους του μέχρι της τελευταίας του αναπνοής ήτο αφιερωμένος εις τον Θεόν. Μόνος του ολίγας ώρας πριν αποθάνη, έστειλε να κληθή ο ιερεύς δια να κοινωνήση. «Ξεύρεις! Μήπως αργότερα δεν καταπίνω!», έλεγε. Ήτο η παραμονή του θανάτου του και ως τις ειρωνεία του ανηγγέλθη η απονομή της παρασημοφορίας του διά του Σταυρού του Σωτήρος. Την εσπέραν της 2ας Ιανουαρίου, παραμονήν του θανάτου του, «ανάψτε ένα κηρί», είπε, «φέρτε μου ένα βιβλίο (εκκλησιαστικόν βιβλίον). Το κηρίον ηνάφθη. Επρόκειτο δε να έλθη και το βιβλίον. Αλλά πάλιν αποκαμών ο Παπαδιαμάντης είπε: «Αφήστε το βιβλίον, απόψε θα είπω όσα ενθυμούμαι απ΄όξω». Και ήρχισε ψάλλων τρεμουλιαστά:

 «Τὴν χεῖρά σου τὴν ἁψαμένην, τὴν ἀκήρατον κορυφὴν τοῦ Δεσπότου, μεθ’ ἧς καὶ δακτύλῳ αὐτόν ἡμῖν καθυπέδειξας, ἔπαρον ὑπὲρ ἡμῶν, Βαπτιστά, ὡς παῤῥησίαν ἔχων πολλήν, καὶ γὰρ μείζων τῶν Προφητῶν ἁπάντων, ὑπ’ αὐτοῦ μεμαρτύρησαι· τοὺς ὀφθαλμούς σου πάλιν δέ, τοὺς τὸ Πανάγιον Πνεῦμα κατιδόντας, ὡς ἐν εἴδει περιστερᾶς κατελθόν, ἀναπέτασον πρὸς αὐτὸν Βαπτιστά, ἵλεων ἡμῖν ἀπεργασάμενος· καὶ δεῦρο στῆθι μεθ’ ἡμῶν, ἐπισφραγίζων τὸν ὕμνον, καὶ προεξάρχων τῆς πανηγύρεως.».

Αυτό ήταν το τελευταίο ψάλσιμο του Παπαδιαμάντη, που την ίδια νύκτα, ξημερώματα 3ης Ιανουαρίου στα εξήντα του χρόνια, «έπλευσε, κι απέκαμε κι ενυκτώθη», αφού πέρασε από το καμίνι του πόνου και των δοκιμασιών και γεύθηκε κατά κόρον όλη την τρύγα της ζωής  και την πικρία, πάντοτε όμως ζώντας με συνέπεια τη λειτουργική παράδοση της Ορθόδοξης Εκκλησίας.

(Απόσπασμα από το βιβλίο «Η λειτουργική παράδοση στον Α.Παπαδιαμάντη» του Α.Κεσελόπουλου, εκδ. Πουρναρά)

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης
Alexandros Papadiamantis.jpg

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ ΑΝΩΝΥΜΑ Ή ΕΠΩΝΥΜΑ