Ενενήντα τρία χρόνια ζωής συμπληρώνει σήμερα ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας κ.κ. Αναστάσιος. Ήταν 4 Νοεμβρίου 1929 όταν στον Πειραιά έβλεπε το πρώτο φως της ζωής ένα παιδί το οποίο έμελλε με την πορεία και το έργο του στην Εκκλησία να σφραγίσει μία από τις πτυχές της στον 20ο και τον 21ο αιώνα, την ιεραποστολή.
Από τα παιδικά και νεανικά χρόνια στην κατοχική και εμφυλιακή Αθήνα, στις σπουδές και τις διακρίσεις στη Θεολογική Σχολή Αθηνών και τα Πανεπιστήμια του εξωτερικού. Από την καθηγητική έδρα της Ιστορίας των Θρησκευμάτων στο Πανεπιστήμιο Αθηνών ως τις εσχατιές της Αφρικής για την αγάπη του Χριστού και του πλησίον μέχρι το τιτάνιο ιεραποστολικό έργο που συνεχίζει άοκνα μέχρι σήμερα στην Αλβανία.
Με μοναδικό σύνθημα το “Χριστός Ανέστη” από την στάχτη και τα συντρίμμια που παρέλαβε όταν έφτασε το 1991 στην χώρα, κατάφερε να κερδίσει κάθε εμπόδιο μα, πάνω απ’ όλα, την καχυποψία, έτσι ώστε να οικοδομήσει και πάλι τον Λόγο της Αληθείας εκεί που για δεκαετίες είχαν διδάξει ότι “ουκ έστιν Θεός”.
Βασικό θεμέλιο για να ριζώσει κάτι σε αυτόν τον κόσμο είναι παιδία. Σε αυτήν έδωσε μεγάλη βαρύτητα από την αρχή της άφιξής του στην Αλβανία ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος. Ένα από τα δικά του οράματα υπήρξε και η Ίδρυση του Πανεπιστημίου “ΛΟΓΟΣ”. Ακαδημαϊκό και διοικητικό προσωπικό μαζί με τους φοιτητές και τις φοιτήτριες εύχονται με τη σειρά τους τα εξής:
“Η ζωή του Προέδρου του Ιδρύματος ΛΟΓΟΣ, Αρχιεπισκόπου Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας γεμίζει με θαύματα αγάπης, αφοσίωσης, κόπων και θυσιών. Εκτός από το ότι υπηρετεί ως κληρικός και Προκαθήμενος της Αυτοκέφαλης Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αλβανίας με τιτάνια προσπάθεια για την αναβίωσή της, διαδραματίζει αδιαμφισβήτητο ρόλο στην ακαδημαϊκή ζωή καθιστώντας μια διεθνώς εξέχουσα και πολύτιμη προσωπικότητα αναγνωρισμένη από τα πιο διάσημα πανεπιστήμια και ακαδημίες των επιστημών στον κόσμο. Η αγάπη και η εκτίμηση για τα ανθρώπινα όντα οδήγησαν τον Αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο να χτίσει ένα ευρύ δίκτυο εκπαιδευτικών ιδρυμάτων από τα νηπιαγωγεία μέχρι το πανεπιστήμιο. Η μέριμνα να συμβάλει στην αύξηση της ποιότητας των ανθρώπινων και επαγγελματικών αξιών στην Αλβανία οδήγησε στην ίδρυση του Πανεπιστημιακού Κολλεγίου «ΛΟΓΟΣ». Αισθητή η στήριξη και η αγάπη του Αρχιεπισκόπου Αναστασίου. Σε αυτή την επέτειο της γέννησης του Μακαριωτάτου ευχόμαστε χρόνια πολλά και ευλογημένα”.
Το έργο του στην Αλβανία
Αρχικά εργάσθηκε ως Πατριαρχικός Έξαρχος (Iαν. 1991 – Iούν. 1992). Ανυψώθηκε σε Μητροπολίτη Aνδρούσης (Aυγ. 1991 – Iούν. 1992) και εξελέγη AρχιεπίσκοποςTιράνων και πάσης Αλβανίας (24 Ιουνίου 1992). Μέσα σε τεράστιες δυσκολίες, κατόρθωσε να ανασυγκροτήσει εκ βάθρων την Αυτοκέφαλη Eκκλησία της Aλβανίας: Διαμόρφωσε νέο Καταστατικό Χάρτη (2006)˙ Με επίσημη Συμφωνία με την Κυβέρνηση της Αλβανίας, η οποία έγινε νόμος του Κράτους (2009), καθορίσθηκαν οι σχέσεις Εκκλησίας και Πολιτείας. Συγκροτήθηκαν πάνω από 400 ενορίες. Ίδρυσε τη Θεολογική-Iερατική Σχολή (Aκαδημία) «Aνάστασις» στο Δυρράχιο (1992 εξ.), το Eκκλησιαστικό Λύκειο «Tίμιος Σταυρός», στο Aργυρόκαστρο (1998 εξ.) και στο Σούκθ-Δυρράχιο (2007-18)˙ Σχολή της Βυζαντινής Μουσικής στα Τίρανα (2012 εξ.).
Όλα λειτουργούν σε ιδιόκτητα συγκροτήματα με οικοτροφεία. Mόρφωσε και χειροτόνησε 168 νέους κληρικούς. Ίδρυσε Κέντρα Νεολαίας σε διάφορες πόλεις. Φρόντισε για τη μεταφραστική προσπάθεια, την έκδοση λειτουργικών και άλλων θρησκευτικών βιβλίων. Συνέστησε Τεχνική Υπηρεσία της Eκκλησίας και μερίμνησε για την ανοικοδόμηση 150 νέων ναών (μεγάλων και μικρών), αναστήλωσε 60 ναούς και μοναστήρια-πολιτιστικά μνημεία και επισκεύασε 160 ναούς και 70 εκκλησιαστικά κτίρια για σχολεία, νεανικά κέντρα, κέντρα υγείας, ξενώνες, εργαστήρια, συσσίτια γιατους φτωχούς κ.λ.π., στο σύνολο 450 κτίρια. Ανέπτυξε τη φιλανθρωπική μέριμνα της Εκκλησίας, με διανομή εκατοντάδων τόννων τροφίμων, ιματισμού, φαρμάκων.
Ίδρυσε την πρώτη Ορθόδοξη αλβανική εφημερίδα Ngjallja «Aνάστασις» (1992 εξ.), το παιδικό περιοδικό Gëzohu «Χαίρε» (1997 εξ.), το νεανικό περιοδικό Kambanat «Καμπάνες», την επιστημονική επιθεώρηση Kërkim «Έρευνα» (2009 εξ.), το δελτίο «NewsfromOrthodoxy in Albania» (1996-2002), καθώς και Ραδιοφωνικό σταθμό Radio-Ngjallja (1997 εξ.). Μερίμνησε για τη δημιουργία Εργαστηρίων της Εκκλησίας (τυπογραφείο, κηροπλαστείο, ξυλουργείο, εργαστήρια αγιογραφίας και αποκαταστάσεως εικόνων). Αγωνίσθηκε για τη διεκδίκηση της εκκλησιαστικής περιουσίας.
Παράλληλα με την ανασύσταση της Ορθοδόξου Εκκλησίας, ανέπτυξε πρωτοποριακά προγράμματα στους τομείς εκπαιδεύσεως, υγείας, κοινωνικής προνοίας, αγροτικής αναπτύξεως, πολιτισμού και οικολογίας. Ίδρυσε την Ορθόδοξο Κλινική «Ευαγγελισμός» (Διαγνωστικό Ιατρικό Κέντρο) με 24 ειδικότητες και τρία πολυϊατρεία σε άλλες πόλεις· Επίσης το Ινστιτούτο Επαγγελματικής Καταρτίσεως, με έξι ειδικότητες στα Tίρανα και τέσσερις ειδικότητες στο Αργυρόκαστρο (το οποίο λειτούργησε από 1998-2008). Αυτό αναβαθμίστηκε εν συνεχεία στο Πανεπιστημιακό Κολέγιο «Λόγος» (2009 εξ.)˙ Γενικό και Επαγγελματικό Λύκειο στο Μεσοπόταμο˙ τρία εννιάχρονα Σχολεία και Λύκεια στα Τίρανα, στο Δυρράχιο, στην Κορυτσά και στο Αργυρόκαστρο˙ Οικοτροφείο Μαθητριών Λυκείου στο Βουλιαράτι, 19 νηπιαγωγεία σε διάφορες πόλεις. Φρόντισε για την κατασκευή δρόμων, υδραγωγείων, γεφυρών, την επισκευή δημοσίων σχολείων, κ.α.
Κατά την περίοδο 2013 – 2019 πραγματοποιήθηκε η κατασκευή τριών υδροηλεκτρικών έργων συνολικής ισχύος 19 MW (Librazhd, Llenge, Sllabinja), τα οποία συμβάλλουν στην ενίσχυση των υποδομών της χώρας και έχει σαφή κοινωνικό σκοπό. Με τα έσοδά τους, η Ορθόδοξος Αυτοκέφαλος Εκκλησία της Αλβανίας θα συνεχίσει τις πνευματικές, φιλανθρωπικές και εκπαιδευτικές προσπάθειες. Μετά την εξόφληση των δανείων ένα ποσοστό θα διατίθεται για πτωχότερες Ορθόδοξες Εκκλησίες.
Mε όλες αυτές τις πρωτοβουλίες δόθηκε εργασία σε χιλιάδες ανθρώπους, δημιουργήθηκαν σοβαρά έργα κοινωνικής υποδομής και η Ορθόδοξος Εκκλησία της Αλβανίας αναδείχθηκε σε πολυδύναμο πνευματικό και αναπτυξιακό παράγοντα.
