Γιώργος Καματερός: 65 χρόνια Ιεροψάλτης μνήμες και συγκινήσεις (ΒΙΝΤΕΟ)

Χαρίκλεια Χριστοφή

Γιώργος Καματερός: 65 χρόνια Ιεροψάλτης μνήμες και συγκινήσεις (ΒΙΝΤΕΟ)

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΜΑΤΕΡΟΣ

Γεννημένος στην Αντιμάχεια (1938), ενεργός ακόμη ψάλτης μέχρι πρότινος (2018). Με εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ψαλτική διαδρομή ήδη από την παιδική ηλικία. Από μικρός έψαλλε στον Ι. Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου του χωριού του κοντά στον δεξιό ψάλτη πατέρα του, όπου και είχε προσληφθεί επισήμως ως κανονάρχος με απόφαση της Εκκλησιαστικής Επιστροπής του ναού (1951). Στη συνέχεια έψαλλε ως αριστερός στην Παναγία της Ζιάς (1954-1956), στον μικρό αυτόν παραδοσιακό οικισμό στο Παλαιό Ασφενδιού. Αμέσως έπειτα διορίσθηκε καταρχάς ως αριστερός και στη συνέχεια ως δεξιός ψάλτης (1956-1961) στον μητροπολιτικό Ναό του Αγ. Νικολάου στην Πόλη της Κω. Το μεγάλο μεταναστευτικό ρεύμα της εποχής τον βρήκε μετανάστη στη Νότιο Αφρική, όπου έψαλλε ως δεξιός στον Ι. Ναό του Αγ. Γεωργίου της Ορθόδοξης Ελληνικής Παροικίας στο Brakran της Ν. Αφρικής (1962-1978). Επιστρέφοντας και πάλι στην Κω, συνέχισε την ψαλτική του δραστηριότητα σε ναούς της Πόλης της Κω, στον Άγ. Παύλο (1978-1980) της ομώνυμης νεώτερης συνοικίας, στον Άγ. Αθανάσιο στο Πλατάνι (1978-1991), στο γνωστό με πλειοψηφία μουσουλμανικό πληθυσμό χωριό, και τέλος στην Παναγίτσα (Παναγία η Φανερωμένη) μέχρι την απόσυρσή του (1992-2018). Ενδιαμέσως φοίτησε επίσης και στη Σχολή Βυζαντινής Μουσικής του Ωδείου Αθηνών (1985-1987). Ψάλτης με βαθειά πίστη και αφοσίωση στο λειτούργημά του καθ’ όλη τη μακρά διάρκεια της ζωής του.

Τα μέλη που ψάλλονται στον σχετικό ψηφιακό δίσκο (CD 4o, ηχογράφηση 2006) είναι ιδιαιτέρως ενδιαφέροντα και χαρακτηριστικά (ανθολόγηση και εδώ του ίδιου). Καταρχάς ψάλλονται πολλά μέλη της Μ. Τεσσαρακοστής. Συγκεκριμένα, το Κεκραγάριο με τα Κατανυκτικά της Γ΄ Κυριακής των Νηστειών του πλ δ΄ ήχου Σέ τον βασιλέα, Αθάνατος υπάρχουσα ψυχή μου, Δάκρυά μοι δος ο θεός, Όταν λάβω κατά νουν, το Μέγα Προκείμενο των Κατανυκτικών Εσπερινών Μη αποστρέψης το πρόσωπόν σου ήχος πλ δ΄, το Ιδιόμελο της Α΄ Κυριακής των Νηστειών Εσπέρας Δεύτε εκκαθάρωμεν ήχος πλ δ΄, επίσης τα Κατανυκτικά Κύριε των αμαρτιών μου ήχος πλ δ΄ και Μέγιστον θαύμα ήχος γ΄, και το Θεοτοκίο του Μεγάλου Αποδείπνου Την πάσαν ελπίδα μου ήχος β΄ (όλα από τον «Μουσικό Παράδεισο», του Λυκούργου Πετρίδη, Θεσ/κη 1983). Ακολουθούν το Κεκραγάριο και τα Κατανυκτικά του πλ α΄ ήχου Κύριε αμαρτάνων ου παύομαι, Κύριε και τον φόβον σου πτοούμαι, Οίμοι τί ωμοιώθην εγώ, Τα πλήθη των πταισμάτων μου (επίσης από τον «Μουσικό Παράδεισο» του Λυκούργου Πετρίδη, όπου προηγουμένως). Η ενότητα κλείνει με το αργό δίχορο Κοντάκιο του Ακαθίστου Ύμνου Τη υπερμάχω στρατηγώ ήχος πλ δ΄ (από την «Ακολουθία των Χαιρετισμών της Θεοτόκου» του Σωτηρίου Κ. Αρβανίτη, Κοζάνη 1999), καθώς και με δύο σχετικά δοξαστικά, το Δοξαστικό των Αίνων της Κυριακής της Τυροφάγου Έφθασε καιρός ήχος πλ β΄ και το Δοξαστικό των Αίνων της Β΄ Κυριακής των Νηστειών Τοις εν σκότει αμαρτημάτων ήχος πλ β΄ (και τα δύο από το «Τριώδιον» του Εμμανουήλ Φαρλέκα, Αθήνα 1931). Στη συνέχει παρατίθενται, από τη Λειτουργία των Προηγιασμένων το Κατευθυνθήτω η προσευχή μου σε ήχο βαρύ (αντί του κλασικού σε ήχο πλ β΄) και το αρχαίο Νυν αι δυνάμεις ήχος πλ β΄ (από τη «Μεγάλη Τεσσαρακοστή» των Εκδόσεων Ρηγόπουλου, Θεσ/κη 1982) και από τη Λειτουργία του Μ. Βασιλείου τα Λειτουργικά σε ήχο πλ δ΄ Άγιος άγιος Κύριος Σαβαώθ, Αμήν, Σέ υμνούμεν, Επί σοί χαίρει… Την γαρ σήν μήτραν (από την «Μεγάλη Βυζαντινή Λειτουργία» του Γεωργίου Τσατσαρώνη, Αθήνα 1986· το Επί σοί χαίρει μέλος Ανθίμου ιεροδιακόνου, σύντημση Ν. Χρυσοχοΐδου). Το CD κλείνει με το δοξαστικού χαρακτήρα πανηγυρικό Προκείμενο Τίς θεός μέγας ήχος βαρύς.

Σε όλα αυτά τα μέλη, Ειρμολογικά ως επί το πλείστον, Στιχηραρικά, και κάποια από τα λεγόμενα Παπαδικά (προσωπικές επιλογές και εδώ του ίδιου του ψάλλοντος) είναι ευδιάκριτο ένα ενιαίο ιδιοπρόσωπο ερμηνευτικό ιδίωμα: διαυγές ηχόχρωμα, φθογγική τονική έμφαση, ποικιλματική λαρυγγόφωνη εκφορά. Ένα ερμηνευτικό ιδίωμα κατά το ύφος και τον τρόπο κυρίως της ψαλτικής εκφοράς του Καθεδρικού Ναού Αθηνών (και του οικείου πρωτοψάλτη Σπυρίδωνος Περιστέρη), όπως αυτή μεταφερόταν στην Περιφέρεια μέσω του Εθνικού Ραδιοφωνικού Συστήματος. Είναι ακριβώς η μεγάλη δυνατότητα της ιερής αυτής λατρευτικής μουσικής να αποτυπώνει στην φωνητική της υφή και ιδιοσυστασία, πέρα από τα βαθύτερα πνευματικά βιώματα, και εκείνα της ιδιοπροσωπείας του ψάλτη και του οικείου επιχώριου περιβάλλοντος. Μια απολύτως χαρακτηριστική περίπτωση εδώ του ψαλτικού αυτού ερμηνευτικού ιδιώματος, όπως αυτή εκφέρεται και επιβιώνει ακόμη σήμερα στην τόσο σπουδαία αυτή ηχογραφική κατάθεση.

Ακούστε ηχητικά αποσπάσματα εδώ:https://e-kere.gr/%CF%84%CF%8C%CF%80%CE%BF%CE%B9-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CF%88%CE%AC%CE%BB%CF%84%CE%B5%CF%82/%CF%88%CE%AC%CE%BB%CF%84%CE%B5%CF%82-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%BA%CF%89/cd/%CE%B3%CE%B9%CF%89%CF%81%CE%B3%CE%BF%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%BF%CF%82