Με αυτό το φυτό βάφουμε τα αυγά.
Στην Κω ήταν παράδοση οι γιαγιάδες να μαζεύουν το φυτό αυτό την Μεγάλη Τετάρτη και την Μεγάλη Πέμπτη μετά την εκκλησία βάφανε με το φυτό Ριζάρι τα αυγά.
Εμείς εδώ στο κελί της Παναγίας Πορταϊτίσσης κρατάμε αυστηρά τς παραδόσεις.
Καλή Ανάσταση!
μοναχός Νικήτας
Βάφουμε αυγά με ριζάρι, όπως παλιά
Το Ριζάρι (Rubia tinctorum) είναι αυτοφυής θάμνος, που φύεται στη νότια Ευρώπη και τη νοτιοδυτική Ασία. Το επίσημο όνομά του είναι Ερυθρόδανο το βαφικό ή Ρούβια η βαφική, μπορεί να φτάσει μέχρι και 1½ μέτρο ύψος και προτιμά τα αργιλώδη και υγρά εδάφη. Η ρίζα του ξεπερνά το μέτρο, είναι αρκετά παχιά και είναι η πηγή της ουσίας αλιζαρίνης, που της δίνει το διακριτικό κόκκινο χρώμα.
Λόγω της αλιζαρίνης, το ριζάρι ήταν ένα πολύτιμο βότανο στο παρελθόν με μεγάλη αξία, καθώς με αυτό παρασκευάζεται μια ανεξίτηλη κόκκινη χρωστική, κατάλληλη για νήματα. Στην Ινδία ήταν πιο διαδομένη η χρήση του και υπάρχουν ανασκαφές που την αποδεικνύουν από τον 3ο αιώνα π.Χ. Επίσης είναι συνδεδεμένο στην ιστορία με το άλικο χρώμα των υφασμάτων της οθωμανικής αυτοκρατορίας.
Ακόμα το ριζάρι (όσο και αν το αγνοούμε) αποτελεί ένα κομμάτι της ιστορίας της χώρας μας, καθώς τον 18ο αιώνα η Λάρισα υπήρξε από του μεγαλύτερους παραγωγούς και μεταποιητές του φέρνοντας πολλά κέρδη στην περιοχή για αρκετά χρόνια. Από την Ελλάδα διαδόθηκε στην υπόλοιπη Ευρώπη και είχε μεγάλη επιτυχία εμπορικά στην Ολλανδία και στην Αγγλία, μέχρι που ανακαλύφθηκε η χημική κόκκινη βαφή και το ριζάρι αποσύρθηκε από την παγκόσμια αγορά.
Μπορούμε πολύ εύκολα με το ριζάρι να βάψουμε τα αυγά μας, με έντονο κόκκινο χρώμα, το Πάσχα. H διαδικασία είναι απλή: Κοπανίζουμε το ριζάρι σε γουδί για να μπορεί να βγάλει το χρώμα του ευκολότερα. Βράζουμε το ριζάρι σε νερό για 10 λεπτά και στη συνέχεια το αφήνουμε να κάτσει για 2-3 ώρες ή και όλη τη νύχτα. Το πρωί σουρώνουμε το ριζάρι και κατόπιν προσθέτουμε τα αυγά και τα βράζουμε για περίπου 15 λεπτά προσθέτοντας μισό ποτηράκι του κρασιού ξύδι (αν χρειαστεί συμπληρώνουμε νερό, ίσα που να καλύπτει τα αυγά). Η δοσολογία είναι 70 γρ. ριζάρι για 15 αυγά.
Πάντως, αν θέλετε και άλλα χρώματα, εκτός του κόκκινου, για τα αυγά σας, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε σπανάκι για πράσινο χρώμα, παντζάρι για ροζ, πάπρικα για πορτοκαλί, κόκκινο λάχανο για μπλε-μωβ, κουρκουμά για κίτρινο.
Προτιμούμε φυτικές βαφές για τον χρωματισμό των αυγών το Πάσχα, ιδιαίτερα εάν βοηθήσουν τα μικρά παιδιά της οικογένειας, καθώς οι χημικές βαφές είναι τοξικές και εκτός της προσοχής, που απαιτούν δεν προσφέρουν και εκπλήξεις στα χρώματα.
Καλό Πάσχα!
