Γιατί «λύσσαξε» τώρα η Τουρκία με τα θαλάσσια πάρκα – Ο Αντιστράτηγος Λ. Τζούμης

Εθνικός θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός: Τι ορίζει η οδηγία που έπρεπε να είχε υιοθετηθεί και η τουρκική αντίδραση

Τι ‘χες Γιάννη, τι ΄χα πάντα» λέει ο θυμόσοφος λαός και μετά την μικρή περίοδο σύσφιξης σχέσεων και διπλωματικών γεφυρών, η Τουρκία άρχισε εκ νέου τα…. νταηλίκια.

Η ανακοίνωση του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών ότι τo θαλάσσιο
πάρκο που θα θεσμοθετήσει στο Αιγαίο θα επιτηρείται από drone,
υπερσύγχρονο σύστημα παρακολούθησης, ραντάρ, δορυφόρους και
σκάφη, σε πραγματικό χρόνο ήταν αυτό που οδήγησε ξαφνικά το
τουρκικό υπουργείο εξωτερικών να εκδώσει προειδοποίηση στην Ελλάδα και σε αυστηρό ύφος να την καλεί «να μην εμπλέξει τα εκκρεμή ζητήματα του Αιγαίου και τα ζητήματα που αφορούν το καθεστώς ορισμένων νησιών, νησίδων και βράχων των οποίων η κυριαρχία δεν έχει εκχωρηθεί στην Ελλάδα από τις διεθνείς συνθήκες, στο πλαίσιο της δικής της ατζέντας».

Το θαλάσσιο πάρκο θα εκτείνεται από τη Μήλο και τη Νίσυρο.

Γιατί όμως οι Τούρκοι «λύσσαξαν» τώρα με το νέο-παλιό ζήτημα;

To Newsbomb.gr αναζήτησε τις απαντήσεις στον αμυντικό αναλυτή, αντιστράτηγο ε.α. Λάμπρο Τζούμη*. «Τα θαλάσσια πάρκα ανήκουν μέσα στο εθνικό θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό. Υπήρξε κοινοτική οδηγία, η οποία καθόριζε ότι μέχρι τον Μάρτιο του 2021 τα παράκτια κράτη-μέλη της ΕΕ θα έπρεπε να είχαν υποβάλλει το συγκεκριμένο σχέδιο», εξηγεί ο κ. Τζούμης.

Τι σημαίνει αυτό πρακτικά;

«Ότι εκεί καθορίζεις ποιες περιοχές σου ανήκουν και τις δραστηριότητες, δηλαδή για παράδειγμα ανεμογεννήτριες, βιοποικιλότητα κλπ, προκειμένου να μην μπορεί να έρχεται κάθε ξένος να μπαίνει μέσα να παίρνει τον θαλάσσιο πλούτο. Αυτό το σχέδιο έπρεπε να υποβληθεί από το 2021, και για το λόγο αυτό η Ελλάδα παραπέμφθηκε στο αρμόδιο Ευρωπαϊκό δικαστήριο», μας ενημερώνει ο Λάμπρος Τζούμης.

Υπενθυμίζεται ότι την παραπομπή της Ελλάδας στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποφάσισε τον περασμένο Δεκέμβριο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, επειδή δεν διασφάλισε την ορθή εφαρμογή της κοινοτικής οδηγίας σχετικά με τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό.

Γιατί δεν είχε υποβληθεί το σχέδιο;

«Αυτό έγινε, γιατί ενδεχομένως ανέμεναν ότι θα αντιδράσει η Τουρκία. Και τώρα που το υπέβαλαν, όντως αντέδρασε», απαντάει ο αμυντικός αναλυτής.

Τι ορίζει η οδηγία που έπρεπε να είχε υιοθετηθεί;

Η οδηγία, που θα έπρεπε να έχει υιοθετήσει η χώρα μας από τον Μάρτιο του 2021, καθορίζει κοινή προσέγγιση για τα κράτη μέλη της Ε.Ε. όσον αφορά τον σχεδιασμό των θαλάσσιων περιοχών τους.

Ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός αποσκοπεί στην οργάνωση των ανθρώπινων δραστηριοτήτων στις θαλάσσιες περιοχές κατά τέτοιον τρόπο ώστε να επιτυγχάνονται διάφοροι οικολογικοί, οικονομικοί και κοινωνικοί στόχοι. Σ’ αυτούς τους στόχους συγκαταλέγονται η ανάπτυξη βιώσιμης γαλάζιας οικονομίας, η βιώσιμη χρήση των θαλάσσιων πόρων και η διατήρηση υγιών θαλάσσιων οικοσυστημάτων και βιοποικιλότητας. Η ορθή μεταφορά της οδηγίας στο εθνικό δίκαιο είναι απαραίτητη για την ορθή επίτευξη των στόχων αυτών στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, είχε αναφερθεί από την ΕΕ.

Η πολιτική και εθνική διάσταση του θέματος

Ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός, όμως ειδικά για την Ελλάδα, δεν είναι μια απλή τεχνική διαδικασία, αλλά εξαρτάται από αποφάσεις με πολιτικό και εθνικό περιεχόμενο.

Τι είχε συμβεί στο παρελθόν και τι υποστηρίζουν οι Τούρκοι;

Σύμφωνα με τον κ. Τζούμη δεν είναι πάντως η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο με την Τουρκία.

«Και άλλες φορές στο παρελθόν η χώρα μας προσπάθησε να αξιοποιήσει κάποια νησιά, γιατί σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο ακόμη και οι βράχοι που μπορούν να συντηρήσουν οικονομική δυνατότητα έχουν δικαίωμα στην ΑΟΖ», ανέφερε ο αμυντικός αναλυτής. Σύμφωνα με όσα είπε στο Newsbomb.gr στο παρελθόν η Ελλάδα είχε βγάλει ξανά πρόγραμμα για τα νησιά και η Τουρκία αντέδρασε πάλι, εξαιτίας όσων ακολούθησαν το 1996.

Σύμφωνα με τον κ. Τζούμη η τουρκική αντίδραση προήλθε και συνεχίζεται να πηγάζει «λόγω της θεωρίας των Γκρίζων ζωνών». Με βάση αυτή τη θεωρία οι Τούρκοι υποστηρίζουν πως νησιά, νησίδες και βραχονησίδες-152-158 στον αριθμό- είτε του βορειανατολικού Αιγαίου που παραχωρήθηκαν με την συνθήκη Λοζάνης, είτε των Δωδεκανήσων, που παραχωρήθηκαν με τη συνθήκη του Παρισιού, αλλά και την Κρήτη, δεν καθορίστηκαν ονομαστικά ότι ανήκουν στην Ελλάδα και για το λόγο αυτό είναι ακαθόριστου ιδιότητας.

«Ο ισχυρισμός είναι έωλος γιατί με τη συνθήκη της Λοζάνης η Τουρκία είχε απεμπολήσει κάθε δικαίωμα, παραδεχόμενη ουσιαστικά ότι δεν της ανήκει κανένα νησί πέραν των 3νμ εκτος από Ίμβρο, Τένεδο, Λαγουσες νήσους», εξηγεί ο κ. Τζούμης.

Ωστόσο από το 1996 και μετά τα Ίμια επανήλθε και για αυτό δημιουργείται το όλο θέμα.