Σε ρεκόρ 20ετίας η ψαλίδα επιτοκίων
Σε καθεστώς λειτουργίας με… κλειστές στρόφιγγες επανέρχεται το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, ενώ έχει αυξήσει εξαιρετικά επιθετικά τα επιτόκια δανεισμού ιδιαίτερα των επιχειρήσεων.
Όπως σημειώνει το ΙΟΒΕ, έπεσαν στο μηδέν το τρίμηνο Ιουνίου – Αυγούστου οι ροές νέων δανείων στις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις, ενώ η μεγάλη αύξηση επιτοκίων στα δάνεια, με πολύ μικρότερη αύξηση στα επιτόκια καταθέσεων, έχει ανοίξει σε υψηλό 20ετίας την ψαλίδα των επιτοκίων.
Σχετικά με το τραπεζικό σύστημα, οι κύριες παρατηρήσεις που κάνει το ΙΟΒΕ στην τριμηναία έκθεσή του είναι οι εξής:
• Το κόστος νέου δανεισμού στον ιδιωτικό τομέα κατέγραψε περαιτέρω άνοδο στο τρίτο τρίμηνο του 2023.
• Η διαφορά του μέσου επιτοκίου δανείων και καταθέσεων (περιθώριο επιτοκίου) έχει αυξηθεί σε διαχρονικά υψηλό επίπεδο (τουλάχιστον 20ετίας).
• Οι ιδιωτικές καταθέσεις καταγράφουν μεν αύξηση στο διάστημα Ιουνίου-Αυγούστου, ηπιότερη ωστόσο από πέρυσι.
• Η πιστωτική επέκταση προς τις επιχειρήσεις κατέγραψε στασιμότητα στα μέσα του έτους, ενώ η πιστωτική συρρίκνωση προς τα νοικοκυριά συνεχίζεται.
• Τα Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια (ΜΕΔ) στους ισολογισμούς των τραπεζών κατέγραψαν στασιμότητα το δεύτερο τρίμηνο του 2023, στο 8,8% των συνολικών δανείων.
• Ο ρυθμός της πιστωτικής επέκτασης στον ιδιωτικό τομέα έπιασε «ταβάνι» περίπου στο 6% (12μηνη μεταβολή) τον Αύγουστο του 2022 και έκτοτε οι στρόφιγγες άρχισαν να κλείνουν.
Τα δάνεια προς τις επιχειρήσεις του ιδιωτικού, μη χρηματοπιστωτικού τομέα, ουσιαστικά η μοναδική κατηγορία όπου οι τράπεζες χορηγούσαν σημαντικές πιστώσεις (στα καταναλωτικά δάνεια οι ρυθμοί είναι σταθερά αρνητικοί), έφθασαν να αυξάνονται με διψήφιο ετήσιο ρυθμό το καλοκαίρι του 2022, αλλά έκτοτε άρχισαν να… στεγνώνουν, για να φθάσουμε στο τρίμηνο Ιουνίου – Αυγούστου όπου έπεσαν στο μηδέν.
Τραπεζική χρηματοδότηση του εγχώριου ιδιωτικού τομέα
Αναμφίβολα, η μείωση των χρηματοδοτικών ροών συνδέεται με την επιθετική αύξηση των επιτοκίων από τις ελληνικές τράπεζες, παράλληλα με την αύξηση των ευρωπαϊκών.
Το μέσο επιτόκιο δανεισμού των επιχειρήσεων υπερδιπλασιάσθηκε σε σχέση με το καλοκαίρι του 2022, ξεπερνώντας το 6%, ενώ μικρότερες ήταν οι αυξήσεις σε άλλες κατηγορίες δανείων.
Τα επιτόκια νέου δανεισμού του ιδιωτικού τομέα αυξήθηκαν στο 6,4% τον Αύγουστο, με την απόσταση από το μέσο κόστος δανεισμού στις χώρες του «νότου» της Ευρωζώνης να κυμαίνεται στις 98 μ.β., όπως σημειώνει το ΙΟΒΕ.
Σταθμισμένο μέσο κόστος τραπεζικού δανεισμού προς μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις
Σχολιάζοντας αυτές τις εξελίξεις, το ΙΟΒΕ σημειώνει ότι η χρηματοδότηση του ιδιωτικού τομέα επηρεάζεται από μεταβολές στην προσφορά και τη ζήτηση δανείων, υπό την επίδραση των υψηλότερων επιτοκίων.
Στην πλευρά της προσφοράς, καθυστερήσεις στην εφαρμογή του δανειακού σκέλους του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» επιδρούν αρνητικά στην παροχή επιχειρηματικών πιστώσεων.
Από τη σκοπιά της ζήτησης δανείων, η αύξηση του κόστους χρήματος και οι διεθνείς εστίες γεωπολιτικής αστάθειας, δρουν αποτρεπτικά προς νέα επενδυτικά σχέδια, ωστόσο αυτό μερικώς αντισταθμίζεται από την εξάλειψη του εγχώριου πολιτικού κινδύνου βραχυπρόθεσμα.
Η έρευνα της Τράπεζας της Ελλάδος για τις τραπεζικές χορηγήσεις το δεύτερο τρίμηνο του 2023 κατέγραψε προσδοκίες για ενίσχυση της ζήτησης νέων δανείων στην επιχειρηματική πίστη, σε συνέχεια της κάμψης το πρώτο τρίμηνο.
Η προσδοκία ενίσχυσης της ζήτησης εντοπίζεται στις μεγάλες επιχειρήσεις και τα μακροπρόθεσμα δάνεια, ενώ σχετικά στάσιμη αναμένεται η ζήτηση για στεγαστική και καταναλωτική πίστη. Τα πιστωτικά κριτήρια παρέμειναν για ακόμα ένα τρίμηνο σταθερά, χωρίς επίσης να αναμένεται να μεταβληθούν βραχυπρόθεσμα.
Σχετικά με τις προοπτικές για τη χορήγηση δανείων, η μόνη ελπίδα ότι θα υπάρξει ουσιαστική αύξηση έρχεται από το Ταμείο Ανάκαμψης. Ως προς τις νέες πιστώσεις στα τέλη του 2023 και το σύνολο του 2024, αφενός αναμένεται να συνεχιστεί η πιστωτική συρρίκνωση στα νοικοκυριά, σημειώνει το ΙΟΒΕ.
Αφετέρου, αναμένεται ανάκαμψη της πιστωτικής επέκτασης προς τις επιχειρήσεις, με την επιτάχυνση στην υλοποίηση του δανειακού σκέλους του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, για το οποίο η περίμετρος συνολικού ύψους €12,7 δισ. ευρώ που είχε συμφωνηθεί για την Ελλάδα έως το 2026, είναι πιθανό να επεκταθεί κατά επιπλέον €5,0 δισ. ευρώ
Εκκρεμεί σχετικά η συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε σχέση με την αναθεώρηση του Σχεδίου «Ελλάδα 2,0», αλλά και με την πρόταση αναφορικά με την αξιοποίηση των πόρων του REPowerEU.
Πηγή: sofokleousin.gr
