Την ώρα που η μέση επικουρική σύνταξη για 1,2 εκατομμύριο συνταξιούχους δεν υπερβαίνει τα 194 ευρώ, τέσσερις επαγγελματικές ομάδες απολαμβάνουν ως σύνταξη αστρονομικά ποσά
Σε προκλητικό ύψος, ακόμα και 19.000 ευρώ μηνιαίως φτάνουν τα τελευταία έξι χρόνια οι επικουρικές συντάξεις τεσσάρων επαγγελματικών ομάδων την ώρα που η μέση επικουρική σύνταξη για 1,2 εκατομμύριο συνταξιούχους δεν υπερβαίνει τα 194 ευρώ.
Για τα αστρονομικά ποσά που πιστώνονται κυρίως σε βενζινοπώλες, συμβολαιογράφους, αρτοποιούς και συνταξιούχους τραπεζικούς ευθύνεται αφενός η διάταξη του νόμου Κατρούγκαλου και αφετέρου η διευρυμένη ερμηνεία που έδωσαν σε αυτή οι υπηρεσίες του ΕΦΚΑ.
Οι «χρυσές» συντάξεις αναμένεται σύντομα να μειωθούν, παρότι παραμένουν υψηλές, καθώς το υπουργείο Εργασίας εντάσσει διάταξη στο μίνι ασφαλιστικό νομοσχέδιο η οποία προβλέπει πλαφόν στις επικουρικές ύψους €1.382,40 τον μήνα.
Ας δούμε, όμως, τις αιτίες δημιουργίας αυτής της στρέβλωσης. Με βάση τη νομοθεσία του 2015-2016 οι επικουρικές συντάξεις υπολογίζονται, κατά ένα μέρος τους, με βάση τις εισφορές που είχαν καταβληθεί κατά το χρονικό διάστημα 2002-2014. Από το 2014 και μετά, όμως, άλλαξε το σύστημα υπολογισμού, με αποτέλεσμα συν τω χρόνω οι επικουρικές να βαίνουν μειούμενες.
Ωστόσο στις συγκεκριμένες κατηγορίες συνταξιούχων, αντί να μειωθούν, δεκαπλασιάστηκαν καθώς στο σύνολο των εισφορών ενσωματώθηκαν και οι κοινωνικοί πόροι (καταργήθηκαν πλήρως το 2017). Τι σημαίνει αυτό; Για παράδειγμα, συμβολαιογράφος κατέβαλλε τα προηγούμενα χρόνια εισφορά υπέρ τρίτων από 5% έως 15% ανάλογα με το είδος του συμβολαίου που συνέτασσε. Αν ο κύκλος εργασιών του ήταν μεγάλος και η εισφορά υπέρ τρίτων ερχόταν να προστεθεί στις ετήσιες ατομικές του εισφορές προς το επικουρικό του ταμείο (ΤΑΣ), είναι εύλογο οι συντάξιμες αποδοχές βάσει των οποίων θα υπολογιστεί η επικουρική σύνταξη να φτάνουν σε αστρονομικά ποσά.
Τα ρετιρέ
Στις συνταξιοδοτικές αποφάσεις που αποκαλύπτει το «business stories», o εν λόγω συμβολαιογράφος που συνταξιοδοτήθηκε το 2018 σε ηλικία 70 ετών με 44 χρόνια ασφάλισης έλαβε σύνταξη 19.753,31, ευρώ αφού ο υπολογισμός έγινε με βάση τις «φουσκωμένες» συντάξιμες αποδοχές ύψους 13 εκατ. ευρώ. Ένας παλαιότερος συνταξιούχος συμβολαιογράφος, πριν από τη στρέβλωση του νόμου Κατρούγκαλου, έπαιρνε επικουρική 500 ευρώ.
Η δεύτερη συνταξιοδοτική απόφαση αφορά βενζινοπώλη ο οποίος κατέβαλλε τα προηγούμενα χρόνια εισφορά επί του τζίρου της επιχείρησής του στο Ταμείο Πετρελαιοειδών (ΤΕΑΠΥΚ). Ο εν λόγω βενζινοπώλης συνταξιοδοτήθηκε σε ηλικία 76 ετών, το 2016, με 36 χρόνια ασφάλισης. Η σύνταξη που έλαβε ανερχόταν σε 4.348,30 ευρώ, καθώς υπολογίστηκε με βάση συντάξιμες αποδοχές ύψους 4,3 εκατ. ευρώ. Ένας παλιός συνταξιούχος βενζινοπώλης έπαιρνε επικουρική 450 ευρώ.
Η τρίτη συνταξιοδοτική απόφαση αφορά αρτοποιό ο οποίος κατέβαλλε εισφορά επί του τζίρου του στο Ταμείο Αρτοποιών (ΤΕΑΑ). Ο εν λόγω αρτοποιός συνταξιοδοτήθηκε το 2017 με 38 χρόνια ασφάλισης σε ηλικία 63 ετών και έλαβε επικουρική ύψους 1.397,55 ευρώ, καθώς υπολογίστηκε βάσει συντάξιμων αποδοχών 1,3 εκατ. ευρώ.
Διαφορετική είναι η περίπτωση των τραπεζοϋπαλλήλων (κυρίως της Αlpha Bank και της πρώην Εμπορικής) όπου μέρος του προσυνταξιοδοτικού τους με μνημονιακό νόμο ενσωματώθηκε στην επικουρική τους σύνταξη, με αποτέλεσμα σήμερα να λαμβάνουν επικουρική έως 1.450 ευρώ.
Το πλαφόν
Αν και ο αριθμός των «ρετιρέ» δεν είναι μεγάλος -έχουν καταμετρηθεί περίπου 60 «ιλιγγιώδεις» επικουρικές- το υπουργείο Εργασίας αποφάσισε να θεσπίσει πλαφόν στις προκλητικά υψηλές επικουρικές συντάξεις, ίσο με το 6/20 του πλαφόν κύριας σύνταξης (1.382,40€ /μήνα).
Σύμφωνα με το υπουργείο, με το πλαφόν περιορίζεται το ανώτατο ύψος των επικουρικών συντάξεων σε αυτό που αντιστοιχεί στις νόμιμες προσδοκίες που είχαν δημιουργηθεί στους ασφαλισμένους κατά τον καιρό που κατέβαλλαν τις εισφορές, οι οποίες ενσωμάτωναν και κοινωνικούς πόρους. Η επιβολή πλαφόν (που εφαρμόζεται στις κύριες συντάξεις, αλλά όχι στις επικουρικές) καθίσταται επιβεβλημένη για να αποκατασταθεί η ισορροπία μεταξύ παλαιών και νέων ασφαλισμένων. Παράλληλα ικανοποιείται το περί δικαίου αίσθημα ανάμεσα σε όλους τους συνταξιούχους σε σχέση με το θεμιτό ύψος των επικουρικών συντάξεων και το τι πράγματι είναι εισφορές.
Υπενθυμίζουμε ότι το 2019, με τον νόμο Βρούτση, θεσπίστηκε πλαφόν 4.608 ευρώ, το 12πλάσιο της εθνικής σύνταξης, σε όλες τις νέες κύριες συντάξεις γήρατος, αναπηρίας και χηρείας που εκδόθηκαν από τον Μάιο του 2016 και τις επανυπολογισμένες με βάση τον νόμο Κατρούγκαλου. Το πλαφόν τέθηκε όταν διαπιστώθηκε ότι οι συνταξιοδοτικές αποφάσεις έδειχναν συντάξεις ύψους 10.000, 15.000 ακόμα και 24.000 ευρώ. Μάλιστα, περίπου 224 άτομα πρόλαβαν και έλαβαν συντάξεις έως 7.000 ευρώ ενώ για τους υπόλοιπους πάγωσε η διαδικασία.
Στην κορυφή της λίστας με τις χρυσές συντάξεις βρισκόταν συνταξιούχος συμβολαιογράφος του πρώην Ταμείου Νομικών, για την οποία είχε εκδοθεί απόφαση για σύνταξη 24.000 ευρώ. Η εν λόγω συνταξιούχος μάλιστα κατέθεσε αγωγή κατά του ΕΦΚΑ, ζητώντας αναδρομικά εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ για τους μήνες που δεν της έχει καταβληθεί η σύνταξή της.
Μιλάμε για ΕΝΑ συμβολαιογράφο που βγήκε στη σύνταξη στα 70 του χρόνια και που για να βγει τέτοιο ποσό είχε πληρώσει και τις ανάλογες εισφορές. 13 εκατομμύρια ήταν οι συντάξιμες αποδοχές.