Το προεκλογικό τοπίο στις ΗΠΑ διαρκώς ανατρέπεται. Η απόσυρση του Μπάιντεν και η σχεδόν βέβαιη υποψηφιότητα της αντιπροέδρου Κάμαλα Χάρις αναπτερώνει τις ελπίδες των Δημοκρατικών ότι η νέα περιπέτεια που προεξοφλεί επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο τελικά θα αποτραπεί. Με τον Τραμπ βεβαίως ήδη «δοκιμασμένο» και τη θητεία Μπάιντεν να έχει οδηγήσει κατά καθολική ομολογία στο απόγειό τους τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις, το πιο ενδιαφέρον ερώτημα είναι τι μπορεί να περιμένει η χώρα μας από μια ενδεχόμενη ανάδειξη της Χάρις στον προεδρικό θώκο των ΗΠΑ.
Το πρώτο δεδομένο, με βάση τις πληροφορίες που έρχονται, είναι ότι η Χάρις ως πρόεδρος θα ακολουθήσει σε γενικές γραμμές τα ίχνη του Μπάιντεν. Για την Ελλάδα αυτό εξαρχής φαντάζει ικανοποιητικό. Η στρατηγική συμφωνία αμυντικής συνεργασίας και η ταύτιση απόψεων στα μεγάλα θέματα Ουάσινγκτον και Αθήνας, που σφυρηλατήθηκαν την περασμένη τετραετία, θα ενδυναμωθούν περαιτέρω. Η Χάρις αναμένεται να πιέσει ακόμα περισσότερο τον Νετανιάχου για ένα τέλος της σύρραξης στη Γάζα.
Συγχρόνως θα πιέσει όλους τους εμπλεκόμενους για ανάσχεση των μεταναστευτικών ροών στη Μεσόγειο, όπως ορίζουν και οι πρόσφατες κατευθύνσεις του ΝΑΤΟ. Επιπλέον, θα κρατήσει την ίδια στάση στο Ουκρανικό, παρέχοντας οικονομική και στρατιωτική βοήθεια στο Κίεβο με στόχο την ανάσχεση της ρωσικής επιθετικότητας.
Πρωτίστως, θα κληθεί να θωρακίσει περαιτέρω την ατλαντική συμμαχία, που ο Τραμπ απειλεί να διαταράξει, κάτι που προκαλεί μείζονα ανησυχία στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Ετσι, από τη στιγμή που η Ελλάδα αποτελεί προκεχωρημένη νησίδα – δύναμη ειρήνης, σταθερότητας, ασφάλειας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, ιδίως αναπτύσσοντας πολυμερή αμυντικά και ενεργειακά συμμαχικά σχήματα με διάφορες χώρες-κλειδιά, όπως Ισραήλ, Αίγυπτος, Κύπρος, Εμιράτα, θα συνεχίσει να βρίσκεται σε προνομιακή θέση στο νατοϊκό οικοδόμημα. Ενώ το στοίχημα για την ευρω-άμυνα που η Αθήνα προωθεί πάση δυνάμει μπορεί να προχωρήσει χωρίς να ανατρέπει τη στρατηγική ομπρέλα του ΝΑΤΟ.
Υπάρχουν και κάποια έμπρακτα δεδομένα. Τα ενθουσιώδη χειροκροτήματα της Κάμαλα Χάρις όταν ως αντιπρόεδρος παρακολουθούσε την ιστορική ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη στο Κογκρέσο τον Μάιο του 2022 αποτύπωσαν ηχηρά την κατηγορηματική συμφωνία της με τα λεγόμενα του Ελληνα πρωθυπουργού. Ποια ήταν αυτά; Η απερίφραστη καταγγελία του τουρκικού αναθεωρητισμού με τον επωφελή για τη χώρα μας εύστοχο παραλληλισμό του με την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Αλλά αν οι εικόνες υπερβάλλουν, υπάρχουν και οι καταγεγραμμένες τοποθετήσεις. «Οι δεσμοί ανάμεσα στις δύο χώρες είναι ισχυροί και βαθαίνουν καθημερινά» έγραψε σε ανάρτησή της η Χάρις μετά την ομιλία Μητσοτάκη. Τον συνάντησε στο γραφείο της και τον ευχαρίστησε δημόσια για τη σθεναρή υποστήριξη της Ελλάδας στην Ουκρανία και την αλληλεγγύη της απέναντι στη ρωσική επιθετικότητα.
Εδώ έχει σημασία να συναξιολογηθούν και τα ζητούμενα των γειτόνων μας από μια πιθανή προεδρία Χάρις. Την οποία δεν κρύβουν ότι απεύχονται, ποντάροντας τα πάντα σε μια επάνοδο Τραμπ. Ηδη πολλοί Τούρκοι σχολιαστές εκτιμούν προώθηση των αμερικανοτουρκικών σχέσεων με… βήμα σημειωτόν αν η Χάρις κερδίσει.
Αντιθέτως, ανησυχούν για αισθητές πιέσεις στο Κουρδικό, για μια «εκεχειρία» με το Ισραήλ, ενώ θεωρούν ότι θα συνεχιστεί η πολιτική Μπάιντεν των διακρίσεων σε βάρος της Αγκυρας (και υπέρ της Ελλάδας) σε ό,τι αφορά τους εξοπλισμούς, αλλά και υπέρ του άξονα Αθήνας – Λευκωσίας – Τελ Αβίβ. Το μόνο για το οποίο θα μπορούσε να αισιοδοξεί ο Ερντογάν είναι η επ’ αόριστον παράταση του καθεστώτος της μη λύσης στο Κυπριακό. Από τη στιγμή που ούτε ο αποδεδειγμένα φιλικών διαθέσεων ως προς την Κύπρο Μπάιντεν δεν κατάφερε το παραμικρό επί της θητείας του, είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι θα προκύψει κάτι καλύτερο επί Χάρις.
Στο κεφάλαιο των οικονομικών και εμπορικών σχέσεων, πάλι η χώρα μας μπορεί να προσδοκά περαιτέρω ανάπτυξη σε συνέχεια όσων προέκυψαν στην περίοδο 2021-2024. Το επενδυτικό ενδιαφέρον των Αμερικανών αυξήθηκε κατακόρυφα – ακόμα και εταιρειών-κολοσσών στην υψηλή τεχνολογία, στην ενέργεια, στον τουρισμό και άλλους τομείς. Και δεν θα μειωθεί όσο η Ελλάδα θα παραμένει ελκυστικός επενδυτικός προορισμός και συγχρόνως σταθερός σύμμαχος των ΗΠΑ.
Ο ρόλος των προσώπων
Κάπου εδώ ανοίγει το κεφάλαιο του ρόλου των προσώπων. Πέρα από τις σταθερές συντεταγμένες στην εξωτερική πολιτική της υπερδύναμης, αυτοί που πλαισιώνουν το στενό επιτελείο του εκάστοτε προέδρου συνδιαμορφώνουν με τις εισηγήσεις τους την πολιτική και τις αποφάσεις του. Στην προώθηση των εθνικών μας συμφερόντων έρχεται να «κουμπώσει» ο κομβικός ρόλος προσώπων είτε σε νευραλγικές θέσεις στο αμερικανικό σύστημα εξουσίας, είτε συνδέουν τη Χάρις με την πανίσχυρη ελληνική Ομογένεια.
Κοντά στον Ντόναλντ Τραμπ βρίσκεται ο αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδοφόρος, ο οποίος ευλόγησε το συνέδριο των Ρεπουμπλικάνων, όπως και η Νικόλ Μαλλιωτάκη, η οποία είναι η μοναδική Ρεπουμπλικανή αιρετή αξιωματούχος στην περιοχή της Νέας Υόρκης.
Η Κάμαλα Χάρις ασφαλώς και θα ήθελε να «κληρονομήσει» ατόφιο το πλούσιο ελληνοαμερικανικό δυναμικό, επιφανών οικονομικά είτε με ισχύ και επιρροή στην Ομογένεια, αλλά και στα αμερικανικά πράγματα, που πλαισίωνε τον Μπάιντεν. Η σχέση του απερχόμενου προέδρου με την ελληνική, αλλά και την κυπριακή Ομογένεια άγγιξε τα όρια του «μύθου» – γνωστά άλλωστε τα περί… Μπαϊντενόπουλου.
Ωστόσο, άλλο τόσο αληθινό είναι ότι η Ομογένεια το 2020 ψήφισε κατά πλειοψηφία τον Τραμπ. Υπάρχει όμως μια διαφορά. Οτι τον κάθε υποψήφιο πρόεδρο τον ενδιαφέρει πρωτίστως η επιδραστικότητα των υποστηρικτών του στην αμερικανική πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα. Και βέβαια, το χρήμα που υπό μορφή δωρεάς καταλήγει στα ταμεία της εκστρατείας. Δεδομένο είναι ότι η Χάρις δεν θα «βαφτιστεί»… Χαρισοπούλου. Ισως όμως και με αισθητά λιγότερους Ελληνοαμερικανούς στο πλευρό της, να κερδίσει περισσότερα από όσα άλλοι υποψήφιοι των Δημοκρατικών στο παρελθόν.
Οι βουλευτές
Καταρχάς υπάρχει το δυναμικό των Ελληνοαμερικανών του Κογκρέσου. Ο 62χρονος δικηγόρος Τζον Σαρμπάνης που εκπροσωπεί το Μέριλαντ από το 2007, γιος του Πολ Σαρμπάνη, συνεχίζει την παράδοση. Γνωστός και διεθνώς, όταν… στρίμωξε στα σχοινιά τον Μαρκ Ζούκερμπεργκ του Facebook, ενώ μάχεται σφοδρά κατά της Τουρκίας για την επιθετική στάση της.
Ακόμη, ο 44χρονος Κρις Πάπας, ανερχόμενο αστέρι των Δημοκρατικών, βουλευτής του Νιου Χαμσάιρ. Απόφοιτος του Χάρβαρντ, επίσης δεινός υποστηρικτής των ελληνικών συμφερόντων στο Κογκρέσο. Οπως και η 74χρονη Ντίνα Τάιτους, καθηγήτρια Πολιτικών Επιστημών, βουλευτής της Νεβάδα. Ελληνοαμερικανίδα από τη μητέρα της, μαχητική και διαπρύσια υποστηρικτής των ανθρώπινων και κοινωνικών δικαιωμάτων.
Υπάρχει επίσης ο 39χρονος βουλευτής του Νιου Τζέρσεϊ, Ρόμπερτ Μενέντεζ Τζούνιορ. Εξελέγη πρώτη φορά το 2022, συνεχίζοντας την φιλελληνική παράδοση των Μενέντεζ στο Κογκρέσο, με αδιάκοπα σθεναρή στήριξη των συμφερόντων του Ελληνισμού. Και θα καλύψει τώρα την απώλεια του γερουσιαστή πατέρα του, πρώην επικεφαλής της πανίσχυρης Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας, που μετά την πρόσφατη καταδίκη του για δωροδοκία προανήγγειλε την παραίτηση από το αξίωμά του.
Ο Τσούνης και οι άλλοι
Εντοπίζονται σημαντικοί κρίκοι στο σύστημα κυβερνητικής εξουσίας του Μπάιντεν, οι οποίοι πιθανότατα θα ενταχθούν σε εκείνο της Χάρις, με αξιόλογη παρουσία και στήριξη της Ελλάδας. Ο Τζέφρι Πάιατ, πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα μεταξύ 2016-22, με ισχυρό αποτύπωμα στην εκτόξευση των ελληνοαμερικανικών σχέσεων.
Βρέθηκε μέσα σε όλες τις διακρατικές συμφωνίες συνεργασίας και με ενεργότατο ρόλο στην κινητοποίηση αμερικανικών επενδυτικών κεφαλαίων προς την Ελλάδα στο ενεργειακό, τεχνολογικό και τουριστικό τερέν, αλλά και τη ναυπηγική και αμυντική βιομηχανία. Με την επιστροφή του στην Ουάσινγκτον ανέλαβε υφυπουργός Εξωτερικών, αρμόδιος για θέματα ενεργειακών πόρων, με τις παρεμβάσεις του αδιάλειπτες για τα ελληνικά θέματα, καθώς η ενεργειακή στρατηγική μας συγκλίνει με μια βασική επιλογή των ΗΠΑ: την απεξάρτηση της Ευρώπης από τις ρωσικές πηγές ενέργειας.
Το ίδιο ισχύει με τον πρώην πρέσβη στην Ελλάδα και σήμερα στο Πεκίνο, Νίκολας Μπερνς, ο οποίος δεν αποκλείεται σε περίπτωση προεδρίας της Χάρις να επιστρέψει στην Ουάσινγκτον για να αναλάβει υψηλή θέση ευθύνης στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Κάτι που ισχύει και για τον νυν πρέσβη Τζορτζ Τσούνη μετά την ολοκλήρωση της θητείας του στο επόμενο εξάμηνο. Ο διορισμός του Τζορτζ Τσούνη ως πρέσβη στην Αθήνα το 2021 ήταν προϊόν πολιτικής απόφασης του Τζο Μπάιντεν, καθώς ο ίδιος, αν και υποστηρικτής των Δημοκρατικών, δεν είναι διπλωμάτης καριέρας αλλά επιχειρηματίας.
Ο 56χρονος σήμερα Τσούνης, παιδί μεταναστών, με καταγωγή από τη Ναυπακτία, έχει αναπτύξει πολύ στενή προσωπική σχέση με τον Μπάιντεν που χρονολογείται από το 2000. Γεγονός που επιβεβαιώνει ο απερχόμενος πρόεδρος με κάθε ευκαιρία όταν συναντιούνται. Οπως όταν ο Τσούνης συνόδευσε τον Κυριάκο Μητσοτάκη στην επίσκεψή του στην Ουάσινγκτον τον Μάιο του 2022. Αλλά και πρόσφατα, στη δεξίωση για την επέτειο της ελληνικής ανεξαρτησίας όπου τον ξεχώρισε αμέσως.
Ο Τζορτζ Τσούνης είναι ιδρυτής και εκτελεστικός διευθυντής του ξενοδοχειακού ομίλου Chartwell Hotels, με παρουσία στις βορειοανατολικές πολιτείες των ΗΠΑ. Ανέπτυξε από νωρίς στενές σχέσεις και με άλλα με κορυφαία στελέχη των Δημοκρατικών στο Λονγκ Αϊλαντ και τη Νέα Υόρκη, γερουσιαστές και βουλευτές.
Το 2012 ηγήθηκε των Ελληνοαμερικανών υποστηρικτών για το δίδυμο Ομπάμα – Μπάιντεν, ενώ ήταν δωρητής σε όλες τις εκστρατείες των Δημοκρατικών μετά το 2008. Εξάλλου γνωρίζει πολύ καλά τόσο την Κάμαλα Χάρις όσο και τον υπουργό Εξωτερικών Αντονι Μπλίνκεν. Η επιστροφή του στις ΗΠΑ μέσα στο επόμενο εξάμηνο θα συμβάλλει στην ισχυροποίηση των ελληνικών θέσεων στην ηγεσία των Δημοκρατικών, χωρίς να αποκλείεται η περαιτέρω αξιοποίησή του σε κυβερνητικό ή διπλωματικό πόστο.
Η επιρροή της Κουναλάκη
Ωστόσο, όλων αυτών κυριαρχεί ο κομβικός ρόλος της Ελένης Τσακοπούλου-Κουναλάκη. Ενα κεφάλαιο από μόνη της. Εχει εμφυσήσει την αγάπη για τη χώρα μας στην αντιπρόεδρο, έχοντας προωθήσει και τις επαφές της με την ελληνοαμερικανική κοινότητα από τότε που εκείνη ήταν γερουσιαστής στην Καλιφόρνια. Την έχει προσκαλέσει πολλάκις στην έπαυλή της στο Σακραμέντο, αλλά και σε ομογενειακές γιορτές, όπου η Χάρις έχει τιμήσει ουκ ολίγες φορές τα αρνίσια παϊδάκια!
Εδώ και 4 χρόνια η Κουναλάκη την επισκέπτεται στον Λευκό Οίκο μαζί με εκπροσώπους της Ομογένειας, και πιο πρόσφατα τον Απρίλιο, με τον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής Ελπιδοφόρο. Η Κουναλάκη έχει δεκαετίες εμπειρίας στο πλευρό Δημοκρατικών προέδρων (Ομπάμα, Μπάιντεν), αλλά και της Χίλαρι Κλίντον ως υποψήφιας προέδρου το 2016.
Κατά το CBS, μάλιστα, είναι ο άνθρωπος που «σφράγισε» το deal Μπάιντεν – Χάρις το 2020 για την υποψηφιότητα της αντιπροεδρίας για τη δεύτερη. Οργανώνοντας μία (λόγω πανδημίας) τηλεδιάσκεψη μεταξύ τους και με τη συμμετοχή του «ιερατείου» του Δημοκρατικού Κόμματος λύθηκαν κάποιες παρεξηγήσεις από την περίοδο που ήταν ανταγωνιστές για το προεδρικό χρίσμα μέχρι η Χάρις να εγκαταλείψει την κούρσα.
Πυλώνας των Δημοκρατικών στη Δυτική Ακτή, η «υπολοχαγός της Καλιφόρνιας» είναι πολύ γνώριμη φυσιογνωμία στην κεντρική πολιτική σκηνή των ΗΠΑ. Δευτερότοκη κόρη, από τον πρώτο του γάμο, με πέντε αδέλφια ακόμα, του 88χρονου σήμερα Αντζελο Τσακόπουλου, εμβληματικής φυσιογνωμίας του ελληνοαμερικανικού στοιχείου. Μεγιστάνα του real estate, με πλήθος δωρεών στις εκστρατείες των Δημοκρατικών υποψήφιων προέδρων, γερουσιαστών και βουλευτών στο διάβα του χρόνου – εννοείται και της Κάμαλα Χάρις.
Οταν μιλάμε δε για την 58χρονη Ελένη Τσακοπούλου-Κουναλάκη πρέπει να είμαστε δεόντως προσεκτικοί. Η περιουσία και της ίδιας, τεράστια. Αλλά και προσωπικότητα ολκής. Με βιογραφικό-πολύτομη έκδοση. Απόφοιτος του Κολεγίου του Ντάρτμουθ, με master από το Μπέρκλεϊ στα Οικονομικά και τη Διοίκηση Επιχειρήσεων.
Με περγαμηνές στον επιχειρηματικό στίβο ως πρόεδρος για χρόνια της μεγάλης εταιρείας real estate ΑΤΚ Development. Με έντονη κοινωνική προσφορά, κληρονομιά του πατέρα της, έχοντας ιδρύσει και χρηματοδοτώντας δύο πανεπιστημιακές έδρες Πολιτικών Επιστημών στα φημισμένα Πανεπιστήμια Τζορτζτάουν και Στάνφορντ. Στο δεύτερο πρόκειται για την έδρα Ελληνικών Σπουδών και Πολιτισμού «Κωνσταντίνος Μητσοτάκης».
Γεγονός που παίζει τον ρόλο του στις ούτως ή άλλως εξαίρετες σχέσεις της με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, τον οποίο σαν… αύριο, το 2021, επισκέφθηκε στο Μαξίμου, όπου και γευμάτισαν μετά συζύγων. Με διπλωματική εμπειρία ικανή, καθώς κόλλησε «ένσημα» πρέσβη στη Βουδαπέστη επί Ομπάμα και Χίλαρι – για την τριετή εμπειρία της εκεί έγραψε το βιβλίο «Madam Ambassador».
Και μετά την επιστροφή της, στα κοινά της Καλιφόρνιας. Εξελέγη -πανηγυρικά- δις αντικυβερνήτης και πλέον διανύει τον 6ο χρόνο στο πόστο της. Σημασία για την Ελλάδα έχει η αυξημένη επιρροή της στην αντιπρόεδρο. Αλλά και ότι, με κάποιον τρόπο, η Χάρις ανοίγει τον δρόμο για μια Ελληνίδα, την Κουναλάκη, να βρεθεί στο τιμόνι της 5ης μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου. Τις συνδέει ένας πανομοιότυπος πόθος: να σπάσουν από ένα άβατο για τις γυναίκες.
Η Χάρις του Λευκού Οίκου, της πλανητάρχισσας. Η Κουναλάκη της θέσης του κυβερνήτη της Καλιφόρνια – θα είναι η πρώτη γυναίκα στην Ιστορία που θα την καταλάβει. Μια θέση που δύσκολα συνειδητοποιεί κανείς την ισχύ της. Συνιστά τρομερό μέγεθος πέρα από τα αμερικανικά σύνορα. Ο κυβερνήτης της Καλιφόρνιας ηγείται μιας οικονομίας με ετήσιο ΑΕΠ στα 3,5 τρισ. δολάρια, που βρίσκεται πίσω μόνο από τις ίδιες τις ΗΠΑ, την Κίνα και την Ιαπωνία και συναγωνίζεται για την τέταρτη θέση στον πλανήτη τη στάσιμη σε ανάπτυξη Γερμανία.
Λογοθέτης, Μάρκους
Η Κουναλάκη είναι ήδη υποψήφια να διαδεχθεί στις εκλογές του 2026 τον νυν κυβερνήτη Γκάβιν Νιούσομ που αποχωρεί. Εχει ανταγωνιστές φυσικά, αλλά το «δαχτυλίδι» της Χάρις, ιδιαίτερα αν θα γίνει η πρώτη γυναίκα πρόεδρος έχοντας νικήσει μάλιστα τον Τραμπ, θα της δώσει αβαντάζ δυσκατάβλητο.
Υπάρχουν βεβαίως και άλλα πρόσωπα της ελληνοαμερικανικής Ομογένειας, ιδίως από τον επιχειρηματικό χώρο, που χρειάζεται η Κάμαλα Χάρις – πρώτα για να γίνει πρόεδρος και ακολούθως για να κυβερνήσει αποδοτικά. Αλλά τα χρειάζεται και η μητέρα πατρίδα, για να συμβάλλουν με τη δική τους δυναμική παρουσία στην προώθηση των εθνικών συμφερόντων.
Πρώτος, ο παραδοσιακός υποστηρικτής των Δημοκρατικών Τζορτζ Λογοθέτης, της γνωστής οικογένειας που κυβερνά την αυτοκρατορία της Libra Group και εργάζεται σταθερά με τις υψηλές πολιτικές διασυνδέσεις του υπέρ των συμφερόντων της πατρίδας του. Επί υποψηφιότητας Χίλαρι Κλίντον εθεωρείτο μάλιστα πολύ πιθανή και η υπουργοποίησή του, αλλά ο… Τραμπ είχε άλλη γνώμη.
Ακόμη, ο μεγιστάνας του real estate Τζορτζ Μάρκους με περιουσία σήμερα 1,7 δισ. δολαρίων, τον οποίο η Χάρις ήδη γνωρίζει καλά -και εκτιμά ιδιαιτέρως-, καθώς η έδρα των επιχειρήσεών του είναι στο Σαν Φρανσίσκο. Ο ίδιος, πέρα από τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες, έχει βαθιά σύνδεση με την εκεί ελληνοαμερικανική κοινότητα, την οποία οργάνωσε ιδρύοντας την National Hellenic Society. Υπήρξε από τους μεγαλύτερους δωρητές της εκστρατείας του Μπάιντεν το 2020 προσφέροντας ένα εκατ. δολάρια, ενώ προσφέρει ήδη και στη Χάρις.
Ο Πίτερ Μπάρις, δε, είναι διαχρονικός χρηματοδότης των Δημοκρατικών υποψηφίων. Πετυχημένος επενδυτής σε διάφορες εταιρείες υπό την ομπρέλα της New Enterprise Associates, Αρχοντας του Οικουμενικού Πατριαρχείου, ζει στο Μακλίν της Βιρτζίνια. Μάλιστα ήταν παρών στο ραντεβού του Απριλίου με την Κάμαλα Χάρις στον Λευκό Οίκο.
Χορηγίες
Σε ανάλογη μοίρα ο Τζον Αγγελος, διάδοχος της αυτοκρατορίας 2,2 δισ. του αείμνηστου πατέρα του Πίτερ, σταθερού υποστηρικτή των Δημοκρατικών επί δεκαετίες στη Βαλτιμόρη και διεκδικητή της δημαρχίας της. Με μεγάλη επιρροή ευρύτερα στο αμερικανικό επιχειρείν αλλά και σε κοινωνικές ομάδες, καθώς το κορυφαίο δικηγορικό τους γραφείο επί δεκαετίες εκπροσωπούσε οικονομικές διεκδικήσεις εργαζομένων. Συγχρόνως, ήταν ιδιοκτήτες της δημοφιλούς ομάδας μπέιζμπολ των Baltimore Oriols.
Από κοντά και ο Ντένις Μέχιελ, κάτοχος μίας από τις πιο μεγάλες εταιρείες χάρτινης συσκευασίας στη Νέα Υόρκη, σταθερός χρηματοδότης των Δημοκρατικών υποψήφιων προέδρων από την εποχή του Τζον Κέρι που έχασε από τον Μπους το 2004, με συνολικές χορηγίες που φτάνουν τα 2 εκατ. δολάρια.
Με πολύ ισχυρή επιρροή και ο ελληνικής καταγωγής παλαιός δήμαρχος του Σαν Φρανσίσκο, Αρτ Αγνος, παλαιός γνώριμος και υποστηρικτής της Χάρις. Οπως και η ομογενής γραμματέας της «Ηγεσίας των 100», Μαρία Ολγουιν, στην παραθαλάσσια υπερπολυτελή έπαυλη της οποίας συχνά παραθερίζει το ζεύγος Μπάιντεν. Η πάμπλουτη χήρα του μεγιστάνα των hedge funds της Νέας Υόρκης Τζέιμς Ολγουιν είναι μακροχρόνια δωρήτρια του Δημοκρατικού Κόμματος, αλλά και των υποψηφίων του.
Επίσης, η Χάρις έχει ήδη γνωρίσει και αναπτύξει σχέσεις με τους Εντι και Μάικ Μανάτος της Manatos & Manatos, της πασίγνωστης εταιρείας λόμπινγκ με έδρα την Ουάσινγκτον και ιστορία 87 ετών στην υποστήριξη των εκστρατειών κορυφαίων ονομάτων της αμερικανικής πολιτικής ζωής.
Φωτογραφίες: Getty Images/Ideal Image, EUROKINISSI
Κάμαλα ή Τραμπ: Τι θα αλλάξει για την Ελλάδα, πώς τοποθετούνται για τα ελληνικά θέματα
Πώς θα επηρεάσει τις ελληνοαμερικανικές και κυρίως τις ελληνοτουρκικές σχέσεις η εκλογή του Δημοκρατικού ή του Ρεπουμπλικάνου υποψηφίου – Τα πρόσωπα στα επιτελεία των δύο μονομάχων
Η εποχή που σήμαιναν χαρμόσυνα οι καμπάνες σε κάθε χωριό της Κύπρου για την εκλογή του Τζίμι Κάρτερ στη θέση του Προέδρου των ΗΠΑ με την προσδοκία ότι ο νέος πρόεδρος θα έλυνε το Κυπριακό έχουν περάσει ανεπιστρεπτί, με τις προσδοκίες βεβαίως να διαψεύδονται παταγωδώς. Σε κάθε προεδρική εκλογή των ΗΠΑ στην Αθήνα και στη Λευκωσία ανοίγει η συζήτηση για το ποιος πρόεδρος θα αντιμετωπίσει με πιο θετικό τρόπο τα εθνικά ζητήματά τους.
Η πραγματικότητα είναι ότι τα εθνικά θέματα βρίσκονται εκτός ατζέντας των υποψηφίων προέδρων και η επαφή εξαντλείται σε κάποιους Ελληνοαμερικανούς οι οποίοι βρίσκονται στο στενό περιβάλλον τους. Για τον λόγο αυτό τα τελευταία χρόνια η προσπάθεια της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής είναι η συμπερίληψη της Ελλάδας στον γενικότερο γεωστρατηγικό σχεδιασμό των ΗΠΑ για την Ανατολική Μεσόγειο, τη Μέση Ανατολή, αλλά και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Η υπογραφή της MDCA, η αναβάθμιση του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης, η παροχή στρατιωτικών διευκολύνσεων σε βάσεις στην ηπειρωτική Ελλάδα και η αναβαθμισμένη σημασία της Σούδας μεγάλωσαν το στρατιωτικό αποτύπωμα των ΗΠΑ στην Ελλάδα και συγχρόνως έφεραν ακόμη πιο κοντά τις δύο χώρες σε θεμέλια που δεν εξαρτώνται τόσο πλέον από προσωπικές επιλογές ή συμπάθειες. Και η Συμφωνία για την αγορά των F-35 βάζει την Ελλάδα στο κλειστό κλαμπ των χωρών που θα διαθέτουν το υπερσύγχρονο αεροσκάφος της 5ης Γενιάς.
Ομως το ποιος θα εκλεγεί πρόεδρος στις ΗΠΑ και ειδικά σε μία περίοδο μεγάλων παγκόσμιων κρίσεων και ανταγωνισμών έχει άμεσο αντίκτυπο και στη χώρα μας. Είναι ίσως από τις λίγες φορές που δεν υπάρχει ισχυρή πρόσβαση του ελληνικού λόμπι στον στενό πυρήνα των επιτελείων των δύο υποψηφίων προέδρων και μόνο ορισμένες προσωπικές σχέσεις γνωστών Ελληνοαμερικανών με τους υποψηφίους προέδρους, που φυσικά δεν «μεταφράζονται» αυτομάτως σε σχέσεις που μπορούν να ασκήσουν επιρροή.
Κοντά στην Κάμαλα Χάρις βρίσκεται η Ελληνοαμερικανίδα Ελένη Κουναλάκη, κόρη του επιφανούς Ελληνα επιχειρηματία και μέλους του Δημοκρατικού Κόμματος Αντζελο Τσακόπουλος, η οποία έχει εκλεγεί αντικυβερνήτης στην Καλιφόρνια και έχει ισχυρό ρόλο στο Δημοκρατικό Κόμμα. Γνωρίζει την Κάμαλα Χάρις από τη θητεία της στην Καλιφόρνια, έχουν συνεργαστεί στενά και είναι από τα πρόσωπα που έχουν απευθείας πρόσβαση στην υποψήφια πρόεδρο. Πολύ κοντά στην Κάμαλα Χάρις είναι και ο ομογενής δισεκατομμυριούχος Τζορτζ Μάρκους, ο οποίος έφτασε στις ΗΠΑ το 1945 από την Εύβοια, και έχτισε έναν πραγματικό κολοσσό, τη Marcus & Millichap Company. Γνωρίστηκε με την υποψήφια πρόεδρο όταν η ίδια πολιτευόταν στην Καλιφόρνια.
Οι Ελληνες του Τραμπ
Κοντά στον Ντόναλντ Τραμπ βρίσκεται ο αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδοφόρος, ο οποίος ευλόγησε το συνέδριο των Ρεπουμπλικάνων, όπως και η Νικόλ Μαλλιωτάκη, η οποία είναι η μοναδική Ρεπουμπλικανή αιρετή αξιωματούχος στην περιοχή της Νέας Υόρκης.
Καθώς ακόμη δεν υπάρχει η οποιαδήποτε πληροφορία για το ποιον προορίζουν, η Κάμαλα Χάρις και ο Ντόναλντ Τραμπ, για υπουργό Εξωτερικών και Σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας, είναι πρόωρο να γίνουν εκτιμήσεις για το εάν θα υπάρχει μία πιο ουσιαστική και θετική προσέγγιση στις υποθέσεις που αφορούν τη χώρα μας. Ομως αυτό που θα καθορίσει και την πολιτική τους εξαρτάται ευθέως από τις επιλογές των υποψηφίων προέδρων σε ό,τι αφορά τη σχέση με την Ευρώπη, τον ρόλο των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή και την Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και στην αντιπαράθεση με τη Ρωσία. Η επιμονή του πρώην Αμερικανού προέδρου στην πολιτική «απομονωτισμού» πιθανότατα θα οδηγήσει σε αναταράξεις και σε κρίση τις σχέσεις με την Ευρώπη και το ΝΑΤΟ και σε περιορισμό της δέσμευσης των ΗΠΑ για την ασφάλεια της Ευρώπης, κάτι που θα επηρεάσει όλο τον ευρωπαϊκό χώρο. Στη Μ. Ανατολή η συνέχιση της στήριξης του Ισραήλ θα φρενάρει την προσπάθεια τρίτων παικτών να αναδειχθούν σε περιφερειακές δυνάμεις απέναντι στο Τελ Αβίβ, ενώ εφόσον ο Τραμπ θελήσει να ολοκληρώσει το μεγάλο σχέδιο των Συμφωνιών Αβραάμ με την ομαλοποίηση των σχέσεων του Ισραήλ με τη Σ. Αραβία, θα ανοίξουν σημαντικές ευκαιρίες και για την Ελλάδα στην περιοχή, με την προοπτική βεβαίως τερματισμού του Πολέμου στη Γάζα.
Το μεγάλο πρόβλημα με τον Τραμπ είναι η απροβλεψιμότητα και σε ένα τέτοιο περιβάλλον είναι δύσκολο να χτιστούν σταθερές και με βαθύ χρονικό ορίζοντα σχέσεις. Το περιβάλλον Τραμπ δεν έχει ιδιαίτερη επαφή με το Κυπριακό, ένα θέμα στο οποίο τουλάχιστον ο απερχόμενος πρόεδρος Τζο Μπάιντεν γνώριζε καλά από την αρχή της πολιτικής καριέρας του. Ερώτημα είναι η σχέση μιας νέας θητείας Τραμπ με την Τουρκία. Η αλληλοσυμπάθεια με τον Ταγίπ Ερντογάν λόγω ιδιορρυθμίας χαρακτήρων δεν είναι σίγουρο ότι θα αποτυπωθεί και στις πολιτικές. Πιθανότατα λειτουργώντας το America First δεν θα αντιμετωπιστεί θετικά η πολιτική αποκλεισμών της Τουρκίας από την προμήθεια εξοπλιστικών προγραμμάτων που ενισχύουν τις αμερικανικές αμυντικές βιομηχανίες.
Ομως δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι οι κυρώσεις στην Τουρκία και ο αποκλεισμός από τα F35 πέρασαν επί Τραμπ βάσει της νομοθεσίας CAATSA, ενώ κυρώσεις που έπληξαν την τουρκική οικονομία είχε επιβάλει ο πρώην Αμερικανός πρόεδρος και για την υπόθεση της φυλάκισης του πάστορα Μπράνσον, μέχρι που ο Ερντογάν υπέκυψε και τον απελευθέρωσε. Αν και η κυβέρνηση Τραμπ είχε υποστηρίξει τους Κούρδους στη Συρία, η απόφασή του να αποσύρει τους Αμερικανούς από αποστολές στο εξωτερικό είχε θέσει σε κίνδυνο τους Κούρδους συμμάχους, οι οποίοι θα βρεθούν μεταξύ διασταυρούμενων πυρών από Τουρκία και Συρία. Για την Ελλάδα σημαντική στιγμή που είχε την προσωπική σφραγίδα του ΥΠΕΞ της κυβέρνησης Τραμπ, Μάικ Πομπέο, ήταν η επίσκεψή του στην Ελλάδα και η επιστολή που περιλάμβανε εγγυήσεις ασφαλείας για τη χώρα μας.
Τι θα αλλάξει η Κάμαλα
Οι Δημοκρατικοί έχουν μια πιο δομημένη αντίληψη της εξωτερικής πολιτικής και η Κάμαλα Χάρις θα συνεχίσει πιθανότατα την ίδια πολιτική, με αποκλίσεις σε ό,τι αφορά τη Γάζα, αλλά και στα θέματα δικαιωμάτων. Στήριξη της Ευρώπης στην αντιπαράθεση με τη Ρωσία, όμως πολύ πιο χαλαρή στήριξη στο Ισραήλ και αυτό θα επηρεάσει τις ισορροπίες στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η ίδια η Κάμαλα Χάρις είναι αρκετά liberal για να αισθάνεται άνετα με την αυταρχικότητα και τον υπερσυντηρητισμό του καθεστώτος Ερντογάν, όμως παραδοσιακά το κατεστημένο των Δημοκρατικών στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ είναι υπέρ των ισορροπημένων σχέσεων με την Τουρκία. Χωρίς να είναι γνωστό αν θα παραμείνει στο επιτελείο της o νυν σύμβουλός της για θέματα Εθνικής Ασφάλειας Φιλ Γκόρντον, που υπηρέτησε ως βοηθός ΥΠΕΞ για θέματα Ευρώπης (2009-2013) και οι εντυπώσεις που είχε αφήσει τότε σε Αθήνα και Λευκωσία δεν ήταν οι καλύτερες.
