Να ένα καλό μάθημα για όλους, για το κοινωνικό μας πρόσωπο και όχι μόνο…

Να ένα καλό μάθημα για όλους για το κοινωνικό μας πρόσωπο και όχι μόνο…

Να που έφτασε λοιπόν και στην τουριστική Κω ο θεσμός των σχολικών γευμάτων -όπως ανακοίνωσε ο δήμος- ένα θετικό μέτρο που προσφέρει πολλά οφέλη στα παιδιά που συμμετέχουν (ειδικά για οικογένειες χαμηλών εισοδημάτων) μιας και βοηθά σημαντικά στον περιορισμό της επισιτιστικής ανασφάλειας.

Γιατί ναι μεν η τουριστική χρονιά μπορεί να κλείνει υπεράνω πάσης προσδοκίας φέτος, ωστόσο η πορεία της οικονομίας προβληματίζει πολύ σοβαρά για το επόμενο διάστημα εν μέσω (όχι μόνο πανδημίας) διεθνών ανατιμήσεων ειδικά στον τομέα της ενέργειας και των καυσίμων (βλέπε Βρετανία) αλλά και εν μέσω μιας αμυντικής συμφωνίας – αγοράς εξοπλισμών από τη Γαλλία, αναγκαία βέβαια αλλά  με οικονομική επιβάρυνση πάνω από 10 δις ευρώ (σε μία χώρα με 390 δις χρέος και που σε ποσοστό ΑΕΠ είμαστε περίπου στο διπλάσιο απ’ όταν μπήκαμε το 2010 στα μνημόνια – Ο «λογαριασμός» έρχεται συνήθως αργότερα).

Από μια πρώτη ματιά που ρίξαμε στην εμπειρία άλλων περιοχών που ισχύει το πρόγραμμα των σχολικών γευμάτων από το 2018 υπάρχουν κάποια πράγματα που πρέπει να προσεχθούν. Ίσως είναι μια σημαντική ευκαιρία για διδασκαλία και εφαρμογή στην πράξη σε ότι αφορά τα περί σωστής διατροφής-οικονομίας-αλληλοβοήθειας- ανακύκλωσης-προστασίας του περιβάλλοντος και μιας σειράς άλλων μηνυμάτων που μπορούν να περάσουν με αυτή την ευκαιρία στα παιδιά.

Σε πολλές περιοχές έχει παρατηρηθεί σπατάλη τροφίμων/φαγητού και κακή διαχείριση των πλαστικών συσκευασιών που φέρνει στην επιφάνεια μια σειρά από χρόνιες παθογένειες της κοινωνίας μας.

Σύμφωνα με σχετικές έρευνες (WWF Ελλάς), στο μεγαλύτερο ποσοστό, οι εκπαιδευτικοί πιστεύουν ότι η σπατάλη οφείλεται στο γεγονός πως το φαγητό κάποιες φορές δεν αρέσει στα παιδιά (86,3%). Άλλο ένα 20% των εκπαιδευτικών πιστεύει ότι η σπατάλη προκαλείται επειδή τα παιδιά προτιμούν το φαγητό που έχουν ετοιμάσει οι γονείς τους στο σπίτι ή προτιμούν να καταναλώνουν προϊόντα του κυλικείου. Υπάρχουν επίσης απουσίες παιδιών για διάφορους λόγους.

Στις παρατηρήσεις των εκπαιδευτικών καταγράφεται ότι η επανάληψη των ίδιων τροφών (πχ. ψάρι), τα τρόφιμα είναι άγευστα σε αρκετές περιπτώσεις, τα σχολεία δεν διαθέτουν υποδομές (κουζίνα, τραπεζαρία κλπ) και ο χρόνος για να φάνε τα παιδιά δεν είναι αρκετός.

Το άλλο πρόβλημα που παρατηρείται είναι ότι η επιστροφή στο πρότυπο μεσογειακής διατροφής για τα ελληνόπουλα (και για τους περισσότερους από εμάς τους μεγάλους που έχουμε ‘εξοκείλει’, χρόνια τώρα) θέλει ακόμα αρκετή δουλειά και προσπάθεια.

Ειδικότερα έχει παρατηρηθεί ότι τα παιδιά που μετέχουν στο πρόγραμμα αποφεύγουν την κατανάλωση τροφίμων που παρότι αναγκαία για την καλή ανάπτυξή τους, δεν εντάσσονται στα λεγόμενα «θελκτικά» φαγητά. Σπανακόρυζο, αρακάς, ψάρι, φακές και όσπρια γενικά είναι μαγειρεμένα φαγητά που δεν συναντούν την αποδοχή των μαθητών με αποτέλεσμα πολλές φορές να πετιούνται. Σε μεγάλο βαθμό, επίσης, εντοπίζεται σπατάλη της συνοδευτικής σαλάτας.

Χρειάζονται πολλά να γίνουν, μέσα από κατάλληλες δράσεις εκπαίδευσης των παιδιών και
ενημέρωσης των γονέων και κηδεμόνων ώστε τα παιδιά να προσεγγίσουν ξανά τη μεσογειακή διατροφή και να απολαύσουν/ευεργετηθούν από τα οφέλη που αυτή προσφέρει.

Ένα ζήτημα που επίσης προκύπτει είναι ότι σε κάποια σχολεία τα παιδιά μπορούν να πάρουν το γεύμα στο σπίτι, ενώ σε άλλα υποχρεώνονται να το καταναλώνουν μόνο στο σχολείο.

Σε ότι αφορά τα τρόφιμα ή τα γεύματα που περισσεύουν για τους παραπάνω λόγους, θεωρούμε αυτονόητο, ειδικά στην περιοχή μας που υπάρχουν τα γεύματα αγάπης της ιεράς Μητροπόλεως ότι δεν θα πρέπει να πετιέται τίποτα.

Και φυσικά ως (προσφάτως) βραβευμένος δήμος για την ανακύκλωση εξυπακούεται ότι θα πρέπει σε κάθε σχολείο να υπάρχουν οι μπλε κάδοι για τις πλαστικές συσκευασίες των γευμάτων.

Παρότι -όπως επισημαίνεται στη σχετική έρευνα- οι μαύρες πλαστικές συσκευασίες φαγητού που χρησιμοποιούνται συνήθως δεν ανακυκλώνονται, ακόμα κι αν είναι καθαρές,καθώς λόγω του χρωματισμού τους είναι δύσκολο να ανακτηθούν στις μονάδες ανακύκλωσης.
Γενικότερα, η υπερκατανάλωση πλαστικού στα σχολεία δίνει λάθος μηνύματα και κυρίως δεν
συμβάλλει στην αποτροπή της πλαστικής ρύπανσης που έχει αναγνωριστεί τόσο σε διεθνή φόρα όσο κι από την ελληνική κυβέρνηση ως αντικείμενο προτεραιότητας.

(Το 63% των ερωτηθέντων εκπαιδευτικών θεωρεί σαν καλή λύση κάθε παιδί να έχει τα δικά του μεταλλικά μαχαιροπήρουνα, ενώ σχεδόν 1 στους 2 τάσσεται υπέρ της κατάργησης των πλαστικών.
Επιπρόσθετα, το 52% πιστεύει πως η αξιοποίηση συσκευασιών πολλαπλών χρήσεων (πχ. ανοξείδωτα φαγητοδοχεία) θα μπορούσε να αποτελέσει λύση στο πρόβλημα.
Άλλο ένα 10% κατέθεσε κι άλλες απόψεις όπως πχ. να χρησιμοποιούνται χάρτινες συσκευασίες, κάθε παιδί να φέρνει δικό του τροφοδοχείο, τα γεύματα να φτάνουν σε κατσαρόλες στο σχολείο και να σερβίρονται από τα μεγαλύτερα παιδιά προς τα μικρότερα και να γίνει προσπάθεια να δώσουν οι δάσκαλοι το καλό παράδειγμα, αποφεύγοντας πχ. πλαστικό κύπελλο για τον καφέ τους).

Η ευκαιρία να αξιοποιηθεί το πρόγραμμα αυτό προς όφελος όλων είναι να υπάρξει συνεργασία δήμου-εκπαιδευτικών και συλλόγων γονέων τόσο για την εποπτεία της ποιότητας και όλων των παραμέτρων προετοιμασίας-διανομής-σίτισης των παιδιών, όσο και να αναπτυχθεί ένα σύστημα περισυλλογής των περισσευούμενων γευμάτων και να γίνεται διάθεση τους σε
γεύματα απόρων.

Όλη η παραπάνω διαδικασία δείχνει να είναι ένα καλό μάθημα για όλους μας και όχι μόνο για τα παιδιά.

Γιατί δυστυχώς (ευτυχώς ή συντυχώς) το θέμα των συσσιτίων όπου υπάρχει ανάγκη είναι πια μια αναγκαιότητα στις σύγχρονες κοινωνίες και το θέμα της πανδημίας και των δυσκολιών που προκύπτουν από τις συνέπειές της, ειδικά στην οικονομία, πρέπει να είναι θέμα μιας συντονισμένης στρατηγικής για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού.