Χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Κώου και Νισύρου κ. Ναθαναήλ, εψάλη απόψε ο πανηγυρικός εσπερινός της εορτής του Αγίου Ελευθερίου, στο φερώνυμο Ιερό Παρεκκλήσιο του Αγίου Ελευθερίου Κω.
Τον Σεβασμιώτατο πλαισίωναν ο π. Αναστάσιος Τσουκνιάς και ο π. Βαγιανός – Ιωάννης Κώστογλου εφημέριος του ΙΝ Αγίων Πάντων όπου υπάγεται το ιερό παρεκκλήσιο.
Τους ύμνους απέδωσαν ο Πρωτοψάλτης Χαράλαμπος Αλαχιώτης και οι Ιεροψάλτες: Μιχάλης Καρακιόζης, ένας φιλοξενούμενος Ιεροψάλτης ο οποίος υπηρετεί την στρατιωτική του θητεία στο νησί, Μιχάλης Ζώης, Κατερίνα Εψιμάρη και ο μικρός Δαυίδ Περουλής.
Ο Σεβασμιώτατος αναφέρθηκε στον θαυμαστό βίο και το μαρτύριο του Αγίου Ελευθερίου και ευχαρίστησε θερμά την κ. Παυλάκη και την οικογένεια των κτητόρων.
Στη μεγάλη προστασία του Αγίου Ελευθερίου σε όσους τον ευλαβούνται, την ουσιαστική βοήθεια της ομάδας των μαύρων λύκων με επικεφαλής τον Κώστα Πισσάρη, όπως και στη λειτουργία του Εργαστηρίου Ψηφιδωτών της ΙΜ υπό την διεύθυνση του κ. Δαυίδ Χατζηδαυίδ τον οποίο ευχαρίστησε θερμά για όλα τα έργα του τα οποία κοσμούν τα περισσότερα εξωκκλήσια της Ιεράς Μητροπόλεως.
Το πρωί θα ψαλεί ο Όρθρος και θα τελεστεί η Θεία λειτουργία της εορτής στο ιερό παρεκκλήσιο προεξάρχοντος του Σεβασμιωτάτου.
Το ιστορικό του ναού
Όπως είναι γνωστό ο αείμνηστος δάσκαλος Κωνσταντίνος Μανώλακας έδωσε το οικόπεδο δίπλα ακριβώς από το σπίτι του και οι Θεόδωρος και Ερατώ Παυλάκη με τη μεγάλη πίστη τους έκτισαν τον ιερό αυτό ναό τον οποίο εγκαινίασε ο μακαριστός Μητροπολίτης Εμμανουήλ το 1948″, τόνισε μεταξύ άλλων ο Σεβασμιώτατος.
Το κτίσιμο του ιερού παρεκκλησίου του Αγίου Ελευθερίου ήταν αποτέλεσμα ενός θαύματος, μιας και οι κάτοικοι αυτής της περιοχής στους μεγάλους βομβαρδισμούς από τους γερμανούς του ’43, έκανε τους ανθρώπους εδώ να φύγουν από τα σπίτια τους και να κρυφτούν στο ποτάμι. Και ο δάσκαλος Μανώλακας προσπάθησε να πάρει μαζί του ό τι πολυτιμότερο είχε. Αυτή την μικρή εικόνα του Αγίου Ελευθερίου και αυτήν παρακαλούσαν όλοι να τους γλυτώσει κι έμειναν όλοι τους ζωντανοί από τους σφοδρούς βομβαρδισμούς στην περιοχή, χωρίς να ξεχάσουν ποτέ αυτή τους την ιερή υποχρέωση».
Σύμφωνα με την επιγραφή:
Το Ιερό Παρεκκλήσιο τοῦ Ἁγίου Ἐλευθερίου οἰκοδομήθηκε μετά τήν Ἐνσωμάτωση σέ οἰκόπεδο δίπλα ἀπό τό σπίτι τοῦ δασκάλου Κωνσταντίνου Μανώλακα, ὁ ὁποῖος εἶχε τήν εἰκόνα τοῦ Ἁγίου Ἐλευθερίου καί κατά τή διάρκεια τοῦ πολέμου, ἐνῶ κρύβονταν μαζί μέ ἄλλους κατοίκους τῆς περιοχῆς γιά νά προστατευτοῦν ἀπό τούς βομβαρδισμούς, ἐπικαλοῦνταν τόν Ἅγιο μέ πίστη.
Τήν ἀνέγερση, πού ἔγινε τόν Αὐγουστο τοῦ 1948, ἀνέλαβαν ὁ Θεόδωρος καί ἡ Ἐρατώ Παυλάκη. Τά ἐγκαίνια πραγματοποιήθηκαν ἀπό τόν Μητροπολίτη Κώου Ἐμμανουήλ στίς 15 Δεκεμβρίου 1948.
Ο Σεβασμιώτατος αναφέρθηκε αναλυτικά στην ζωή και το μαρτύριο του Αγίου Ελευθερίου του νεότερου-κατά Θεία οικονομία-επισκόπου σε ηλικία μόλις 20 ετών:
Ο Άγιος Ελευθέριος γεννήθηκε τον 2o αιώνα μ. Χ. στην Ελλάδα (κατά άλλους στην Ρώμη) από πλούσιους γονείς. Τότε αυτοκράτορας ήταν ο Κόμμοδος και ο Σεπτίνος Σεβήρος. Ορφανός από πατέρα, ανατράφηκε σύμφωνα με τις επιταγές του Ευαγγελίου από την ευσεβέστατη και φιλάνθρωπη μητέρα του, Ανθία (της Ευανθίας γόνος, στιχηρό Εσπερινού) (βλέπε ίδια ημέρα) η οποία έγινε χριστιανή ακούοντας το κήρυγμα από μαθητές του Απ. Παύλου.
Διακαής πόθος της Ανθίας ήταν να επισκεφτεί τη Ρώμη, που τα χώματά της είχαν βαφτεί με το αίμα των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου. Κάποτε, λοιπόν, αποφάσισε και πήγε. Μαζί πήρε και το νεαρό γιό της Ελευθέριο. Ο επίσκοπος Ρώμης Ανίκητος (βλέπε 17 Απριλίου), όταν είδε τον Ελευθέριο εκτιμώντας την πολλή νοημοσύνη του, τη θερμή πίστη και το αγνό ήθος του, τον έλαβε υπό την προστασία του.
Σε ηλικία 15 ετών χειροτονήθηκε από τον επίσκοπο Ρώμης Ανίκητο, διάκονος και έπειτα από τρία χρόνια χειροτονήθηκε ιερέας. Από τη θέση αυτή ο Ελευθέριος αγωνίστηκε με ζήλο για τη διδαχή του ποιμνίου του, και σε έργα φιλανθρωπίας. Αργότερα και σε ηλικία είκοσι ετών, με κοινή ψήφο κλήρου και λαού έγινε επίσκοπος Ιλλυρικού, σημερινής Αλβανίας με έδρα την Αυλώνα.
Μα χειροτονήθηκε τόσο μικρός; Στο ερώτημα δίνει απάντηση ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης…. Γράφει σε υποσημείωση του Συναξαριστού του: «Ας μη θαυμάζει κανείς ότι αυτός ο άγιος χειροτονήθηκε σε ηλικία αντίθετη με τους ιερούς κανόνες της 6ης Οικ. Συνόδου και της τοπικής Συνόδου της Νεοκαισαρείας, οι οποίοι ορίζουν ότι ο διάκονος χειροτονείται στη ηλικία των 25 χρόνων, ο πρεσβύτερος στα 30 και ο επίσκοπος πάνω από 30. Αυτό έγινε γιατί ο άγιος Ελευθέριος έζησε πριν ακόμη γίνουν οι παραπάνω κανόνες, οι οποίοι έγιναν αργότερα».
Η χειροτονία του αγίου Ελευθερίου, όπως γράφει κάποιος βιογράφος του, έγινε «κατ’ οικονομίαν» Θεού, λόγω των μεγάλων αρετών και της σοφίας του με την οποία προσείλκυε στον Χριστό τους ειδωλολάτρες. Η γλυκύτητα του λόγου του, που επιβεβαιωνόταν με τα πολλά θαύματα του, έκανε αυτούς που βρίσκονταν στην πλάνη να ασπαστούν την χριστιανική αλήθεια.
Η φήμη της αρετής του Αγίου Ελευθερίου ήταν τόσο μεγάλη που έφτασε μέχρι τη Βρετανία. Έτσι, ο βασιλιάς της, Λούκιος, έγραψε επιστολή στον Ελευθέριο και του δήλωνε ότι αυτός και ο λαός του επιθυμούσαν να γίνουν χριστιανοί. Ο Ελευθέριος αμέσως ανταποκρίθηκε, στέλνοντας δύο εκπαιδευμένους στην πίστη άνδρες, που κατήχησαν και βάπτισαν χριστιανούς τον Λούκιο με το λαό του.
Όταν ο Σεπτίμιος Σεβήρος πληροφορήθηκε την χριστιανική δράση του Ελευθερίου διέταξε την σύλληψή του. Έπειτα από πολλά βασανιστήρια ο Ελευθέριος οδηγήθηκε από τους ειδωλολάτρες στην αρένα της Ρώμης. Τα άγρια ζώα όμως δεν τον άγγιξαν, γι’ αυτό και αποκεφαλίσθηκε μαζί με την μητέρα του.
Έτσι ο Άγιος Ελευθέριος πέρασε «εἰς τὴν ἐλευθερίαν τῆς δόξης τῶν τέκνων τοῦ Θεοῦ» (Προς Ρωμαίους, η’ 21). Δηλαδή στην ελευθερία της ένδοξης κατάστασης των παιδιών του Θεού.
Η Σύναξή του τελείται στο μαρτύριο αυτού, πλησίον του Ξηρολόφου.
Ο Άγιος Ελευθέριος θεωρείται βοηθός των εγκύων γυναικών. Τους δίνει «καλή λευτεριά». Πολλές γυναίκες επικαλούνται τη βοήθεια του και ακουμπούν το εικονισματάκι του αγίου πάνω τους. Η αντίληψη αυτή αναφέρεται και σ’ ένα προσόμοιο στιχηρό της εορτής. «Τῶν ἐπιτόκων γυναίων Πάτερ κηδόμενος, ἐλευθερίαν δίδως, τῷ Ναῷ σου φοιτώσαις….», δηλαδή, Φροντίζεις Πάτερ τις έγκυες γυναίκες που καταφεύγουν στο ναό σου δίνοντας του ελευθερία….
Έτσι συνηθίζεται και όταν σαραντίζουν οι νέες μητέρες να πηγαίνουν στο Ναό του Αγίου Ελευθερίου και να παίρνουν την ευχή από τον ιερέα.
Απολυτίκιον
Ἱερέων ποδήρει κατακοσμούμενος, καὶ αἱμάτων τοῖς ῥείθροις ἐπισταζόμενος, τῷ Δεσπότῃ σου Χριστῷ μάκαρ ἀνέδραμες, Ἐλευθέριε σοφέ, καθαιρέτα τοῦ Σατᾶν. Διὸ μὴ παύσῃ πρεσβεύων, ὑπὲρ τῶν πίστει τιμώντων, τὴν μακαρίαν σου ἄθλησιν.
