Σε ένα ειδυλλιακό φυσικό τοπίο με πολλούς προσκυνητές από όλο το νησί, εψάλη απόψε χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Κώου και Νισύρου κ. Ναθαναήλ ο πανηγυρικός εσπερινός της εορτής της Αγίας Μαρίνας στην Αντιμάχεια (στα όρια προς Καρδάμαινα, πίσω από το παλιό Αεροδρόμιο).
Τον Σεβασμιώτατο πλαισίωναν οι Αρχιμανδρίτες π. Διονύσιος και π. Σοφρώνιος και οι Ιερείς: π. Ηλίας, π. Αντώνιος και π. Νικόλαος ενώ τους ύμνους απέδωσε χορός Ιεροψαλτών: Βασίλης Συνεσίου, Γιώργος Μιαούδης, Νίκος Παπαθωμάς, Σεβαστιανός Παναγιώτου, Παναγιώτης Γιακαλλής κ.α.
Παρόντες ήταν οι Αντιδήμαρχοι Σταμάτης Πης και Αλέκος Χρυσόπουλος, οι Πρόεδροι Αντιμάχειας Νίκος Φραζής και Καρδάμαινας Νίκος Πόγιας, ο Πρόεδρος των Ποντίων Χαράλαμπος Ναβροζίδης, Φίλιππος Καλλούδης και πολλοί προσκυνητές.
Ο Σεβασμιώτατος στην ομιλία του αναφέρθηκε στον πραγματικά εντυπωσιακό εξωραϊσμό του χώρου από τον πολύ δραστήριο π. Ηλία και την εκκλησιαστική του επιτροπή, ενώ εκ μέρους του π. Ηλία και της επιτροπής ο κ. Γιώργος Μιαούδης αναφέρθηκε σε όσους βοήθησαν για όλο αυτό το έργο σε μία δύσκολη εποχή, ονομαστικά.
Αμέσως μετά τον εσπερινό η αδελφότητα του ΙΝ Αγ. Τριάδος Αντιμάχειας παρέθεσε πλούσια τράπεζα και ακολούθησε παραδοσιακό πανηγύρι.
ΑΓΙΑ ΜΑΡΙΝΑ, ΑΝΤΙΜΑΧΕΙΑ
Το εκκλησάκι της Αγίας Μαρίνας ανήκει στην ενορία Αγίας Τριάδας Αντιμάχειας, στα όρια της Καρδάμαινας. Εγώ περπάτησα από την παραλία της Καρδάμαινας ως εκεί. Ένας ατέλειωτος χωματόδρομος σε ανώμαλο έδαφος που μοιάζει πιο πολύ με αμμουδιά, μέσα από λιβάδια και εντυπωσιακά πετρώματα, μας οδήγησε εκεί.
Το θέαμα εντυπωσιακό. Το ξωκκλήσι βρίσκεται μόνο του μέσα σε ένα καταπράσινο τοπίο, περιβάλλεται από δέντρα και καλαμιές και τρεχούμενα νερά.
Η πρώτη πηγή που συναντάμε μπαίνοντας στο εκκλησάκι με τρεχούμενο νερό |
Οικοδομήθηκε το 1840 από τον ιερέα Αλέξιο Οικονόμου, ο οποίος δώρισε στο ναΐδριο και το γύρω περιβόλι. Και οι δύο σεισμοί, του 1926 και του 1933, έπληξαν και αχρήστευσαν το εκκλησάκι. Βέβαια, δεν ευθύνονταν μόνο οι σεισμοί για την καταστροφή της Αγίας Μαρίνας, Τη χαριστική βολή την έδωσαν οι «Ιταλικές ακρίδες», όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Μητροπολίτης Εμμανουήλ Καρπαθιου.
Με τη λήξη του Β’ παγκοσμίου πολέμου, μετά το Σεπτέμβριο του 1944, όταν οι Γερμανοί εξεδίωκαν και συνελάμβαναν Ιταλούς στρατιώτες αλλά και αφού οι Γερμανοί κατέλαβαν την Κω (Οκτ. ’43), απομάκρυναν τους Ιταλούς στρατιώτες από το Αεροδρόμιο της Αντιμάχειας. Οι Ιταλοί κατέφυγαν κοντά στο ξωκκλήσι όπου κατασκεύασαν καταφύγια-σπήλαια και ζούσαν εκεί για δύο συνεχή χρόνια.
Ο γύρω λαχανόκηπος του ξωκκλησιού, ο οποίος περιβαλλόταν με πολλά ελαιόδενδρα και άλλα δέντρα έγινε «γης μαδιάμ». Όμως, σύμφωνα πάντα με τον Καρπαθιου, ούτε τον εσωτερικό χώρο του ναού σεβάστηκαν. Στην αψίδα του Αγίου Βήματος άνοιξαν νέα θύρα και έκαναν το ναΐδριο κοινόχρηστο χώρο. Μόνο τα λείψανα της Αγίας Τράπεζας διασώθηκαν, τα οποία και τοποθετήθηκαν εντός του Αρτοφορίου του ναού της Αγίας Τριάδας της Αντιμάχειας.
Το 1959 ζητήθηκε η επισκευή του εξωκκλησιού και η βοήθεια ήρθε εγκαίρως από τους Αντιμαχείτες του εξωτερικού από τους οποίους μαζεύτηκαν 2.136 δραχμές αποκλειστικά υπέρ της επισκευής. Άλλες 3.000 δραχμές προήλθαν από τον προϋπολογισμό των ενοριακών ναών Αντιμάχειας, της Αγίας Τριάδας και της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, τα οποία χρήματα αποτέλεσαν το κεφάλαιο της αποπεράτωσης του εξωκκλησίου.
Η ανέγερση του ναϊδρίου έγινε εκ βάθρων, λοιπόν, το 1959, με συγχρονισμένη οικοδομική εργασία, αντισεισμική και με θόλο, ενώ το παλιό κτίσμα ήταν «ως ένα σπιτάκι».
η παλιά εικόνα της Αγίας Μαρίνας |
Ο Σκανδαλίδης αναφέρει πως η Αγία Μαρίνα που βρίσκεται στα νότια του αεροδρομίου στην Αντιμάχεια, μνημονεύεται στους Κώδικες ως Αγία Μαρίνα του Λαζαρέτου. Πιθανόν να χρησίμευε παλαιότερα το ίδιο το εκκλησάκι ή άλλος χώρος εκεί πλησίον ως λοιμοκαθαρτήριο<λαζαρέτο, κοινή ονομασία του λοιμοκαθαρτηρίου, από το ιταλικό lazzaretto, πρβ. το νεολατ. lazarus=επαίτης, λεπρός, αναλογικά προς τον Λαζαρο του Ευαγγελιστή Λουκά [ιβ’ 20].
Αυτόν το Λάζαρο η Δυτική Εκκλησία καθιέρωσε προστάτη των ασθενών και κυρίως των λεπρών. Από αυτόν ονομάστηκαν Λαζαρέτα κατά τον Μεσαίωνα τα θεραπευτήρια και ιδίως τα λεπροκομεία.
η δεύτερη γούρνα-πηγή με τρεχούμενο νερό |
η περιοχή, νότια του αεροδρομίου που βρίσκεται η Αγία Μαρίνα |
τελευταίες λήψεις το 2017 όπως διαμορφώθηκε η γούρνα μετά από πρόσφατες παρεμβάσεις |
Πηγή: «Εκκλησία Κω Δωδεκανήσου»-Τόμος Πρώτος, βιβλίον Δεύτερον, Αθήνα 1969-Εμμανουήλ Ι. Καρπάθιου (Μητροπολίτου Μεσημβρίας της επί Ευξείνω)
Μιχάλη Ευστ. Σκανδαλίδη-Τοπωνυμικά και Ονοματικά της Νήσου Κω
Φωτογραφίες: Sophia Karagianni
Γιατί το αλλάξατε το εκκλησάκι; πιο όμορφο ήταν ασβεστωμένο.
θεωρειτε εντυπωσιακη την μετατροπη του μικρου εξωκκλησιου, λευκου κι ασβεστωμενου οπως ολα τα αιγαιοπελαγιτικα εξωκκλησια , σε (ψευτο)πετρινο εκκλησακι σαν να ειναι στα Ζαγοροχωρια ή στα Αγραφα ψηλα βουνα;