Τα περιστατικά που οδήγησαν στην αναστολή χρήσης του εμβολίου της AstraZeneca – Έκτακτη συνεδρίαση του ΠΟΥ την Τρίτη

Σε ένα κλίμα έκδηλης ανησυχίας ανά τον πλανήτη, ο γενικός διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας διεμήνυσε πως τα συστήματα, που είναι επιφορτισμένα με την προστασία της δημόσιας υγείας, εργάζονται, τη στιγμή που πολλές χώρες αναστέλλουν τη χρήση του εμβολίου της AstraZeneca,  προκειμένου να διερευνήσουν ενδεχόμενες παρενέργειες.

«Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι τα γεγονότα αυτά συνδέονται με τον εμβολιασμό κατά της νόσου COVID-19, αλλά είναι συνηθισμένη πρακτική να τα διερευνούμε, και δείχνει ότι το σύστημα επιτήρησης λειτουργεί και πως υπάρχουν αποτελεσματικοί έλεγχοι», δήλωσε ο Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγέσους σε διαδικτυακή συνέντευξη Τύπου.

Συμβουλευτική επιτροπή του ΠΟΥ σχεδιάζει να συναντηθεί αύριο, Τρίτη, προκειμένου να συζητήσει για το εμβόλιο, την αναστολή χρήσης του οποίου ανακοίνωσαν η Γερμανία, η Γαλλία και η Ιταλία αφού αρκετές χώρες ανέφεραν σοβαρά προβλήματα σε ανθρώπους που είχαν λάβει το εμβόλιο.

Η Δανία και η Νορβηγία σταμάτησαν να χορηγούν το εμβόλιο την περασμένη εβδομάδα έπειτα από αναφορές για μεμονωμένες περιπτώσεις θρόμβων αίματος ή χαμηλού αριθμού αιμοπεταλίων.

Η Ισλανδία και η Βουλγαρία ακολούθησαν και η Ιρλανδία και η Ολλανδία ανακοίνωσαν χθες, Κυριακή, αναστολή χρήσης του εμβολίου.

Ωστόσο, η ανώτατη επιστήμονας του ΠΟΥ επανέλαβε σήμερα πως δεν έχουν καταγραφεί θάνατοι που να συνδέονται με εμβόλια κατά της COVID-19.

«Δεν θέλουμε ο κόσμος να πανικοβληθεί», δήλωσε η επικεφαλής επιστήμονας του ΠΟΥ, Σουμία Σουαμινάθαν, στη συνέντευξη Τύπου, και πρόσθεσε πως δεν έχει βρεθεί μέχρι τώρα καμία σύνδεση ανάμεσα στα «θρομβοεμβολικά γεγονόντα» που καταγράφηκαν σε ορισμένες χώρες και σε εμβόλια κατά της COVID-19.

«Απ΄ό,τι έχουμε δει μέχρι τώρα στα προκαταρκτικά δεδομένα, δεν υπάρχει αύξηση των περιπτώσεων θρομβοεμβολικών γεγονότων», δήλωσε από την πλευρά της η Μαριάντζελα Σιμάο, υποδιευθύντρια του ΠΟ Υγείας, υπεύθυνη για την πρόσβαση σε φάρμακα και σε προϊόντα υγείας.

Η επιστήμονας υπογράμμισε επίσης πως, για την ώρα, το όφελος από τον εμβολιασμό υπερέχει των κινδύνων που συνδέονται με την Covid-19.

Παρόλου που ορισμένες χώρες ανέστειλαν τη χρήση του εμβολίου της AstraZeneca, άλλες συνεχίζουν να το χρησιμοποιούν και άλλοι οργανισμοί λένε πως τα οφέλη υπερέχουν οποιωνδήποτε κινδύνων.

Η Βρετανία, όπου αναπτύχθηκε το εμβόλιο της AstraZeneca σε συνεταιρισμό με το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, λέει ότι δεν ανησυχεί, ενώ η φαρμακοβιομηχανία είπε πως μια αναθεώρηση των δεδομένων ασφαλείας έδειξε πως δεν υπάρχει απόδειξη για αυξημένο κίνδυνο θρόμβων αίματος.

Οι περιπτώσεις σε κάθε χώρα που οδήγησαν στην αναστολή

Όσοι είχαν σπεύσει τις προηγούμενες μέρες να δηλώσουν ότι δεν τίθεται κανένα θέμα κι ότι τα κρούσματα θρομβώσεων δεν έχουν σχέση με το εμβόλιο θα αναγκαστούν να “καταπιούν” τις διαβεβαιώσεις που έδιναν μάλλον με περισσή επιπολαιότητα ή σκοπιμότητα. Προφανώς τόσες χώρες, που μαστίζονται από το τρίτο κύμα και που έχουν απεγνωσμένα ανάγκη από εμβόλια δεν αποφασίζουν το πάγωμα ελαφρά τη καρδία.

Η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι ήταν ο θάνατος δύο ανδρών στη Σικελία. Ένας 43χρονος αξιωματικός του Ναυτικού πέθανε από καρδιακή προσβολή, 12 ώρες μετά τον εμβολιασμό του. Υπό παρόμοιες συνθήκες έχασε τη ζωή του και ένας αστυνομικός. Υπέκυψε 18 ημέρες μετά το εμβόλιο. Είχε, όμως, ήδη αρχίσει να νιώθει ήπια συμπτώματα μία ημέρα μετά τον εμβολιασμό του.

Στην Αυστρία σταμάτησε η χρήση μιας παρτίδας εμβολίων της AstraZeneca μετά τον θάνατο εξαιτίας θρόμβωσης και πνευμονικής εμβολής μίας 49χρονης νοσηλεύτριας. Ένιωσε αδιαθεσία λίγες ώρες μετά τον εμβολιασμό της. Έδωσε αγώνα να μείνει στη ζωή επί λίγες ημέρες, δίχως να τα καταφέρει.

Μία νεότερη συνάδελφός της, ηλικίας 35 ετών, εκδήλωσε πνευμονική εμβολή. Αναγκάστηκε να νοσηλευθεί, αλλά ευτυχώς βρίσκεται στο στάδιο της ανάρρωσης. Στην ίδια χώρα, αναφέρθηκαν δύο ακόμα περιπτώσεις θρομβοεμβολικών επεισοδίων μετά από εμβολιασμούς με δόσεις από την ίδια παρτίδα.

Στη Δανία μία 60χρονη γυναίκα εμφάνισε χαμηλό αριθμό αιμοπεταλίων και θρόμβους σε μικρά και μεγάλα αγγεία, καθώς και αιμορραγία. Τα συμπτώματα εμφανίστηκαν σχεδόν αμέσως, ενώ δεν άργησε να επέλθει ο θάνατός της. Η Εσθονία, η Λιθουανία, η Λετονία και το Λουξεμβούργο ήταν από τους πρώτους που ανέστειλαν τους εμβολιασμούς με δόσεις που προέρχονταν απ’ αυτή την παρτίδα. Προληπτικά, όπως δήλωσαν.

Αντιθέτως, η Ισπανία δεν έχει καταγράψει περιστατικά σχηματισμού θρόμβων που να σχετίζονται με το εμβόλιο της AstraZeneca μέχρι στιγμής και θα συνεχίσει την χορήγηση του εμβολίου, ανακοίνωσε η υπουργός Υγείας Καρολίνα Νταρίας. Από την πλευρά του, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων ανακοίνωσε ότι οι χώρες-μέλη μπορούν να χρησιμοποιούν αυτό το εμβόλιο, προσθέτοντας ότι επί του παρόντος δεν υπάρχει ένδειξη ότι αυτό προκάλεσε τις θρομβώσεις.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προς το παρόν τηρεί επιφυλακτική στάση. Ο εκπρόσωπος Τύπου Κρίστιαν Λιντμάιερ δήλωσε: «Μόλις ο ΠΟΥ κατανοήσει πλήρως αυτά τα περιστατικά, τα ευρήματα και οποιεσδήποτε πιθανές αλλαγές στις νυν συστάσεις θα επικοινωνηθούν αμέσως στο κοινό». Άλλα λόγια να αγαπιόμαστε, δηλαδή.

Τη συνέχιση των εμβολιασμών με το AstraZeneca στηρίζει και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων, όπως χαρατηριστικά είπε και ο καθηγητής Φαρμακολογίας Αχιλλέας Γραβάνης. Σε ανάρτησή του στο facebook, σημείωσε ότι «η ετήσια συχνότητα της θρόμβωσης (DVT) είναι περίπου 1:1000 στους ενήλικες. Παρουσιάστηκαν 30 περιπτώσεις DVT σε 5.000.000 εμβολιασμούς ενηλίκων με το εμβόλιο της AstraZeneca. Στον γενικό πληθυσμό ανεμβολίαστων θα αναμέναμε σε μια βδομάδα περίπου 100 περιπτώσεις DVT».

Γιατί, όμως, τότε Γερμανία και Γαλλία αναστέλλουν τον εμβολιασμό; Δεν έχουν υπόψη τους αυτά τα δεδομένα; Προφανώς τα έχουν. Κατά συνέπεια, έχουν λόγους να το κάνουν. Γερμανία και Γαλλία, εξάλλου, είναι δύο κράτη που μέχρι πριν λίγο συνιστούσαν ψυχραιμία και δήλωναν ότι συνεχίζουν κανονικά τον εμβολιασμό με AstraZeneca.

Ο Γάλλος υπουργός Υγείας Ολιβιέ  Βεράν, μάλιστα, είχε δηλώσει ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος να ανασταλεί η χρήση του εμβολίου της AstraZeneca. «Τα οφέλη του εμβολίου της AstraZeneca κρίνονται υψηλότερα από τους κινδύνους σε αυτό το στάδιο», είχε πει ο Βεράν. «Καθαρά προληπτικό μέτρο», χαρακτήρισε την απόφαση παγώματος ο Γερμανός υπουργόςΥγείας, προσθέτοντας: «Δεν είναι πολιτική, αλλά καθαρά τεχνική». Να θυμίσουμε ότι στη Γερμανία, όπου έχουν εμβολιαστεί 1.700.000 περίπου πολίτες, έχουν σημειωθεί επτά περιπτώσεις διαταραχών στην πήξη του αίματος.

Ο Βρετανός πρωθυπουργός διαβεβαιώνει ότι το εμβόλιο της AstraZeneca είναι ασφαλές κι ότι η κυβέρνηση είναι πεπεισμένη για την ασφαλή χρήση του. Ερωτηθείς εάν μπορεί να καθησυχάσει τον κόσμο, δηλώνοντας ότι το εμβόλιο είναι ασφαλές, ο Μπόρις Τζόνσον απάντησε: «Ναι, μπορώ». Το ίδιο διαβεβαιώνει, όπως ήταν αναμενόμενο, και η σουηδοβρετανική φαρμακοβιομηχανία AstraZeneca, που ανέπτυξε το εμβόλιο σε συνεργασία με το πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.

Έγινε, πάντως, γνωστό ότι τμήματα της αμφιλεγόμενης παρτίδας εμβολίων έχουν λάβει η Δανία, η Αυστρία, η Εσθονία, η Λιθουανία, το Λουξεμβούργο, η Λετονία, η Βουλγαρία, η Κύπρος, η Γαλλία, η Ελλάδα, η Ισλανδία, η Ιρλανδία, η Μάλτα, η Ολλανδία, η Πολωνία, η Ισπανία και η Ελβετία.

Ένα άλλο ζήτημα είναι η καθυστέρηση στα προγράμματα εμβολισμών που θα προκληθεί από αυτές τις εξελίξεις. Παράλληλα με την καθυστέρηση θεωρείται δεδομένο ότι πολλοί που έχουν προγραμματίσει να εμβολιαστούν με AstraZeneca δεν θα το πράξουν, αναμένοντας να ξεκαθαρίσει το τοπίο.

Αρκετοί συνδέουν το πρόβλημα με το εμβολίο με τα εμπορικά προβλήματα που είχε η συγκεκριμένη εταιρεία. Το εμβόλιο είχε εγκριθεί αρχικά μόνο από το Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο είχε παραγγείλει 100 εκατομμύρια δόσεις. Η ΕΕ το ενέκρινε μετά από λίγο καιρό, αλλά υπήρξαν μεγάλες καθυστερήσεις εκ μέρους της φαρμακοβιομηχανίας στην συμφωνημένη παράδοση παρτίδων. Καθυστερήσεις που προκάλεσαν έντονες επικρίσεις κατά της Κομισιόν.
Η AstraZeneca είχε ανακοινώσει τον Ιανουάριο ότι δεν μπορούσε να παραδώσει στο πρώτο τρίμηνο παρά το ένα τρίτο των 120.000.000 δόσεων που είχε αρχικά υποσχεθεί στα 27 κράτη-μέλη της ΕΕ, επειδή επέλεξε να διοχετεύσει την παραγωγή της κυρίως στη Βρετανία.

Ειδήσεις σήμερα