ΦΩΤΟ & ΒΙΝΤΕΟ Τρισάγιο από τον Σεβασμιώτατο στο μνημείο που έστησε ο Δ. Χατζηδαυίδ στη μάντρα του Θ. Κώστογλου στο Κοκκινόνερο | Στη μνήμη Θ. Κώστογλου – Α. Πατάκου & Στ. Περή που απαγχονίστηκαν από τους Γερμανούς 16/04/1945

ΔΕΙΤΕ ΦΩΤΟ & ΒΙΝΤΕΟ

Σε μια λιτή και συγκινητική τελετή, λόγω και της έκτακτης κατάστασης την οποία βιώνουμε όλοι με πρωτοβουλία του ενεργού και ευαισθητοποιημένου συμπολίτη μας Δαυίδ Χατζηδαυϊδ σε συνεννόηση με τον Σεβασμιώτατο και τους γνωρίζοντες Θ. Διακογιάννη και Π. Σβουρένο, τιμήθηκε η μνήμη των τριών απαγχονισθέντων από τους Γερμανούς κατακτητές Κώων πατριωτών: Θεόκριτου Κώστογλου, Ανεζούλας Πατάκου και Σταματίας Περή.

Ειδικότερα, λίγο μετά τις 12 μμ τελέστηκε Τρισάγιο από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Κώου και Νισύρου κ. Ναθαναήλ, στο πολύ όμορφο και αντιπροσωπευτικό μνημείο που επιμελήθηκε καλλιτεχνικά και τοποθέτησε ο κ. Χατζηδαυίδ στην περιοχή της σύλληψης του αείμνηστου Θεόκριτου Κώστογλου (πάνω από την παλιά μάντρα του-φωτο) στο Κοκκινόνερο (200μ. μετά την Οσία Μελώ), όπου αναφέρεται το γεγονός της σύλληψης και του απαγχονισμού των τριών Κώων πατριωτών (ενάμιση μήνα αργότερα από τη σύλληψή τους) στις 16 Απριλίου του 1945 στις καμάρες του παλαιού εβραϊκού κτηρίου, απέναντι από την είσοδο των δικαστηρίων Κω.

Αμέσως μετά το τέλος της λιτής τελετής (στόχος είναι να καθιερωθεί κάθε χρόνο την ημέρα του απαγχονισμού τους) ο Θεοδόσης Διακογιάννης και ο Παντελής Σβουρένος μας έδωσαν αναλυτικά στοιχεία για το ιστορικό αυτό γεγονός προς ενίσχυση της ιστορικής μας μνήμης.

Όπως καταγράφεται το γεγονός στο βιβλίο του Παντελή Σβουρένου «Η Κως μια φορά κι έναν καιρό»

Και η περιγραφή του εν λόγω ιστορικού γεγονότος από την Ιστορία της Κω του κ. Βασίλη Χατζηβασιλείου:

Κείμενο: Βασίλης Χατζηβασιλείου
φωτογραφίες: Sophia Karagianni

ΟΙ ΑΠΑΓΧΟΝΙΣΜΟΙ ΣΤΗΝ ΠΛΑΤΕΙΑ ΠΛΑΤΑΝΟΥ ΤΟ 1945
Το απόγευμα της 27ης Φεβρουαρίου 1945, 4 Γερμανοί στρατιώτες προσποιούμενοι τους λιποτάχτες φτάνουν στο Κρυονέρι, όπου τυχαία συναντούν το νεαρό Βασίλη, γιο του Θεόκριτου Κώστογλου. Τον ρωτούν αν ξέρει κανένα μέσο για ν’ αποδράσουν τάχα από το νησί κι εκείνος απερίσκεπτα τους απαντά: «Να ρωτήσω τον Έλληνα αξιωματικό και θα ρθω σε μισή ώρα να σας πω.» Μόλις ο Βασίλης Κώστογλου ανέφερε το περιστατικό στον Υπολ/γό Τσιτσιλώνη, ο Έλληνας αξιωματικός αντιλήφθηκε τον κίνδυνο και διέταξε συναγερμό. Κάλεσε αμέσως το Θεόκριτο Κώστογλου, στον οποίο παρέδωσε διάφορα τρόφιμα, ρούχα και άλλο στρατιωτικό υλικό με την εντολή να τα κρύψει σε χαράδρα, ενώ παράλληλα έστειλε με το βοσκό Γιάννη Τρουμούχη σημείωμα στους συνδέσμους Νίκο Γεωργιάδη και Μιχάλη Κουγιουμζή, που τους έλεγε ότι είχαν προδοθεί και καθόριζε συνάντηση μαζί τους στο «γνωστό σημείο», εννοώντας την Άκλαφτη. Τη νύχτα της ίδιας μέρας Γερμανική δύναμη 30 περίπου ανδρών έκανε έφοδο στην περιοχή του Χαβάρου και συνέλαβε τους βοσκούς Θεόκριτο Κώστογλου, το γιο του Βασίλη, τον Αντώνη Τρουμούχη, Το Γιάννη Καλυμνιαναρή, τον Κώστα Τρουμούχη και την Ανεζούλα Γεωργίου Πατάκου-Τρουμούχη (έγκυο τότε), που δεν είχαν προλάβει να εξαφανίσουν τα είδη της περιπόλου. Οι Γερμανοί συνέλαβαν επίσης το Γιώργη Μυλωνά, γαμπρό της Ανεζούλας Πατάκου, με την κατηγορία ότι φυγάδευε Ιταλούς στρατιώτες καθώς και τις αδερφές Σεβαστή, Σταματία και Διονυσία Θωμά Περή, με την κατηγορία ότι τροφοδοτούσαν Άγγλους.

η μαρμάρινη πλάκα στην πλατεία πλατάνου

Οι συλληφθέντες οδηγήθηκαν στο Κάστρο της Κω, όπου και φυλακίστηκαν. Την επόμενη νύχτα η περίπολος Τσιτσιλώνη έφυγε για τη Σύμη, παίρνοντας μαζί της το Νίκο Γεωργιάδη και πολλούς βοσκούς που συνεργάζονταν με το Συμμαχικό δίκτυο. Ο Μιχάλης Κουγιουμζής , αφού κρύφτηκε αρκετές μέρες, περιφερόμενος από σπίτι σε σπίτι, μπήκε τη νύχτα της 9ης Μαρτίου σε μια βάρκα, έφτασε στον Κάβο Κριό και από κει με αγγλικό πολεμικό σκάφος μεταφέρθηκε στη Σύμη.

Έξι καταδικάστηκαν σε θάνατο με απαγχονισμό: ο Θεόκριτος Κώστογλου, ο γιος του Βασίλης, η Ανεζούλα Πατάκου-Τρουμούχη, η Σταματία Περή, η αδερφή της Διονυσία, και ο Γιώργος Μυλωνάς. Στους υπόλοιπους επιβλήθηκαν μικρότερες ποινές. Ο Πρόεδρος της Ελληνορθόδοξης Κοινότητας Κω Αρχιμ. Φιλήμων Φωτόπουλος, συνοδευόμενος από το δικηγόρο Γιώργο Κουτσουράδη και άλλους συμπολίτες, θα επισκεφθεί τον Στρατιωτικό Διοικητή του νησιού Ταγμ/χη Heinemeier κι επικαλούμενος τη μεγαλοψυχία του θα τον ικετεύσει να φανεί επιεικής χαρίζοντας τη ζωή «εις πρόσωπα μη έχοντα γνώσιν των πράξεών των και δη εις τας γυναίκας».

στις καμάρες αυτές στην πλατεία Πλατάνου έγινε ο απαγχονισμός