«Έπαιζαν χαρτιά στα καφενεία και τα λεφτά τα ‘διναν για τη Ρηνούλα»!

Ο κ. Λευτέρης Κουρμαδιάς, ευχαριστεί τους Ροδίτες που έσωσαν την κόρη του 55 χρόνια πριν, κατόπιν έκκλησης της «Ροδιακής»

Κάτι τον τρώει τόσα χρόνια, δεν τον αφήνει να ησυχάσει, κι ας είναι η Ρηνούλα καλά, το κοριτσάκι που 6,5 χρονών το 1963, έγινε ο λόγος που για πρώτη φορά οι Ροδίτες, κατόπιν της έκκλησης της «Ροδιακής»,  συγκέντρωσαν τα χρήματα για να γιατρευτεί στη Σουηδία.
Θέλει να πει «ευχαριστώ», ένα μεγάλο απ΄ την καρδιά του «ευχαριστώ», στα 82 του χρόνια, για τη «Ροδιακή» που ξεκίνησε τότε  τον αγώνα υπέρ της προστατευόμενής της, για  τους Ροδίτες που έκαναν έρανο και μάζεψαν 30.000 δραχμές για τη μεταφορά της στη Σουηδία, την παραμονή και την επιστροφή της, για τους Ροδίτες που έπαιζαν χαρτιά στα καφενεία, κι ο νικητής τα χάριζε στη Ρηνούλα για να φύγει, για να ζήσει!
Είναι αυτές οι αφορμές που ενώνουν τους ανθρώπους, κι αποδεικνύουν ότι υπάρχει ανθρωπιά, τότε και σήμερα, κι πως υπάρχουν και κάποιοι που δεν ξεχνούν ότι τους έκαναν καλό και μια ζωή τρώγονται για να το ανταποδώσουν!
Βγήκε στο δρόμο να με περιμένει, για να πάμε στο σπίτι του στις λαϊκές κατοικίες πάνω απ΄ το Αραπάκι, ο κ. Λευτέρης Κουρμαδιάς, που αν δεν διαβάσει τη «Ροδιακή», κάθε πρωί, δεν ξεκινάει η μέρα. Και μου δειξε το σπίτι του, γεμάτο από φωτογραφίες, πώς να χωρέσουν έξι παιδιά, και 36 εγγόνια μαζί με τα δισέγγονα, πάνω στα ράφια και τους τοίχους;
Κι ύστερα, μου έδωσε ένα δωράκι για μένα και το Μιχάλη, κι αγόρασε εφτάζυμα και πανινάκια, όπως τα λέμε εδώ στη Ρόδο και παξιμάδια για να τα πάρω μαζί μου!

Είχατε ανάγκη να μιλήσετε, να μας μεταφέρετε 55 χρόνια πίσω, να πείτε για τη Ρηνούλα την κόρη σας!
Η επιθυμία μου ήταν αυτή: πριν πεθάνω να ευχαριστήσω τους Ροδίτες, τους καρδιοχειρουργούς της Σουηδίας και τη «Ροδιακή» την εφημερίδα σας που βοήθησαν να γιατρευτεί η κόρη μου. Ήμασταν πάμφτωχοι, κι η Ρηνούλα αρρώστησε στα 6,5  χρόνια της με ένα περίπλοκο καρδιακό πρόβλημα, για το οποίο δεν έβαζαν χέρι οι γιατροί της Αθήνας. Και τότε φάνηκαν οι φιλάνθρωποι. Ο καρδιοχειρουργός που βρέθηκε στη Ρόδο για τις διακοπές του, ήρθε στο σπίτι να τη δει και μου είπε «τώρα κι εσύ όπως έκανε ο Διογένης, ψάξε για άνθρωπο. Μόνο που εσύ δεν θα ψάξεις για έναν, αλλά για πολλούς»! Και τότε η «Ροδιακή», ανέλαβε αυτό το ρόλο. Έκανε έκκληση, για προσφορά στη ροδιακή κοινωνία η οποία ανταποκρίθηκε, προσέφερε, και σύλλογοι, κι επώνυμοι, κι ανώνυμοι βοήθησαν και η Ρηνούλα σήμερα είναι ζωντανή.

Πόσες φορές υποβλήθηκε σ΄ επέμβαση στο εξωτερικό;
Η πρώτη εγχείρηση καρδιάς έγινε το 1963 στη Σουηδία, κράτησε 8 ώρες. Ήμουν δύο μήνες μαζί της. Ξανά εγχείρηση το 1977 και ξανά το 1987. Ένα ευχαριστώ ήθελα να πω γιατί υπάρχουν άνθρωποι, και τότε υπήρχαν και τώρα υπάρχουν που βοηθούν.

Ποια είναι η ιστορία της, γιατί συγκίνησε τόσο τον κόσμο;
Γεννήθηκε το 1957. Στα 6,5 της χρόνια παραπονέθηκε για τα γόνατά της, «τα γόνατά μου, τα γόνατά μου…», οι γιατροί έλεγαν τότε ότι αυτά είναι πόνοι ανάπτυξης. Δεν είχαμε και τηλεόραση… Ήταν οξείς ρευματισμοί που τη χτύπησαν στην καρδιά. Μεσολαβήσανε πολλοί καταστηματάρχες από την Παλιά Πόλη, που είχαν καταστήματα με υφάσματα και γνώριζαν τους τουρίστες, μου έφεραν έναν καρδιοχειρουργό από τη Σουηδία, βοηθό του μεγαλύτερου Σκανδιναβού καρδιοχειρουργού. Μου το φέρανε στο σπίτι, δεν είχε στηθοσκόπιο, έβαλε τ΄ αυτί του και λέει «είναι σοβαρό»! Δεν είχα να τον φιλέψω τίποτα! Πήγα στη γειτονιά, δανείστηκα δυό πατάτες, δυό ντομάτες, μαρούλι και του κανα σαλάτα και έφαγε. Πολύ απλός άνθρωπος, βοηθός του Μπιόρκ, του καλύτερου καρδιοχειρουργού της Σουηδίας, στο Ακαδημαϊκό νοσοκομείο της Ουψάλας.

Ζήσατε φτωχά, αλλά κάνατε πλούσια οικογένεια!
Πέντε παιδιά είχα τότε, μετά έκανα άλλο ένα, έξι.  Έχω έξι παιδιά, και 36 εγγόνια. Τα 23 είναι εγγόνια και τα 13 δισέγγονα. Έχω τώρα πέντε χρόνια που έχασα την κυρά μου. Αλλά λόγω της δουλειά μου, που ήμουν ζαχαροπλάστης, φούρναρης, μάγειρας, τα καταφέρνω μέχρι σήμερα.

Είστε 82 χρονών, αλλά φαίνεστε νεώτερος!
Είναι που έχω χιούμορ. Τράβηξα εγώ, Ροδούλα μου… Πάρα πολλά τότες, με τη Ρηνούλα και γενικά. Πεινάσαμε εδώ, μέσα σ΄ αυτό το σπίτι, έπαιρνα 1 ευρώ το μήνα, δηλαδή τότε 350 δραχμές.   Γεννήθηκα στη Λέρο, οι Άγγλοι μας φέρανε στη Ρόδο. Οι γονείς μου απέκτησαν 19 παιδιά, τα 13 αγόρια, τα 6 κορίτσια. Στον πόλεμο πέθαναν μερικά, από αρρώστιες. Κι εγώ είχα πάθει τύφο, αλλά τη γλίτωσα. Μείναμε 13 τα τελευταία χρόνια, αλλά τώρα πια είμαστε μόνο εννιά. Δύο στην Αυστραλία, ένα στη Γερμανία, δύο στη Λέρο, ένα στο Παραδείσι… Ο μεγαλύτερός μου αδελφός είναι στη Λέρο και είναι 93 χρονών. Τραβήξαμε πάρα πολύ φτώχεια. Τον καιρό της Αγγλίας, οι Άγγλοι μας φέρανε δωρεάν με το καράβι. Μας βάλανε να μείνουμε στην Καζέρμα Ρεγγίνα, στο ΤΕΜΜΙ  όπως έλεγαν τότε την Καπνοβιομηχανία. Είχαν τα άλογά τους εκεί οι Ιταλοί, κάτω κοιμόμασταν, 19 παιδιά… Στις γούρνες, που έπιναν νερό τα άλογα σ΄ αυτές βάζαμε νερό κι εμείς και πλενόμασταν. Μετά έδωσαν αυτό εδώ το σπίτι στη μάνα μου ως πολύτεκνη, το έδωσε η Πρόνοια, ο Χάχλας, με κλήρωση, εδώ  στο Αραπάκι, στα Λαϊκά. Πριν σ΄ αυτά τα σπίτια μένανε Ιταλοί στρατιώτες.

Μα, τόσα πολλά παιδιά, 19 μια διμοιρία ολόκληρη ήσασταν!
Η μάνα μου η Ειρήνη ήταν 15 χρονών, κι ο μπαμπάς 16. Τι να κάνουνε, τηλεόραση δεν υπήρχε, οι Γερμανοί βομβαρδίζανε από πάνω, κι η μάνα μου κάθε εννέα μήνες, γεννούσε. Θηρίο γυναίκα, πέθανε 85 χρονών και πατέρας μου είχε πεθάνει από τα 60 του. Ράφτης ήτανε, έραβε στον πόλεμο, στη Λέρο, τους Ιταλούς, τους Γερμανούς, μετά τους Εγγλέζους.

Πόσα μάζεψαν οι Ροδίτες για εσάς, για να φύγετε στη Σουηδία;
Συγκεντρώθηκε το ποσόν των 30.000 δραχμών όταν εγώ μηνιάτικο έπαιρνα 360 δραχμές. Αλλά για να πάω στο εξωτερικό επειδή είχα αναβολή στρατού λόγω πλευρίτιδας, πατέρας πέντε παιδιών μέχρι εκείνη την ώρα, μου είπαν από το Στρατολογικό Γραφείο Ρόδου, να εξαγοράσω τη θητεία μου για να ταξιδέψω στο εξωτερικό. Για να μου δώσουν το διαβατήριο έπρεπε να τους δώσω 3.600 δραχμές.

Και οι Σουηδικές εφημερίδες ασχολήθηκαν με τη Ρηνούλα
Δηλαδή η κοινωνία της Ρόδου έκανε έρανο για να φύγει η Ρηνούλα και το κράτος έδειχνε την αναλγησία του;
Τους έδειχνα τις εφημερίδες, οι άνθρωποι μου έδιναν από το υστέρημά τους, τα πήγαιναν στη «Ροδιακή», τα ‘βαζε στον κουμπαρά ο Μαρτίνης, και με φώναζε και μου τα έδινε… Οι Ροδίτες έπαιζαν χαρτιά στο καφενείο υπέρ της Ρηνούλας…  κι αυτοί το χαβά τους. Βάζω το Μαμαλίγκα, ο οποίος είχε υφάσματα στην Παλιά Πόλη, κι έγραψε γράμμα στο διάδοχο του βασιλικού θρόνου, τον Κωνσταντίνο. Καμιά απάντηση, κι εγώ έπρεπε να φύγω, η Ρηνούλα πέθαινε, το νοσοκομείο της Σουηδίας και οι σπουδαίοι καρδιοχειρουργοί μας περίμεναν, οι εφημερίδες της Ρόδου και της Αθήνας έγραφαν, έστελνε ο Γιώργος Ζαχαριάδης, ανταποκριτής των Νέων. Τα ‘δωσα τα λεφτά, την έχω την απόδειξη, ήταν βασιλική διαταγή.

Ποδοσφαιρικοί αγώνες υπέρ της Ρηνούλας, δωρεές από Συλλόγους, χορηγίες από το εξωτερικό, πρωτοφανής ο… ξεσηκωμός, και η ιστορία σας μαθεύτηκε και στη Σουηδία!
Με την πρωτοβουλία που ανέλαβε η «Ροδιακή»,  τα Ηνωμένα Αιγυπτιακά Εμιράτα διέθεσαν τα εισιτήριά μας, ο Άγγελος Καραγιαννίδης ο τουριστικός πράκτορας μας τα έδωσε, που είχε πρακτορείο στο Μαντράκι. Φεύγοντας από δω, έγραφαν οι ελληνικές εφημερίδες και πηγαίνοντας εκεί έγραφαν οι Σουηδικές. Ήταν το πρώτο Ελληνάκι που χειρουργήθηκε στη Σουηδία, για καρδιά. Οι Σουηδοί έρχονταν στο νοσοκομείο, να φέρουν στη Ρηνούλα κούκλες. Έγραφαν για τη μικρή Ρηνούλα από τη Ρόδο, για το μικρό, το χαμογελαστό κοριτσάκι από τη Ρόδο. Δύο μήνες μετά γυρίσαμε στη Ρόδο και πάλι οι εφημερίδες έγραφαν που γύρισε η Ρηνούλα. Πάμπτωχοι ήμασταν. Μας είπαν «σε τρία χρόνια πίσω, για δεύτερη εγχείρηση. Τότε ο γιατρός, ο βοηθός του καθηγητή, μας έστειλε τα εισιτήρια δωρεάν, για να πάμε. Ο γιατρός που είχε έρθει και στο σπίτι μας. Κάνανε αλλαγές βαλβίδων.

Και στα γενέθλια του χαμογελαστού κοριτσιού πήγαν οι δημοσιογράφοι στη Σουηδία όταν όλη η οικογένεια μετακόμισε εκεί.
Και μετά εγκατασταθήκατε στη Σουηδία με την κόρη σας!
Μετά τη δεύτερη εγχείρηση μείναμε με τη Ρηνούλα στη Σουηδία. Ήρθαν δημοσιογράφοι στο σπίτι να μάθουν για τα ήθη, τα  έθιμά μας, τα φαγητά μας στην Ελλάδα. Να μάθουν για τη Ρόδο. Την αγαπούσαν τη Ρόδο πολύ οι Σουηδοί. Δύο χρόνια έκανα χωριστά από την οικογένειά μου και μετά τους έφερα στη Σουηδία κι αυτούς.

Τελικά η Ρηνούλα, χρόνια μετά παντρεύτηκε τον αδελφό του γιατρού!
Που ήταν ζαχαροπλάστης, είχε τρία μαγαζιά, μεγάλη επιχείρηση και μ΄ έβαλε κι εμένα στη δουλειά του. Όλοι την αγάπησαν τη Ρηνούλα. Μεγαλώνοντας, έπιασε δουλειά στο  νοσοκομείο του Γκέτεμποργκ, ως γραμματέας στο καρδιοχειρουργικό. Τράβηξε πολλά. Σήμερα, Δόξα τω Θεώ είναι 60 χρονών και είναι καλά. Κι εγώ δούλεψα πολύ, έμαθα Σουηδικά, Νορβηγικά, Ιταλικά. Δεν είναι μόνο τα γράμματα που κάνουν τον άνθρωπο, είναι η κοινωνική μόρφωση. Από τη φτώχεια βγαίνουν τα καλύτερα παιδιά.

Τι κάνει τώρα η Ρηνούλα, την περιμέναμε στη Ρόδο αυτό το καλοκαίρι, και θα ρωτούσαμε την ίδια για την ιστορία της!
Έκαναν ένα γιο με το σύζυγό της, και είναι ευτυχισμένοι. Την περιμέναμε αυτό το καλοκαίρι, αλλά συνεχίζει να έχει προβλήματα και αυτή η ζέστη δεν θα βοηθούσε την υγεία της αν ερχόταν. Ευχαριστεί όμως όλο τον κόσμο, όλους τους ευχαριστεί.

Χρόνια μετά η Ρηνούλα παντρεύτηκε τον αδελφό του γιατρού της στη Σουηδία, κι έκαναν μαζί ένα γιό

Με τη Ροδιακή του 1963 που έκανε έκκληση για τη Ρηνούλα