Η προσκυνηματική εκδρομή στην Πάτμο: Θεία λειτουργία στο Ιερό Σπήλαιο της Αποκάλυψης

0
70

Με Θεία λειτουργία στο Ιερό Σπήλαιο της Αποκάλυψης στην Πάτμο ξεκίνησε η διήμερη προσκυνηματική εκδρομή της ενορίας Αγίου Παύλου Κω στο ιερό νησί της Πάτμου και τους Λειψούς.

Μαζί με τον Ιερατ. Προϊστάμενο της ενορίας Αγίου Παύλου π. Περικλή, συμμετέχουν στην εκδρομή επίσης ο Αρχιμανδρίτης π. Εμμαμουήλ Καρπάθιος και ο π. Ιωάννης Κουτάντος ο οποίος θυμήθηκε συγκινημένο τα χρόνια της φοίτησής του στην Πατμιάδα και ξενάγησε τους παρευρισκόμενους σε όλα τα προσκυνήματα, από κοινού με τον Ιερατ. Προϊστάμενο του Ιερού Σπηλαίου π. Ισίδωρο.

Το Ιερό Σπήλαιο της Αποκάλυψης αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα προσκυνήματα της Χριστιανοσύνης, με χιλιάδες προσκυνητές κάθε χρόνο απ’ όλα τα μέρη του κόσμου.

Ιερό Σπήλαιο Αποκάλυψης

D APOCALYPSE KOSTAS 2sKατά τη διάρκεια των Pωμαϊκών και πρώτων μ.X. αιώνων, το νησί της Πάτμου συνδυάζεται με το Χριστιανισμό κατά τρόπο άρρηκτο και διαρκή.   Ο αγαπημένος μαθητής του Ιησού Χριστού Iωάννης, εξορίζεται το 95 μ.μ. στην Πάτμο από τον αυτοκράτορα Δομητιανό και βρίσκει καταφύγιο σε Σπήλαιο που ευρίσκεται στη μέση του λόφου μεταξύ Σκάλας και Χώρας.

Εκεί με τη βοήθεια του μαθητή του Πρόχορου ο Ιωάννης έγραψε καθ υπαγόρευση του Θεού το θεόπνευστο βιβλίο Αποκάλυψη και ίσως το 4ο κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο.
Το Σπήλαιο ανακαινίσθηκε από τον Όσιο Χριστόδουλο, όταν ήλθε στην Πάτμο.
Σήμερα ο προσκυνητής μπορεί να δει το σημείο που γράφτηκε η Αποκάλυψη, τον τόπο κατακλίσεως του Ιωάννη, τον πελώριο βράχο που σχίστηκε όταν ο Θεός του υπαγόρευσε την Αποκάλυψη, το σημείο στο οποίο ο Ευαγγελιστής ακουμπούσε το κεφάλι του για να ξεκουραστεί και ένα κοίλωμα στον βράχο από όπου πιανόταν για να σηκωθεί. Η μεγαλοπρέπεια του βράχου και ο μυστικισμός της ατμόσφαιρας, προκαλούν δέος.
Για τις ανάγκες της λατρείας των πιστών, από τον 17ο αιώνα το Σπήλαιο διαμορφώθηκε σε δισυπόστατο Ναό, όπου ένα μέρος του είναι αφιερωμένο στην Αγία Άννα.
Τo Ιερό Σπήλαιο εντάσσεται σε ενιαίο συγκρότημα κτισμάτων και εκκλησιών, που ονομάζεται Aποκάλυψη. Συγκροτείται από αποθήκες, κελιά, τα παρεκκλήσια της Αγ. Άννας, του Αγ. Αρτεμίου και του Αγ. Νικολάου και τα πρώτα κτίσματα της Πατμιάδας Σχολής, κοντά στα οποία ο τάφος ενός σπουδαίου διδασκάλου, του Δανιήλ Κεραμέως.

Στον εσωτερικό του Σπηλαίου βράχο ευρίσκονται οπές, τις οποίες κατά την παράδοση ο Ευαγγελιστής Ιωάννης χρησιμοποιούσε είτε για ανάκλιση, είτε ως χειρολαβή. Μαρτυρείται ακόμη ότι η τριπλή σχισμή του βράχου της οροφής σχηματίσθηκε κατά την στιγμή του οράματος της Αποκαλύψεως και συμβολίζει την τριπλή υπόσταση του Θεού. Σε αυτόν τον χώρο και πριν την έλευση του Οσίου Χριστοδούλου, σύμφωνα με την παράδοση, ιδρύθηκε ναύδριο τιμώμενο στη μνήμη της Μεταστάσεως του Ευαγγελιστού Ιωάννου (26 Σεπτεμβρίου). Αργότερα προστέθηκε και άλλο ναύδριο προς τιμήν της Θεοπρομήτορος ’ννης. Ο ναός αυτός, όπως μαρτυρεί ζωγραφιστή επιγραφή του σκαλιστού του τέμπλου, ανακαινίστηκε κατά το πρώτο τέταρτο του 17ου αιώνα από τον προηγούμενο Παρθένιο Παγκώστα και αργότερα από τον προηγούμενο Γερμανό Μαθά.
Το σημερινό κτηριακό συγκρότημα είναι αποτέλεσμα της οικοδομικής δραστηριότητας ιερομόναχων ή μοναχών, οι οποίοι τους επόμενους αιώνες υπηρέτησαν στο Σπήλαιο της Αποκαλύψεως ανεγείροντας τα σημερινά γύρω από την Αποκάλυψη κελιά και παρεκκλήσια. Η αρχή έγινε από τον Νισύριο μητροπολίτη Καισαρείας Γρηγόριο, ενώ το 1713 νέα κτήρια προστέθηκαν από τον ’γιο Μακάριο Καλογερά και απετέλεσαν τον αρχικό οικοδόμημα της Πατμιάδας Εκκλησιαστικής Σχολής, τα ερείπια του οποίου σώζονται μέχρι σήμερα. Αργότερα, η ανέγερση κτισμάτων συνεχίστηκε, από τον μητροπολίτη Βιζύης Δανιήλ. Τέλος, το 1903-1905 και με την επιμέλεια του τότε Σχολάρχη της Πατμιάδος Σαμίου ιεροδιακόνου Αλεξάνδρου Απλανά, μετέπειτα μητροπολίτη Κυδωνιών (1921), ολοκληρώθηκε στην σημερινή του μορφή το κτιριακό συγκρότημα με την πρόσθεση των τελικών κτιρίων. Τέλος, ο ιερομόναχος Αμφιλοχίας Μακρής, προϊστάμενος της Αποκαλύψεως, εκαλλώπισε κατά το 1925 το ναό της Αποκαλύψεως με τοιχογραφίες και ανακαίνισε το δάπεδο του ναυδρίου της Αγίας ’ννης. Σήμερα στην Αποκάλυψη υπάρχουν τα παρεκκλήσια του Θεολόγου, της Αγίας ’ννης, του Αγίου Αρτεμίου και του Αγίου Νικολάου. Την Αποκάλυψη επέλεξαν για κατά μονάς άσκηση σημαίνουσες εκκλησιαστικές προσωπικότητες, όπως ο αρχιεπίσκοπος πρώην Κώου Σεραφείμ (1626-1637), ο αρχιεπίσκοπος Σάμου Ιωσήφ Γεωργειρήνης (1666-1671), ο πρώην Σάμου Ιγνάτιος ο Σμυρναίος, ο επίσκοπος Βιζύης Δανιήλ ο Πάτμος, και το έτος 1737 ο ’γιος Μακάριος ο Καλογεράς. Ακόμη, σε μικρά ερημητήρια γύρω από την Αποκάλυψη που δεν σώζονται σήμερα, ασκήτεψαν κατά καιρούς πολλοί ερημίτες.

Το Ιερό Βαπτιστήρι και ο Κύνωπας (παράδοση)

VAPTISTHRI-ESPERINOS3sΌταν το 95 μ.χ. ο αγαπημένος μαθητής του Χριστού Ιωάννης, έφθασε στην Πάτμο εξόριστος, στο νησί ζούσε ο μάγος Κύνωψ ή Κένεψης. Kατοικούσε στο βουνό Γένουπας.Όταν ο Κύνωπας μαθαίνει ότι στο νησί ήλθε ο Ιωάννης, και κηρύττει το λόγο ενός καινούργιου θεού και ότι με το κήρυγμα του βαπτίζει όλο και περισσότερους Πάτμιους Χριστιανούς, εξοργίζεται και πήγε να δει από μόνος του τι συμβαίνει! Βρήκε τον Ιωάννη δίπλα στη θάλασσα, στην περιοχή Βότρυς, στην πόλη Φορά (σημερινή Περνέρα) την τότε πρωτεύουσα της Πάτμου, όπου είχε το βαπτιστήριο του!

Ο Κένεψης προκαλεί τον Ιωάννη μπροστά στους πιστούς, να αποδείξει την ύπαρξη του θεού, φέρνοντας στη ζωή τον πατέρα ενός Πατμίου που βρισκόταν εκεί!

Ο Ιωάννης αρνείται να το κάνει!

Ο Κύνωπας τότε βουτάει στη θάλασσα και επιδεικνύοντας την δύναμη της μαγείας του, φέρνει στην επιφάνεια ένα άνθρωπο με μια μορφή όμοια με αυτή του πατέρα του Πατμίου! Το πλήθος άρχισε να ζητωκραυγάζει υπέρ του Κύνωπα, και να στρέφεται κατά του Ιωάννη! Τότε ο Ιωάννης επικαλούμενος το όνομα του Χριστού και κάνοντας το σημείο του Σταυρού , μεταμορφώνει τον Κύνωπα σε πέτρα και τον αφήνει στον πάτο της θάλασσας.

ΑΓΙΟΣ ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ: ΤΟ ΘΑΥΜΑ ΣΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΤΗΣ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗΣ

Την ώρα που ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος διετάχθη να καταπιεί το βιβλίο της Αποκαλύψεως, ενώ στην αρχή ένοιωσε μια γλυκιά γεύση στο στόμα του, προφανώς από την αίσθηση της αποκαλύψεως των θαυμασίων και των μυστηρίων του Θεού.

στη συνέχεια, όταν το βιβλίο κατέβηκε στην κοιλίαν του, όταν το «χώνεψε» δηλαδή, όταν συνειδητοποιούσε όλα εκείνα τα οποία επρόκειτο να περάσουν οι άνθρωποι της έσχατης γενιάς, ένιωσε μια πίκρα, μια στεναχώρια μέσα του• «και έλαβον το βιβλίο εκ της χειρός του αγγέλου και κατέφαγον αυτό, και ην εν τω στόματί μου ως μέλι γλυκύ• και ότε έφαγον αυτό, επικράνθη η κοιλία μου» (Αποκ. ι’, 10).

Πήγαμε κάποτε για προσκύνημα μαζί με τον κύριο Γιώργο και την κυρία Καίτη στον άγιο Ιωάννη τον Θεολόγο στην Πάτμο. Ήταν πρωί. Ένιωθα να με πνίγει η χάρις του αγίου Ιωάννου. Είχε κόσμο το σπήλαιο της Αποκαλύψεως. Φοβήθηκα μήπως προδώσω τα αισθήματά μου. Αν άφηνα τον εαυτό μου να εκδηλωθεί, θα με περνούσαν για τρελό. Αυτοσυγκρατήθηκα. Βγήκα έξω απ’ την εκκλησία. Δεν είναι καλό να βλέπουν οι άλλοι τα βιώματα της μυστικής επαφής με τον Θεό. Γι’ αυτό τους είπα κι εφύγαμε. Το απόγευμα της ίδιας ημέρας ήταν ησυχία. Ήμασταν οι τρεις μας. Δεν υπήρχε άλλος στην εκκλησία. Πριν μπούμε μέσα τους προετοίμασα. Τους λέω:

-Ό,τι κι αν δείτε, δεν θα κουνηθείτε, ούτε θα μιλήσετε.

Μπήκαμε μέσα με ευλάβεια, χωρίς θόρυβο, με σιωπή, απλά, ταπεινά. Σταθήκαμε μπροστά στη Θεία Αποκάλυψη. Γονατίσαμε και οι τρεις, εγώ στη μέση. Πέσαμε πρηνείς. Λέγαμε το «Κύριε Ιησού …» περίπου ένα τέταρτο. Εγώ αισθανόμουν άδειος. Καμιά συγκίνηση, τίποτα. Ερημιά. Κατάλαβε ο αντίθετος, ο διάβολος, και θέλησε να μ’ εμποδίσει. «Αυτά δεν γίνονται με πρόγραμμα», σκέφθηκα.

Την έλεγα, την ήθελα την ευχή –ή μάλλον ούτε την έλεγα, ούτε την ήθελα, διότι όταν τη λέεις, όταν τη θέλεις, καμιά φορά το παίρνει είδηση ο αντίθετος. Είναι ένα πάρα πολύ λεπτό σημείο. Δεν μπορείς μόνος να περιφρονήσεις τον αντίθετο. Και να τον περιφρονήσεις, πρέπει πάλι με την θεία χάρι, ένα ανεξήγητο πράγμα.

Δώστε πολλή προσοχή. Δεν σφίχθηκα, δεν επίεσα την κατάσταση. Δεν πρέπει σ’ αυτά τα πνευματικά να πηγαίνομε με τη βία. Βγήκα έξω. Περιεργάσθηκα τα λουλούδια, σαν να ήθελα ν’ αδιαφορήσω για το ότι δεν γινόταν το άνοιγμα της ψυχής μου. Κοίταξα λίγο τη θάλασσα. Μπήκα μέσα πάλι στο εκκλησάκι, έβαλα στο θυμιατό λίγα κάρβουνα, τα ανάψα, έβαλα λίγο λιβάνι, θύμιασα και τότε άνοιξε η καρδιά μου. Τότε ήλθε η θεία χάρις. Στο πρόσωπό μου ήλθε μία λάμψη, έγινα ένθεος, ύψωσα τα μάτια μου. Σε μια στιγμή έπεσα κάτω. Όπως μου είπαν οι συνοδοί μου, έμεινα κάτω είκοσι λεπτά.

Αυτό το θαύμα, που μου έγινε στην Πάτμο, είναι ένα μεγάλο μυστήριο. Έχει μεγάλη έννοια. Είδα το γεγονός της Αποκαλύψεως. Είδα τον άγιο Ιωάννη τον Θεολόγο, τον μαθητή του, τον Πρόχορο, έζησα το γεγονός της Θείας Αποκαλύψεως, όπως ακριβώς είχε συμβεί. Άκουσα τη φωνή του Χριστού απ’ τη σχισμή του βράχου …

Αυτά να μην τα πείτε πουθενά. Κύριε Ιησού Χριστέ … Να μ’ ελεήσει ο Θεός. Γιατί σας τα είπα; Πέστε μου … Σας τα είπα για να μάθετε να εγκαταλείπετε τον εαυτό σας απαλά, χωρίς πίεση στα χέρια του Θεού. Τότε Εκείνος θα έρχεται στις ψυχές σας και θα τις χαριτώνει. Αν ο πονηρός σας θέτει εμπόδια, να τον περιφρονείτε. Καταλάβατε; Έτσι έκανα κι εγώ. Απασχολήθηκα με κάτι άλλο, όταν συνειδητοποίησα ότι κάτι παρεμβαίνει. Αυτό έχει πολύ βάθος.

Τα λέω αυτά, αλλά δεν μου ‘ρχεται και καλό που τα λέω. Αισθάνομαι ότι δεν πρέπει να τα λέω … Αυτά είναι μυστήρια, δεν μπορώ να τα εξηγήσω. Το μόνο που λέω είναι να γίνονται όλα απλά, ταπεινά, απαλά. Όταν το θέλεις και περιμένεις να ενωθείς με τον Θεό, όταν εκβιάζεις τον Θεό, δεν έρχεται. Αλλά έρχεται «εν ημέρα ή ου προσδοκάς και εν ώρα ή ου γινώσκεις». Είναι ένας αγιότατος τρόπος, αλλά δεν μπορείς να τον μάθεις απ’ έξω. Πρέπει να μπει μέσα στην ψυχή σου μυστικά, ώστε να τον ενστερνισθείς με την χάρι του Θεού.

Bίος καί Λόγοι, Αγίου Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου, σελ.520-522, Ιερά Μονή Ζωοδόχου Πηγής-Χρυσοπηγής, Χανιά Κρήτη 2003

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ ΑΝΩΝΥΜΑ Ή ΕΠΩΝΥΜΑ