Περνώντας από το δημοτικό στάδιο της Κω, είναι δύσκολο να μην προσέξει κανείς μια φιγούρα στο ταρτάν που ξεχωρίζει. Με το βλέμμα συγκεντρωμένο και τα αθλητικά του παπούτσια δεμένα σφιχτά, ο 96χρονος Κωνσταντίνος Χατζηεμμανουήλ δεν περπατά. Τρέχει. Αυτή άλλωστε ήταν διαχρονικά η στάση ζωής του: Από τα αμπέλια της οικογενειακής οινοποιίας μέχρι τους διεθνείς στίβους, ο χρόνος τον κυνηγά, χωρίς να τον προλαβαίνει.
Επέμεινε στην παραγωγή κρασιού, χρησιμοποιώντας την παραδοσιακή τεχνική που είχε μάθει από τον πατέρα του. Στα 80 του χρόνια, η ίδια επιμονή που τον χαρακτηρίζει και ως στάση ζωής βρήκε νέο πεδίο έκφρασης: τον στίβο.
«Μια από τις πρώτες μου αναμνήσεις είναι από όταν ήμουν μικρό παιδί και παρακολουθούσα τον πατέρα μου να κρύβει το κρασί σε πιθάρια κάτω από τα κούφια πλακάκια του δαπέδου για να μην τα κατασχέσουν οι Ιταλοί», θυμάται συγκινημένος. Λίγα χρόνια αργότερα ενηλικιώθηκε, ολοκλήρωσε το στρατιωτικό του και έφυγε στην Αυστραλία, όπου και έμεινε για τρία χρόνια δουλεύοντας σε εργοστάσια. Το 1958 επιστρέφει στην Κω και αντί να ακολουθήσει τη ροή των περισσότερων κατοίκων του νησιού, που τότε εγκατέλειπαν τα αμπέλια τους για να στραφούν στον τουρισμό, εκείνος αναλαμβάνει τα ηνία της οικογενειακής οινοποιίας. Επέμεινε στην παραγωγή κρασιού, χρησιμοποιώντας την παραδοσιακή τεχνική που είχε μάθει από τον πατέρα του. Στα 80 του χρόνια, η ίδια επιμονή που τον χαρακτηρίζει και ως στάση ζωής βρήκε νέο πεδίο έκφρασης: τον στίβο.
O κύριος Κώστας στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα κλειστού στίβου στο Τορούν της Πολωνίας, τον Μάρτιο του 2024, όπου κατέρριψε τρία παγκόσμια ρεκόρ.
Οι αγώνες των «διαχρονικών» αθλητών
«Ξεκίνησα τον αθλητισμό στα 80 μου χρόνια, τελείως τυχαία. Το 2008 παρακολούθησα στην Κω τους αγώνες του Πανελλήνιου Πρωταθλήματος Διαχρονικών Αθλητών που διοργανώνονται στο νησί μας. Είδα τότε διάφορους συνομηλίκους μου να τρέχουν και σκέφτηκα αφού μπορούν αυτοί γιατί να μη συμμετάσχω την επόμενη φορά και εγώ; Πράγματι, τέσσερα χρόνια αργότερα, πήρα μέρος στον πρώτο μου αγώνα, σε βαλκανικό επίπεδο. Μπήκα στο στάδιο απροπόνητος και πήρα το πρώτο μου ασημένιο μετάλλιο», θυμάται ο ίδιος.
Την ίδια περίοδο προσέγγισε τον Στέργιο Χατζηστέργο, φυσικοθεραπευτή και υπεύθυνο των γηπέδων του νησιού και του ζήτησε να γίνει ο επίσημος προπονητής του. Πράγματι, ο κύριος Κώστας με τη βοήθεια του Στέργιου άρχισε να προπονείται συστηματικά. Ο,τι είχε μάθει από τη ζωή του –η επιμονή, η εργατικότητα και η αντοχή– έγιναν οι σύμμαχοί του στον στίβο. Την επόμενη χρονιά, βγήκε πρώτος στους Πανελλήνιους. Πολύ σύντομα στέφθηκε πρωταθλητής Ευρώπης και ύστερα από λίγο και παγκόσμιος πρωταθλητής.
Πριν από κάθε αγώνα τον αγκαλιάζω και του λέω “Κώστα μου πάμε γερά. Σήμερα θα τους κερδίσουμε όλους!”
«Τόσα χρόνια στα γήπεδα έχω προπονήσει ανθρώπους κάθε ηλικίας και δεν έχω δεχθεί ποτέ την παραμικρή αμοιβή από κανέναν τους. Χαίρομαι με την πρόοδό τους, αυτή είναι για μένα η μεγαλύτερη ανταμοιβή. Το δέσιμο όμως που ανέπτυξα αυτά τα χρόνια με τον Κώστα δεν μπορούσα ποτέ μου να το φανταστώ. Πριν από κάθε αγώνα τον αγκαλιάζω και του λέω “Κώστα μου πάμε γερά. Σήμερα θα τους κερδίσουμε όλους!”. Ο κόσμος με κοιτάει και με ρωτάει “ο πατέρας σου είναι;” Τι να τους πω και τι να τους εξηγήσω;»
Ο προπονητής Στέργιος Χατζηστέργος με τον Κωνσταντίνο Χατζηεμμανουήλ.
Σπάζοντας το ένα ρεκόρ μετά το άλλο
Το 2014 όμως η ζωή του Κώστα άλλαξε ξανά. Η απώλεια της συζύγου του τον άφησε αντιμέτωπο με ένα κενό που δεν μπορούσε εύκολα να γεμίσει. Εκείνη τη χρονιά το τρέξιμο έγινε πλέον ένας τρόπος να συνεχίσει, να βρει νόημα. «Ηρθε ακόμα πιο κοντά στον στίβο. Το τρέξιμο είναι αυτό που τον κράτησε ψηλά μετά την απώλεια της Καλλιόπης», σχολιάζει ο Στέργιος.
Οι αγώνες που συμμετέχει ο κύριος Κώστας είναι οι Masters Athletics, μια σειρά διοργανώσεων στίβου για αθλητές μεγαλύτερης ηλικίας. Οι κατηγορίες αυτών των αγώνων χωρίζονται ανά πενταετία και εκείνος αγωνίζεται στην κατηγορία M95, που περιλαμβάνει αθλητές ηλικίας 95-99 ετών. Σε αυτήν την κατηγορία, έχει αναδειχθεί παγκόσμιος πρωταθλητής και έχει καταρρίψει πολλά παγκόσμια ρεκόρ, με πιο πρόσφατα αυτά στα 60, 200 και 400 μέτρα στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του Τορούν στην Πολωνία, ενώ και τον Αύγουστο στη Σουηδία κατέκτησε 5 χρυσά μετάλλια.
«Στην Πολωνία θα μπορούσε να έχει κάνει παγκόσμιο ρεκόρ και στα 800 μέτρα. Είχαμε όμως συμφωνήσει πως θα το τρέξει συντηρητικά προκειμένου να κρατήσει δυνάμεις για τα 200 μέτρα που τα είχαμε σίγουρα. Ετρεχε λοιπόν στα 800 και δεν έδινε σημασία στον χρόνο. Ο κόσμος στο μεταξύ παραληρούσε στις κερκίδες και ο ίδιος είχε παρασυρθεί να χαιρετάει και να χαμογελάει. Οταν μετά τον αγώνα συνειδητοποίησε τι έγινε, θύμωσε με τον εαυτό του. Δάκρυσε. Εκανα αμάν να τον συνεφέρω», θυμάται ο Στέργιος.
Στο νέο δημοτικό στάδιο Ανταγόρας της Κω, πριν την προπόνησή του.
Ταξιδεύοντας σε όλον τον κόσμο
Πλέον για τον Κώστα Χατζηεμμανουήλ ο στίβος δεν είναι μόνο μια προσωπική πρόκληση, αλλά και ένα ταξίδι που τον οδήγησε σε χώρες που δεν είχε μπορέσει ποτέ στα νιάτα του να επισκεφτεί. Πλέον, στα 96 του χρόνια, έχει τρέξει σε στάδια από την Κωνσταντινούπολη και τη Σμύρνη μέχρι τη Βενετία και την Πεσκάρα στην Ιταλία. Εχει δοκιμάσει τις δυνάμεις του στην Ισπανία, έχει ταξιδέψει στην Κύπρο, την Κορυτσά της Αλβανίας και το Βελιγράδι της Σερβίας. Εχει ταξιδέψει μέχρι και στο Περθ της Αυστραλίας, όπου ανέβηκε στο βάθρο του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος Στίβου Αθλητών Masters, κατακτώντας το ασημένιο μετάλλιο στα 400 μέτρα και το χάλκινο στα 200 μέτρα. Ο επόμενος στόχος του είναι να αγωνιστεί στην Πορτογαλία τον Οκτώβριο.
Κάθε φορά χωριζόμαστε με μια αγκαλιά και την υπόσχεση ότι θα βρεθούμε ξανά στην επόμενη διοργάνωση. Δυστυχώς στην ηλικία μας αυτή η υπόσχεση δεν είναι πάντα στο χέρι μας να την κρατάμε.
«Δεν φανταζόμουν ποτέ ότι θα δω τόσα μέρη εξαιτίας του στίβου, αλλά ούτε πως θα γνωρίσω και συναθλητές μου από όλον τον κόσμο. Με ορισμένους έχουμε γίνει και φίλοι και κάθε φορά χωριζόμαστε με μια αγκαλιά και την υπόσχεση ότι θα βρεθούμε ξανά στην επόμενη διοργάνωση. Δυστυχώς στην ηλικία μας αυτή η υπόσχεση δεν είναι πάντα στο χέρι μας να την κρατάμε», σχολιάζει.
«Στην Πολωνία θα μπορούσε να έχει κάνει παγκόσμιο ρεκόρ και στα 800 μέτρα. Είχαμε όμως συμφωνήσει πως θα το τρέξει συντηρητικά προκειμένου να κρατήσει δυνάμεις για τα 200 μέτρα που τα είχαμε σίγουρα».
Οταν οι νεότεροι τον ρωτούν για το μυστικό της μακροχρόνιας υγείας του, ο κύριος Κώστας χαμογελάει και τους λέει την αλήθεια του. «Δεν υπάρχει κάποιο μυστικό», τους απαντά: «Απλά τρώω τα πάντα, αλλά με μέτρο. Παγωτό, κεμπάπ, και γαλακτομπούρεκα, όλα τα απολαμβάνω». Ο προπονητής του ωστόσο προσθέτει πως ο κύριος Κώστας έχει ένα «γιατροσόφι» που ακολουθεί πιστά. «Αγόρασε ένα μίξερ και εκεί φτιάχνει τον χυμό του το πρωί. Βάζει διάφορα μέσα, από κουρκουμά μέχρι παντζάρια. Αυτή είναι η ιεροτελεστία του. Κατά τ’ άλλα πράγματι δεν στερείται απολύτως τίποτα, ειδικά όταν ταξιδεύουμε για αγώνες». Η αφοσίωση του, η επιμονή του και οι μικρές, αλλά σημαντικές καθημερινές συνήθειες διατηρούν τον κύριο Κώστα σε φόρμα. Στα 96 του χρόνια, δείχνει πως ο χρόνος δεν μπορεί να τον φτάσει, γιατί για εκείνον η ζωή είναι αέναη κίνηση, όπως και το τρέξιμο στον στίβο.
kathimerini.gr
