Ο «άγιος Πορφύριος» της αρχιτεκτονικής: Από τη Μονή του Σινά, στο Apollo Hills στην Αθηναϊκή Ριβιέρα

0
30

Ο Δημήτρης Πορφύριος έβαλε την υπογραφή του στην ανακαίνιση της Μονής του Σινά, είναι σύμβουλος του βασιλιά Καρόλου, δημιούργησε πρωτοποριακά έργα στα Πανεπιστήμια της Οξφόρδης, του Κέμπριτζ και του Πρίνστον, έγινε γραμματόσημο και ετοιμάζει το project «Apollo Hills»

Τι κοινό έχουν το φιλόδοξο έργο του «Apollo Hills», μιας ανάπτυξης δηλαδή υπερσύγχρονων πολυτελών κατοικιών στην Αθηναϊκή Ριβιέρα, με την ιστορική Μονή της Αγίας Αικατερίνης, στο βιβλικό όρος Σινά, όπου συμβιώνουν αρμονικά επί αιώνες τρεις θρησκείες: Ορθοδοξία, Μωαμεθανική και Εβραϊκή;

Ο «άγιος Πορφύριος» της αρχιτεκτονικής: Από τη Μονή του Σινά, στο Apollo Hills στην Αθηναϊκή Ριβιέρα
Μονή Αγίας Αικατερίνης

Οτι και στις δύο υπάρχει η υπογραφή ενός σπουδαίου Ελληνα αρχιτέκτονα, από τους κορυφαίους στον κόσμο, καινοτόμου σε ιδέες και αισθητική. Του Δημήτρη Πορφύριου, που έχει ήδη δημιουργήσει μέσω της εταιρείας του, της Porphyrios Associates, με έδρα το Λονδίνο, ένα εντυπωσιακό αποτύπωμα σε δεκάδες κατασκευές των τελευταίων 40 χρόνων σε διάφορες χώρες, κυρίως σε Ηνωμένο Βασίλειο και ΗΠΑ, σε πανεπιστήμια, ξενοδοχεία, θέρετρα, κτίρια γραφείων. Τα σχέδιά του ξεχωρίζουν, καθώς ανταποκρίνονται με πρωτοποριακό τρόπο στο περιβάλλον, στο κλίμα και τον πολιτισμό και η αρχιτεκτονική του αποτελεί αντικείμενο θαυμασμού, συνδυάζοντας αρμονικά την παράδοση με τον νεωτερισμό.

Οι έννοιες «Πορφύριος» και «Αρχιτεκτονική» ταυτίζονται, όμως Πορφύριος σημαίνει συγχρόνως και Ελλάδα. Είναι ο Ελληνας αρχιτέκτονας που με τη σφραγίδα των σχεδίων του σε κορυφαία έργα αποτελεί παγκόσμιο πρεσβευτή του ελληνισμού, της ίδιας της Ελλάδας. Με πολλά από τα δημιουργήματά του να αποπνέουν και ελληνική παράδοση, τεχνοτροπία και πολιτισμό. Παράλληλα με την εντυπωσιακή βιβλιογραφία και τις συχνές διαλέξεις του είτε ως καθηγητής σε φημισμένα πανεπιστήμια όπως το Γέιλ, είτε προσκεκλημένος επιστημονικών και πολιτιστικών φορέων, ινστιτούτων, ακόμα και κυβερνήσεων σε διεθνή φόρα.

Διόλου τυχαία, λοιπόν, ήταν ένα από τα τέσσερα σημαντικά πρόσωπα που τιμήθηκαν στην τελετή της 14ης Οκτωβρίου 2024 στο Μουσείο της Ακρόπολης με τα βραβεία του International Foundation for Greece 2023. Αυτά απονέμονται από το Ιδρυμα -που ιδρύθηκε στο Λονδίνο από τον Γιώργο και την Ασπασία Λεβέντη- κάθε τρία χρόνια σε διακεκριμένους, εν ζωή, Ελληνες της Διασποράς, που μέσω του έργου τους προβάλλουν το ελληνικό πνεύμα στα πέρατα της οικουμένης. Ζωτικό δε μέρος των IFG Awards είναι η έκδοση ειδικής σειράς γραμματοσήμων, σε συνεργασία με τα Ελληνικά Ταχυδρομεία, που απεικονίζουν αυτές τις προσωπικότητες. Στο παρελθόν τιμήθηκαν προσωπικότητες του βεληνεκούς ενός Βαγγέλη Παπαθανασίου, των Ελληνοαμερικανών επιχειρηματιών Τζον Κατσιματίδη και Ντιν Μητρόπουλου, της ηθοποιού Ρίτα Γουίλσον κ.ά.

Ο «άγιος Πορφύριος» της αρχιτεκτονικής: Από τη Μονή του Σινά, στο Apollo Hills στην Αθηναϊκή Ριβιέρα
Αναμνηστική σειρά γραμματοσήμων «Διακεκριμένες Ελληνικές Προσωπικότητες» με τη μορφή του Δημήτρη Πορφύριου

Τον περασμένο Οκτώβριο τιμήθηκαν οι Ελληνοαμερικανοί επιχειρηματίες Ντιν Σπανός και Μάικ Ψαρός, ο φημισμένος Ελληνοαυστραλός σκηνοθέτης Τζορτζ Μίλερ και ο Δημήτρης Πορφύριος. «Πέρασα όλη μου τη ζωή δίνοντας υπηρεσίες σε άλλους και ευχαρίστηση στον εαυτό μου. Προσπάθησα να δίνω πίσω στις πόλεις σε όλο τον κόσμο, τους χαμένους δημόσιους χώρους τους και το χαμένο τους πράσινο», ήταν κάποια από τα λόγια του εμφανώς συγκινημένου αρχιτέκτονα στη σύντομη ομιλία του.

Η διαδρομή του

Ποιος όμως είναι ο Δημήτρης Πορφύριος; Γεννήθηκε στη Λευκάδα το 1949, όπου κατέφυγε νωρίτερα η οικογένειά του βρίσκοντας μια πιο ήσυχη σχετικά γωνιά της Ελλάδας για να αποφύγει τα δεινά του εμφυλίου πολέμου που μαινόταν στην ηπειρωτική χώρα. Με καταγωγή όμως από την Κωνσταντινούπολη. Αποφοίτησε από το Κολλέγιο Αθηνών το 1968 και στη συνέχεια απέκτησε master στην Αρχιτεκτονική και διδακτορικό στην Ιστορία και τη Θεωρία της Αρχιτεκτονικής από το Πανεπιστήμιο του Πρίνστον. Η διδακτορική διατριβή του αφορούσε το έργο του Φινλανδού αρχιτέκτονα Αλβαρ Ααλτο, δημοσιεύτηκε δε αργότερα ως «Sources of Modern Eclecticism». Ηταν το πρώτο δημοφιλές του βιβλίο, μια ανάλυση δηλαδή της αρχιτεκτονικής του Ααλτο.

Στα κείμενά του ο Πορφύριος έχει υποστηρίξει έναν «κλασικισμό χωρίς στυλ», τον οποίο ονόμασε «δωρικισμό», παρόμοιο με τον κλασικισμό που επικράτησε στις αρχές του 20ού αιώνα στη Σκανδιναβία στο έργο διαφόρων αρχιτεκτόνων. Δίδαξε στο Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια και αργότερα στο Λονδίνο, στις αρχές της δεκαετίας του 1980 στο Πολυτεχνείο του Κεντρικού Λονδίνου, στην Αρχιτεκτονική Ενωση και στο Royal College of Art. Διετέλεσε σύμβουλος του Καρόλου, τον οποίο γνώρισε όταν προσεκλήθη να διδάξει στο Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής του (τότε) πρίγκιπα της Ουαλίας, όπου υπηρέτησε αργότερα για κάποια χρόνια ως μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του.

Στο Λονδίνο ίδρυσε το 1984 την αρχιτεκτονική του εταιρεία Porphyrios Associates. Και από το 1993 άρχισε το κρεσέντο των μεγάλων επιτυχιών, καθώς ξεκίνησε να κερδίζει τον ένα μετά τον άλλο σπουδαίους διαγωνισμούς, όπως για τα κτίρια Magdalen College Grove του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, το Selwyn College του Κέμπριτζ και το Whitman College στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον.

Ο «άγιος Πορφύριος» της αρχιτεκτονικής: Από τη Μονή του Σινά, στο Apollo Hills στην Αθηναϊκή Ριβιέρα
Ο Δημήτρης Πορφύριος με τη σύζυγό του Ναταλία, στη βράβευσή του από το International Foundation for Greece, τον περασμένο Οκτώβριο στο Μουσείο της Ακρόπολης

Ανθρώπινες πόλεις

Στη βιβλιογραφία του ακόμα έργα όπως «Ο κλασικισμός δεν είναι ένα στυλ», «Κλασική Αρχιτεκτονική» και «Πορφύριος: η σαγήνη του κλασικού», ενώ αυτή την εποχή προετοιμάζει, μαζί με συναδέλφους του ένα νέο βιβλίο που θα εκδοθεί αργότερα φέτος, με τίτλο «Ανθρώπινες πόλεις» και αφορά την υλοποίηση του mega project του «King’s Cross» στο Λονδίνο. Ενα γιγαντιαίο έργο ανάπλασης μιας περιοχής 69 στρεμμάτων, με προϋπολογισμό άνω των 3,5 δισ. και στο οποίο ο ίδιος αφιέρωσε είκοσι περίπου χρόνια. Και εξαιτίας αυτού είναι για ακόμη μια φορά υποψήφιος για το βραβείο Stirling Prize, το σπουδαιότερο βραβείο Αρχιτεκτονικής στη Βρετανία.

Ο Πορφύριος θεωρεί τη γνωριμία και τον γάμο του με τη δεύτερη σύζυγό του, Ναταλία, σταθμό στη ζωή του. Εχει δύο κόρες από τον πρώτο και τον δεύτερο γάμο του, την Ερατώ και την Αταλάντη αντίστοιχα. Από την Ερατώ που έχει σπουδάσει Γαλλική Φιλολογία σε Οξφόρδη και Παρίσι και στράφηκε στη Γεμολογία έχει και δύο εγγόνια. Ενώ η Αταλάντη σπουδάζει Επικοινωνία. Η οικογένεια ζει στο Λονδίνο και στην Ελβετία, ενώ ο ίδιος επισκέπτεται συχνά την Ελλάδα, εννοείται και για επαγγελματικούς λόγους.

Ο «άγιος Πορφύριος» της αρχιτεκτονικής: Από τη Μονή του Σινά, στο Apollo Hills στην Αθηναϊκή Ριβιέρα
Apollo Hills

Μόλις πριν από τα Χριστούγεννα ξεκίνησαν οι εργασίες της κατασκευής του «Apollo Hills», μιας εμβληματικής ανάπτυξης πολυτελών κατοικιών, προϋπολογισμού 200 εκατ. ευρώ, που βρίσκεται στη Βούλα, σε ένα ονειρώδες σημείο, φωλιασμένο στους πρόποδες του Υμηττού και με απέραντη θέα στον Σαρωνικό. Ενός πραγματικού ορόσημου στην Αθηναϊκή Ριβιέρα. Παρότι θα ολοκληρωθεί τέλη του 2026, το γεγονός ότι έχουν ήδη πραγματοποιηθεί εγγραφές-κρατήσεις για το 31% των κατοικιών αντανακλά την ισχυρή ζήτηση για τα ακίνητά του, όπως ανακοίνωσε η Hines. Εργο-προϊόν συνεργασίας της με την Greece Sotheby’s International Realty που διαχειρίζεται αποκλειστικά τις πωλήσεις των κατοικιών.

Ο Πορφύριος υπογράφει το αρχιτεκτονικό σχέδιο, με εξαιρετικές κατασκευές κατοικιών, μέσα σε πολύ πράσινο και άμεση επαφή με τη φύση, πολλή ησυχία και πλήρη ασφάλεια και με δεσμευμένη παροχή στην τοπική κοινωνία μια έκταση 11 στρεμμάτων για τη δημιουργία πράσινων χώρων, αθλητικών εγκαταστάσεων και πάρκων. Πώς περιγράφει ο ίδιος το έργο; «Σαν γιοτ διάσπαρτα κατά μήκος της ακτογραμμής». Στόχος του ήταν να μεταμορφώσει μια αστική περιοχή σε μια εκλεπτυσμένη οικιστική κοινότητα. Το έργο σε συνεργασία με το ελληνικό αρχιτεκτονικό γραφείο Diarchon εισάγει επίσης ένα νέο σημείο αναφοράς στη βιώσιμη οικιστική ζωή μέσω της πιστοποιημένης πράσινης αρχιτεκτονικής Breeam.

Το έργο της ζωής του

Δύο χιλιάδες χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Αττικής, στο όρος Σινά και στη Μονή της Αγίας Αικατερίνης, την αρχαιότερη στην Ιστορία, κρίνεται σε λίγες ημέρες, στις 23 Ιανουαρίου συγκεκριμένα, σε δεύτερο βαθμό, μια κρίσιμη δικαστική αντιδικία. Αφορά το ιδιοκτησιακό καθεστώς των 71 εγκαταστάσεων και εκτάσεων που έχουν δηλωθεί ως περιουσιακά της στοιχεία. Αντίδικοι ο διοικητής του νότιου Σινά και η μονή στο πρόσωπο του ηγουμένου της και Αρχιεπισκόπου Σινά Δαμιανού.

Στην Αγία Αικατερίνη ο Πορφύριος έχει υπογράψει πριν από λίγα χρόνια, το 2017, ένα από τα δύο σημαντικότερα έργα ανακαίνισης της μονής των τελευταίων δεκαετιών. Το ένα έργο ήταν της συντήρησης του εκπληκτικού μωσαϊκού της Μεταμόρφωσης, αριστούργημα της εποχής Ιουστινιανού, που «υπερίπταται» στην αψίδα του Ιερού Βήματος. Χρειάστηκαν για αυτό πάνω από 3 εκατ. ευρώ, με τον εμίρη του Κατάρ να χρηματοδοτεί μέρος εξ αυτών.

Ο «άγιος Πορφύριος» της αρχιτεκτονικής: Από τη Μονή του Σινά, στο Apollo Hills στην Αθηναϊκή Ριβιέρα
Aψίδα του Ιερού Βήματος

Ο Πορφύριος ανέλαβε το ακόμα πιο κρίσιμο έργο της ανακαίνισης της ιστορικής βιβλιοθήκης της, που περιέχει έναν ολόκληρο θησαυρό βιβλίων και κυρίως χειρόγραφων. Είναι η δεύτερη σε πλήθος -6.000 τουλάχιστον παλαίτυπα (παλαιές εκδόσεις της πρώτης περιόδου της τυπογραφίας) και βιβλία και χιλιάδες επιπλέον εκδόσεις-, αλλά και σε αξία ντοκουμέντων παγκοσμίως. Μόνο εκείνης του Βατικανού υπολείπεται. Ο Πορφύριος θεωρεί το έργο αυτό ως το σπουδαιότερο της ζωής του. Ανέφερε πως «προχώρησε αργά, γιατί τα πάντα ήθελαν άδεια από την αιγυπτιακή κυβέρνηση και γιατί το να μπουν εργάτες σε ένα μοναστήρι στην έρημο κρύβει τις δικές του δυσκολίες. Ενώ υπήρχε και μια δυσκολία δεδομένου ότι η βιβλιοθήκη σχεδόν εφάπτεται σε έναν τοίχο που έχει κατασκευαστεί επί Ιουστινιανού». Για το έργο οι έπαινοι που του έχουν αποδοθεί είναι αμέτρητοι.

Η βιβλιοθήκη χτίστηκε το 1945 και στους θησαυρούς της περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τον Codex Syriacus, ένα συριακό κείμενο των Ευαγγελίων που γράφτηκε περίπου το 400 μ.Χ., έγγραφα σε διάφορες γλώσσες, ακόμα και μια ιατρική συνταγή του Ιπποκράτη ανάμεσά τους, γραμμένη σε περγαμηνή.

Ο «άγιος Πορφύριος» της αρχιτεκτονικής: Από τη Μονή του Σινά, στο Apollo Hills στην Αθηναϊκή Ριβιέρα
Στη Μονή Αγίας Αικατερίνης Σινά ο Πορφύριος συντήρησε το μωσαϊκό της Μεταμορφώσεως, που υπερίπταται στην αψίδα του Ιερού Βήματος, ενώ ανέλαβε την ανακαίνιση της ιστορικής βιβλιοθήκης, η οποία εφάπτεται σε έναν τοίχο που έχει κατασκευαστεί στα χρόνια του Ιουστινιανού

Η μονή βρίσκεται σε ύψος περίπου 1.700 μέτρων, στο σημείο όπου ο Μωυσής παρέλαβε τις 10 Εντολές από τον Θεό. Χτίστηκε το 527 μ.Χ. από τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό. Είναι αφιερωμένη στην Αγία Αικατερίνη από τον 9ο αιώνα και στην πύλη της υψώνονται η ελληνική και η αιγυπτιακή σημαία. Η UNESCO την έχει χαρακτηρίσει Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

Στη διάρκεια της μακραίωνης ιστορίας της η μονή έχει επιτελέσει σπουδαίο πνευματικό έργο, αποτελώντας γέφυρα μεταξύ Χριστιανισμού και Ισλάμ. Για την υποστήριξη των προγραμμάτων συντήρησης και διαφύλαξης των εγκαταστάσεων και των θησαυρών της έχει συσταθεί το Ιδρυμα της Αγίας Αικατερίνης. Σε αυτό συμμετέχουν κατά καιρούς, παλαιότερα και σήμερα, επιφανείς Ελληνες, σημαντικά ονόματα του ελληνικού επιχειρείν, αλλά και των επιστημών. Ανάμεσά τους μέλη των οικογενειών Λάτση και Εμπειρίκου, η Μαρί-Σαντάλ, σύζυγος του πρίγκιπα Παύλου, η κόρη του αείμνηστου πρώην προέδρου της Coca-Cola International, Τζον Γεωργά, Λάουρα, αλλά και ο Δημήτρης Πορφύριος, που συνάμα είναι και Αρχων του Οικουμενικού Πατριαρχείου.

Διόλου τυχαία ίσως, στη Μονή Σινά διασταυρώνονται, τρόπον τινά, πέντε Πορφύριοι: τρεις Αρχιεπίσκοποι Σινά, που είναι ντε φάκτο και ηγούμενοι της Μονής, ο Α’ ο Β’ και ο Γ’ Πορφύριος, και οι οποίοι έζησαν τους περασμένους δύο αιώνες. Ο Αρχιεπίσκοπος Σιναίου Πορφύριος ο Γ’ χειροτόνησε το 1927 τον κατά κόσμον Ευάγγελο Μπαϊρακτάρη σε ιερομόναχο Πορφύριο που πολύ αργότερα, στις 27 Νοεμβρίου 2013, ανακηρύχθηκε Αγιος της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Και ο διάσημος αρχιτέκτονας.

Το δόγμα του

Συμπυκνώνοντας την αρχιτεκτονική φιλοσοφία του, ο Πορφύριος έχει τονίσει πως «ένα έργο είναι κλασικό όχι επειδή είναι αμετάβλητο, αιώνιο και ιερό, αλλά επειδή συνεχώς αναζητά και αναδεικνύει το νέο». Θεωρεί πως ο κλασικισμός δεν είναι στυλ ή δόγμα, αλλά μια φιλοσοφία ζωής. Και ότι το κλασικό είναι σαν να μιλά για την ελεύθερη βούληση που καλλιεργείται από την παράδοση.

Στην αναφορά του Πανεπιστημίου της Notre Dame της Ιντιάνα για το πρόσωπο του Πορφύριου, με αφορμή το βραβείο Κλασικής Αρχιτεκτονικής Richard H. Driehaus που του απονεμήθηκε το 2004, περιγράφεται το δόγμα του κορυφαίου αρχιτέκτονα. Μεταξύ άλλων, αναφέρεται πως έχει επαναπροσδιορίσει την κλασική ιδέα, κάνοντάς τη σχετική με τα σύγχρονα προβλήματα και τις ευαισθησίες, πλήρως ενσωματωμένη στη σύγχρονη ζωή και τον πολιτισμό. Οτι στα έργα του χρησιμοποιεί καινοτόμες, σύγχρονες μεθόδους κατασκευής, προσαρμοσμένες για να παρέχουν αδιάλειπτους χώρους μεγάλης κλίμακας, ενώ παραμένει πιστός στις κλασικές και παραδοσιακές σχέσεις μεταξύ κτιρίου και πόλης.

Αντιμετωπίζει, επίσης, το πρόβλημα του αρχιτεκτονικού τοπικισμού, αμφισβητώντας τις συμπεριφορές που περιορίζονται σε λύσεις του ενός ή άλλου διεθνούς στυλ. Σε αντίθεση με τα πανταχού παρόντα κτίρια από σκυρόδεμα και χάλυβα, που ελάχιστη σχέση έχουν με τον μοναδικό πολιτισμό, τη γεωλογία ή το κλίμα μιας συγκεκριμένης τοποθεσίας, τα κτίρια του Πορφύριου αξιοποιούν με ιδανικό τρόπο τις μοναδικές ιδιότητες που ενισχύουν την αίσθηση του τόπου.

Ολα τα κτίριά του έχουν άμεση σχέση με τον τόπο αλλά και τον χρόνο. Παραδείγματα τα πανεπιστημιακά του κτίρια σε Οξφόρδη, Κέμπριτζ και Πρίνστον. Ο ίδιος πιστεύει ότι τα κτίρια και οι πόλεις συνδέονται αναπόσπαστα με τον τόπο, με φυσική όσο και πολιτιστική έννοια. Δεν είναι απλά αντικείμενα μηχανικής ή συστήματα υποδομής, αναπτύσσονται από τον τόπο στον οποίο ανήκουν.

Το Whitman College

Σαφές δείγμα για το αρχιτεκτονικό δόγμα του Πορφύριου είναι η κατασκευή του Whitman College στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον στο Νιου Τζέρσεϊ. Σχεδιάστηκε σε συλλογικό γοτθικό στυλ, με πέτρινη τοιχοποιία, στέγες από σχιστόλιθο και λεπτομέρειες από χαλκό και ξύλο. Επιλογή που οφείλεται ακριβώς στο ότι προσεγγίζει τα έργα του στο πλαίσιο του περιβάλλοντός τους.

Ο «άγιος Πορφύριος» της αρχιτεκτονικής: Από τη Μονή του Σινά, στο Apollo Hills στην Αθηναϊκή Ριβιέρα
Whitman College, στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον

«Το Whitman College είναι σημαντικό για την αναβίωση της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής στις ΗΠΑ», ανέφερε ο ίδιος. «Ο Ντιμίτρι συνεχίζει την υπέροχη παράδοση του Collegiate Gothic στο Πρίνστον, αλλά μέσα από έναν σύγχρονο φακό. Πήρε την ένταση μεταξύ του ιστορικού και του μοντέρνου σχεδιασμού και ενσωμάτωσε αυτή τη δυναμική στο έργο», δήλωσε ο Μαρκ Μπέρσταϊν, εκτελεστικός αντιπρόεδρος του πανεπιστημίου.

Καθ’ όλη τη διάρκεια της κατασκευής του, αρχιτέκτονες και σχεδιαστές από όλη τη χώρα περιόδευσαν στο έργο για να μάθουν περισσότερα για τα χαρακτηριστικά και τις τεχνικές υλοποίησης του συλλογικού γοτθικού οράματος του Πορφύριου.

«Μία από τις πρώτες προκλήσεις ήταν να βρούμε στρατηγικές σχεδιασμού που ενθάρρυναν την αίσθηση της ατομικότητας των διαφόρων τμημάτων, δίνοντας παράλληλα μια συνοχή στο σύνολο. Χωρίσαμε το πρόγραμμα σε ξεχωριστά κτίρια, το καθένα με τη δική του ταυτότητα σύνθεσης και λεπτομέρειας, αλλά όλα στη γλώσσα του συλλογικού γοτθικού του Πρίνστον», είπε ο Πορφύριος. Το αποτέλεσμα ήταν μια κοινότητα κτιρίων, το καθένα με την ξεχωριστή χωρική αίσθηση του τόπου. Αλλα μικρά, άλλα μεγάλα. Αλλα απλά, άλλα πιο περίτεχνα. Μερικά χτίστηκαν σε τυχαία πέτρα, άλλα σε κομμένη πέτρα στην Ιντιάνα, ωστόσο όλα μιλούν μεταξύ τους με έναν γνήσιο διάλογο σκοπού και ευπρέπειας.

Το πιο χαρακτηριστικό είναι η λιθοδομή των κτιρίων και η διαδικασία ολοκλήρωσής της. Τα υλικά και οι ειδικευμένοι τεχνίτες για τη λιθοτεχνία επελέγησαν με αυστηρότατα κριτήρια από τον Πορφύριο. Υπήρξε ένας μακρύς κατάλογος οδηγιών για την τοποθέτηση της πέτρας. Στην κορύφωση του έργου, σχεδόν 80 εξειδικευμένοι τεχνίτες πέτρας και 70 επιπλέον εργάτες, δούλευαν με πάνω από 6.000 τόνους πέτρας. Γιατί πέτρα; Επειδή, κατά τον Πορφύριο, είναι από τα πιο ανθεκτικά και όμορφα οικοδομικά υλικά. Εχει μεγάλη θερμική μάζα και σχεδόν μηδενικό αποτύπωμα άνθρακα, άρα είναι περιβαλλοντικά από τα πιο βιώσιμα δομικά υλικά. Ετσι βέβαια, το αρχικό κόστος της τοιχοποιίας αυξήθηκε κατά 10%-15% σε σχέση με μια απλή κατασκευή. Ομως το βιομηχανικό περίβλημα ενός προκατασκευασμένου κτιρίου θα πρέπει να αντικατασταθεί σε 15-20 χρόνια, ενώ ένας τοίχος από πέτρινη τοιχοποιία θα έχει διάρκεια ζωής 300 ετών.

Σημαντικά έργα

Ο «άγιος Πορφύριος» της αρχιτεκτονικής: Από τη Μονή του Σινά, στο Apollo Hills στην Αθηναϊκή Ριβιέρα
Ann’s Court του Selwyn College του Κέμπριτζ

Το Magdalen College ιδρύθηκε το 1458 από τον William Waynflete, επίσκοπο του Winchester και αναδείχθηκε σε ένα από τα πιο σημαντικά κολέγια της Οξφόρδης. Ενα από τα νεότερα κτίρια του κολεγίου είναι το Grove Buildings που σχεδιάστηκε το 1994 από τον Πορφύριο. Το Selwyn College του Κέμπριτζ ιδρύθηκε το 1882 στη μνήμη του George Augustus Selwyn (1809–1878), πρώτου επισκόπου της Νέας Ζηλανδίας. Το Ann’s Court είναι από το πιο πρόσφατα κτίριά του. Το εξωτερικό του αντικατοπτρίζει την ατμόσφαιρα του υπόλοιπου κολεγίου με ασβεστόλιθο Ketton και εξαρτήματα από τούβλα. Σχεδιάστηκε από τον Πορφύριο, που ως υπέρμαχος της νέας κλασικής αρχιτεκτονικής σχεδίασε κτίρια ταιριαστά με τα υπάρχοντα υλικά από ασβεστόλιθο και τούβλα του κολεγίου.

Ο «άγιος Πορφύριος» της αρχιτεκτονικής: Από τη Μονή του Σινά, στο Apollo Hills στην Αθηναϊκή Ριβιέρα
Το συγκρότημα Grove Buildings του Magdalen College της Οξφόρδης σχεδιάστηκε το 1994 από τον Δημήτρη Πορφύριο, ο οποίος υπέγραψε και τα κτίρια Ann’s Court του Selwyn College του Κέμπριτζ και Whitman College, στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον

Η Villa Kennedy βρίσκεται στην πλευρά του Σαξενχάουζεν του ποταμού Μάιν, στη Φρανκφούρτη. Ολοκληρώθηκε πριν από 120 χρόνια και ονομάστηκε Villa Speyer από τον πλούσιο Εβραίο ιδιοκτήτη του. Το 2003 υπήρξε σημαντική ανάπτυξη με προσθήκη τριών πτερύγων και μια εσωτερική βεράντα αυλής που σχεδιάστηκε έξοχα από τον Πορφύριο. Η συγχώνευση παλιού και νέου στο ισόγειο-ρεσεψιόν δημιούργησε μια σειρά χώρων για διάβασμα, χαλάρωση ή συναντήσεις, διατηρώντας τις λειτουργικές απαιτήσεις μιας ποιοτικής εμπειρίας 5 αστέρων μακριά από τα αδιάκριτα βλέμματα.

Στο Alys Beach, μια έκταση 158 στρεμμάτων στη βορειοανατολική ακτή της Φλόριντα, αναπτύχθηκε η θεωρούμενη πρώτη «οχυρωμένη για ασφαλέστερη διαβίωση» οικιστική κοινότητα. Ο Πορφύριος υπογράφει το Village Alys Beach που αναπτύσσεται μπροστά στον μικρό κόλπο της. Βασίστηκε σε βιώσιμες τεχνικές σχεδιασμού και κατασκευής, δημιουργώντας αρμονική σχέση μεταξύ ανθρώπου και περιβάλλοντος. Και στράφηκε στην Ελλάδα για έμπνευση. Το σχέδιο του χωριού θυμίζει παραδοσιακό ελληνικό ψαροχώρι, με 65 κατοικίες διαφορετικών μεγεθών σε 16 κτίρια που είναι διατεταγμένα σε συστάδες και προσανατολισμένα προς το νερό, εξασφαλίζοντας ότι θέα, ήλιος και θαλάσσια αύρα φτάνουν ανεμπόδιστα σε όλα τα σπίτια.

Ο «άγιος Πορφύριος» της αρχιτεκτονικής: Από τη Μονή του Σινά, στο Apollo Hills στην Αθηναϊκή Ριβιέρα
Η οικιστική κοινότητα Village Alys Beach, στη Φλόριντα, σχεδιάστηκε από τον Πορφύριο με έμπνευση από το παραδοσιακό νησιωτικό τοπίο

Από τα ελληνικά έργα του Πορφύριου ξεχωρίζουν η έδρα της Interamerican στη λεωφόρο Συγγρού και η Πιτυούσα, ένα διεθνώς βραβευμένο οικιστικό έργο στις Σπέτσες, που αναπτύχθηκε σε παραθαλάσσιο οικόπεδο 35 στρεμμάτων, περιλαμβάνοντας 74 ανεξάρτητες πολυτελείς παραθεριστικές κατοικίες διαφορετικών μεγεθών και εξόχως υψηλών προδιαγραφών, χτισμένες -φυσικά- σύμφωνα με τον παραδοσιακό αρχιτεκτονικό ρυθμό του νησιού.

Φωτογραφίες: Shutterstock

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ ΑΝΩΝΥΜΑ Ή ΕΠΩΝΥΜΑ