Μετά τις καρατομήσεις δέκα διοικητών των υγειονομικών υπηρεσιών, το υπουργείο Άμυνας φέρνει σχέδιο νόμου με 4+2 βασικές αλλαγές στη λειτουργία των νοσηλευτηρίων, με στόχο την αναβάθμιση της υγειονομικής περίθαλψης των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων
Οι αλλαγές που φέρνει το νομοσχέδιο κινούνται σε πέντε βασικούς άξονες. Εχει ήδη παρουσιαστεί στο Υπουργικό Συμβούλιο και βρίσκεται στη Γραμματεία της κυβέρνησης με στόχο μέσα στον επόμενο μήνα να πάει προς ψήφιση στη Βουλή.
Και παρότι είναι σαφές ότι οι παθογένειες είχαν γίνει αντιληπτές και είχαν δρομολογηθεί λύσεις, εντούτοις έρχονται στη δημοσιότητα στον απόηχο των αποκαλύψεων για μοιραία λάθη, καθυστερήσεις και παραλείψεις στο 424 Στρατιωτικό Νοσοκομείο της Θεσσαλονίκης.
Τραγικά λάθη
Το γαϊτανάκι των αποκαλύψεων ξεκίνησε τον περασμένο Απρίλιο με την καταγγελία στο «ΘΕΜΑ» του κ. Αρη Γκάτση, πατέρα του 27χρονου στρατιώτη Νίκου Γκάτση, που πέθανε πνιγμένος από το αίμα του έπειτα από επέμβαση θυρεοειδούς στο 424, και συνεχίστηκε με την αδιανόητη περίπτωση του αστυνομικού Θωμά Πουλιόπουλου, o oποίος ενημερώθηκε ότι έπασχε από καρκίνο έναν χρόνο αφότου είχε υποβληθεί σε βιοψία, με αποτέλεσμα πλέον η κατάστασή του να είναι μη αναστρέψιμη.
Και, δυστυχώς, αυτές δεν είναι οι μοναδικές περιπτώσεις. Η πρώτη αντίδραση από την πλευρά του υπουργού Αμυνας Νίκου Δένδια ήταν να ζητήσει τη διερεύνηση των καταγγελομένων ώστε να αποδοθούν ευθύνες όπου δει -η διαδικασία αυτή είναι σε εξέλιξη, ενώ νομικά έχουν κινηθεί και τα θύματα προς την τακτική Δικαιοσύνη- και ακολούθως έκτακτες κρίσεις στις υγειονομικές υπηρεσίες που οδήγησαν σε έξοδο από το στράτευμα δέκα ανώτατους αξιωματικούς του Υγειονομικού.
Η κίνηση αυτή, εκτός από μήνυμα αποφασιστικότητας για να αντιμετωπιστούν οι παθογένειες, αποτελεί και «χαλί» για την εφαρμογή των διατάξεων του νομοσχεδίου όταν ψηφιστεί και περάσει στην υλοποίηση.
Οπως παραδέχονται υψηλόβαθμες πηγές του υπουργείου, τα τελευταία χρόνια η κατάσταση στις στρατιωτικές υγειονομικές μονάδες ήταν «ανεξέλεγκτη» και παρότι τα στρατιωτικά νοσοκομεία κλήθηκαν και έβαλαν πλάτη στο ΕΣΥ, για παράδειγμα, στην περίοδο της πανδημίας, ενώ οι γιατροί τους έκαναν εφημερίες σε νησιά και νοσοκομεία περιοχών που λείπουν ειδικότητες, ταυτόχρονα τα ίδια τα στρατιωτικά νοσοκομεία έβλεπαν το ιατρικό τους προσωπικό είτε να τα εγκαταλείπει, είτε ορισμένοι να τα χρησιμοποιούν για την εξυπηρέτηση της προσωπικής τους πελατείας.
Δεν περνούν στο ΕΣΥ
Οπως έχει γράψει ήδη το «ΘΕΜΑ», το νομοσχέδιο προβλέπει ότι τα στρατιωτικά νοσοκομεία θα διέπονται στο εξής από κανόνες λειτουργίας και ελέγχου ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών από τον Οργανισμό Διασφάλισης της Ποιότητας στην Υγεία (ΟΔΙΠΥ), όπως συμβαίνει και με τα δημόσια νοσοκομεία του ΕΣΥ.
Σε καμία περίπτωση, πάντως, και σε αυτό υψηλόβαθμες πηγές του υπουργείου Αμυνας ήταν κατηγορηματικές, δεν πρόκειται τα στρατιωτικά νοσοκομεία να περάσουν στο ΕΣΥ.
Οι πέντε άξονες καινοτομίας για τα στρατιωτικά νοσοκομεία που φέρνει το νομοσχέδιο είναι:
1 Θωράκιση πιστώσεων για την περίθαλψη
Τα στρατιωτικά νοσοκομεία γίνονται Ειδικοί Φορείς Προϋπολογισμού, ενώ μέχρι τώρα χρηματοδοτούνταν μέσω των αντίστοιχων επιτελείων.
Για παράδειγμα, το 401 από το ΓΕΣ, το 251 από το ΓΕΑ. Στην ίδια κατεύθυνση της εξασφάλισης της ροής χρημάτων προβλέπεται προστασία και θωράκιση των εσόδων που προέρχονται από τον ΕΟΠΥΥ διά της επανεγγραφής τους στον τακτικό προϋπολογισμό.
Αυτή τη στιγμή οι οφειλές του ΕΟΠΥΥ προς τα στρατιωτικά νοσοκομεία ανέρχονται σε δεκάδες εκατομμύρια ευρώ, ενώ ταυτόχρονα τα ίδια τα νοσοκομεία από το 2021 έως τώρα έχουν οφειλές προς τρίτους που ξεπερνούν τα 93 εκατ. ευρώ.
Με ελλείμματα, για παράδειγμα, βρίσκονται μεγάλα στρατιωτικά νοσοκομεία. Το 2023 το 401 έκλεισε με έλλειμμα 7,66 εκατ. ευρώ, το γειτονικό του 251 με έλλειμμα 6,22 εκατ. ευρώ, ενώ σε καλύτερη κατάσταση βρέθηκε το Ναυτικό Νοσοκομείο Αθηνών με έλλειμμα 1,25 εκατ. ευρώ.
Η μείωση των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τους προμηθευτές αποτελεί βασικό στόχο και θα αποτελέσει στοίχημα για τις νέες διοικήσεις των υγειονομικών υπηρεσιών, στην πλειονότητα των οποίων οι επικεφαλής τους καρατομήθηκαν την εβδομάδα που πέρασε, όταν ο υπουργός Αμυνας Νίκος Δένδιας ζήτησε από τον αρχηγό ΓΕΕΘΑ, στρατηγό Δημήτριο Χούπη, να γίνουν έκτακτες κρίσεις.
Στο νομοσχέδιο προβλέπεται η διασφάλιση της επαρκούς χρηματοδότησης από τον τακτικό προϋπολογισμό με την κοστολόγηση της υγειονομικής περίθαλψης και των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμενων και όχι μόνο των δικαιούχων ασφαλισμένων του ΕΟΠΥΥ.
2 Ευελιξία περίθαλψης – Επιλογές που έχουν όλοι οι Ελληνες πολίτες για τα στελέχη
Τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων θα αποκτήσουν το δικαίωμα επιλογής μονάδας περίθαλψης ανάμεσα στα στρατιωτικά, στα δημόσια ή τα ιδιωτικά νοσοκομεία, ενώ θα αποκτήσουν και τη δυνατότητα σύναψης συμβολαίου ιδιωτικής ασφάλισης.
Παράλληλα, μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου θα μπορούν να εκτελούν διαγνωστικές εξετάσεις σε οποιοδήποτε νοσοκομείο ή εργαστήριο, ενώ θα έχουν και τη δυνατότητα να επισκεφθούν και να λάβουν συνταγές και παραπεμπτικά εξετάσεων από τον γιατρό της επιλογής τους. Θα έχουν, επίσης, τη δυνατότητα εκτέλεσης φαρμακευτικών συνταγών σε οποιοδήποτε φαρμακείο συμβεβλημένο με τον ΕΟΠΥΥ.
Παράλληλα, θα παρέχεται η δυνατότητα για νοσηλεία σε στρατιωτικό νοσοκομείο οποιουδήποτε κλάδου αν κριθεί απαραίτητο για την αποκατάσταση της υγείας τους: ένα στέλεχος του Στρατού θα μπορεί δηλαδή να νοσηλευτεί σε ναυτικό νοσοκομείο, για παράδειγμα, αν αυτό κριθεί προσφορότερο για την αντιμετώπιση του προβλήματός του.
Στις διατάξεις του νομοσχεδίου προβλέπεται επιπλέον επιτάχυνση της αποζημίωσης δαπανών φαρμακευτικής περίθαλψης και διαγνωστικών εξετάσεων μέσω της συνεργασίας του ΕΟΠΥΥ με το υπουργείο Αμυνας, ενώ επεκτείνεται και για τους στρατιωτικούς η διανομή κατ’ οίκον φάρμακων υψηλού κόστους σε στελέχη με αδυναμία αυτοεξυπηρέτησης.
3 Μέριμνα για το υγειονομικό προσωπικό
Τα ζητήματα που αφορούν στο ίδιο το υγειονομικό προσωπικό ωστόσο, τα οποία πολλές φορές οδηγούν στρατιωτικούς γιατρούς να εγκαταλείπουν τις Ενοπλες
Δυνάμεις όταν συμπληρώνουν τον υποχρεωτικό χρόνο παραμονής μετά τις σπουδές τους στη ΣΣΑΣ, αποτελούν τον τρίτο βασικό άξονα του προωθούμενου νομοσχεδίου που ειδικότερα θα προβλέπει:
- Αποζημίωση εφημεριών γιατρών και νυχτερινών βαρδιών νοσηλευτικού προσωπικού.
- Μηδενισμό χρόνου αναμονής για απόκτηση άγονης ειδικότητας (π.χ. αναισθησιολόγου).
- Μείωση ελάχιστου χρόνου παραμονής στις Ενοπλες Δυνάμεις κατά διάστημα ίσο με την ειδικότητα που έχει αποκτηθεί σε στρατιωτικό νοσοκομείο (ΣΝ).
- Γιατροί με νοσοκομειακές ειδικότητες θα παραμένουν στα ΣΝ και όχι στις κατά τόπους μονάδες.
- Δικαίωμα άσκησης επιστημονικού εξωυπηρεσιακού έργου θα παρέχεται στο σύνολο των υγειονομικών στελεχών.
4 Επιχειρησιακά οφέλη
Με το νομοσχέδιο θεσπίζεται επίσης ειδικότητα ΕΠΟΠ Διασώστη για επείγοντα περιστατικά και παροχή άμεσης φροντίδας σε τραυματίες, αλλά και η ίδρυση Σχολείου Επιμόρφωσης και Εκπαίδευσης ΕΠΟΠ Υγειονομικού.
5 Υπόλοιπες διατάξεις
Μεταξύ των προβλέψεων του νομοσχεδίου Δένδια περιλαμβάνεται η δυνατότητα περίθαλψης των τέκνων άνω των 25 ετών με αναπηρία και για τους λοιπούς δικαιούχους των Στρατιωτικών Νοσοκομείων, ενώ αναμένεται η λειτουργία οδοντιατρείου για άτομα με αναπηρία με την υποστήριξη ειδικού αναισθησιολόγου.
Μια ακόμη σημαντική διάταξη αφορά την καθολική πρόσβαση των Ελλήνων πολιτών στη Μονάδα Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής του Ναυτικού Νοσοκομείου Αθηνών, ενώ αναμένεται να συσταθεί και Διακλαδική Μονάδα Φροντίδας Ηλικιωμένων στο ΝΙΜΤΣ.
Το λάθος του 2010
Σύμφωνα με στρατιωτικές πηγές, κομβικό σημείο για τη λειτουργία των στρατιωτικών νοσοκομείων ήταν το άνοιγμά τους για πολίτες το 2010. Τότε είχε αποφασιστεί να διατίθεται συγκεκριμένος αριθμός κλινών σε πολίτες, ανάλογα με τη διαθεσιμότητα και με πλαφόν πολιτών που θα μπορούσε να νοσηλεύσει κάθε νοσοκομείο.
Η φήμη των νοσοκομείων για το υψηλό επίπεδο των υπηρεσιών που παρείχαν σε συνδυασμό με τις καλύτερες ξενοδοχειακές υποδομές τους τα έκανε ιδιαίτερα ελκυστικά. Παράλληλα, τότε είχε θεσμοθετηθεί και η υποχρέωση των στρατιωτικών γιατρών να παρέχουν υπηρεσίες στο ΕΣΥ όπου υπήρχε ανάγκη.
Η λογική στη σύλληψή της απόφαση, όμως, ουσιαστικά άνοιξε «παράθυρο» στους στρατιωτικούς γιατρούς ώστε να φροντίζουν να νοσηλεύουν ασθενείς-πελάτες από τα ιδιωτικά τους ιατρεία.
Σύμφωνα με τη νομοθεσία, οι στρατιωτικοί γιατροί που είναι απόφοιτοι της ΣΣΑΣ στη Θεσσαλονίκη έχουν το δικαίωμα να λειτουργούν και ιδιωτικό ιατρείο. Οπως διαπιστώθηκε, με τα χρόνια έφταναν να παραμερίζουν στη νοσηλεία τους στρατιωτικούς ασθενείς και να δίνουν προτεραιότητα στο πελατολόγιό τους.
Κέντρο διερχομένων
Οι στρατιωτικοί μέχρι σήμερα μπορούν να πάνε στα στρατιωτικά νοσοκομεία έχοντας παραπεμπτικό από τους γιατρούς των μονάδων και αφού κλείσουν ηλεκτρονικά ραντεβού, το οποίο αναλόγως της ειδικότητας αργεί περισσότερο ή λιγότερο.
Οπως περιγράφεται, τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων αντιμετωπίζουν τη χειρότερη κατάσταση στο ΝΙΜΤΣ, που ανήκει βεβαίως στο Μετοχικό Ταμείο Στρατού και το χρηματοδοτούν σε μεγάλο βαθμό οι ίδιοι με μηνιαίες κρατήσεις στις αποδοχές τους.
«Είναι κέντρο διερχομένων», σχολιάζουν για το ΝΙΜΤΣ στρατιωτικοί, αναφερόμενοι στην ιδιωτική πελατεία γιατρών.
Στα προβλήματα λειτουργίας που αναγνωρίζονται περιλαμβάνεται και η μεγάλη πίεση που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι νοσηλευτές, καθώς ο αριθμός τους είναι δυσανάλογος του όγκου της δουλειάς που πρέπει να φέρουν εις πέρας.
Τα τελευταία χρόνια, πάντως, διαπιστώνεται και κύμα παραιτήσεων στρατιωτικών γιατρών πριν ή μετά την ειδικότητα: Αποφοιτώντας από τη ΣΣΑΣ, οι στρατιωτικοί γιατροί είναι υποχρεωμένοι να παραμείνουν στο στράτευμα για 12 χρόνια.
Από εκεί και πέρα παραιτούνται είτε γιατί δεν πήραν την ειδικότητα που ήθελαν, είτε γιατί επιλέγουν το εξωτερικό ή αποκλειστικά τον ιδιωτικό τομέα για καλύτερες αμοιβές.
Ενας ακόμη λόγος παραίτησης είναι το γεγονός ότι στη διάρκεια της υπηρεσίας τους θα πρέπει κάποια στιγμή να υπηρετήσουν σε μονάδες εκστρατείας για τη συμπλήρωση του χρόνου διοικήσεως.
Οταν όμως έρθει αυτή η ώρα και εκείνοι έχουν ήδη ιδιωτικό ιατρείο και πελατεία που δεν θέλουν να χάσουν, επιλέγουν την έξοδο από το στράτευμα.
Τα 12 νοσοκομεία των Ενόπλων Δυνάμεων
Στρατός Ξηράς
- 401 ΓΣΝΑ Αθήνα
- 414 ΣΝΕΝ Πεντέλη
- 404 ΓΣΝ Λάρισα
- 424 ΓΣΝΕ Θεσσαλονίκη
- 212 ΚΙΧΝΕ * Ξάνθη
- 216 ΚΙΧΝΕ Αλεξανδρούπολη
- 219 ΚΙΧΝΕ Διδυμότειχο
Πολεμικό Ναυτικό
- ΝΝΑ Αθήνα
- ΝΝΠ Πειραιάς
- ΝΝΣ Σαλαμίνα
- ΝΝΚ Κρήτη
Πολεμική Αεροπορία
251 ΓΝΑ Αθήνα
* Κινητό Χειρουργικό Νοσοκομείο Εκστρατείας
