Η άνεση με την οποία τα μέλη των βασιλικών οικογενειών χειρίζονται τους κανόνες συμπεριφοράς σε κάθε περίσταση έχει προκύψει έπειτα από επίμονη εκπαίδευση από πολύ τρυφερή ηλικία. Το εθιμοτυπικό είναι ένα σύνολο κανόνων που είναι συνυφασμένο με κάθε πτυχή της ζωής.
Στην κηδεία του τέως βασιλιά Κωνσταντίνου μια σειρά από πειθαρχημένες ενέργειες των μελών της οικογένειας που έμοιαζαν κινηματογραφικά εξωτικές πυροδότησαν συζητήσεις σχετικά με το πρωτόκολλο συμπεριφοράς τους. Είναι σαφές, για παράδειγμα, ότι παραδοσιακά η στάση των ανδρών ακολουθεί πιστά τους στρατιωτικούς κανόνες της “προσοχής”, δηλαδή χέρια κολλημένα στον κορμό και παλάμες κλειστές με τον αντίχειρα προς την μπροστινή πλευρά. Αντίστοιχα, η οργάνωση με την οποία στοιχίζεται η οικογένεια ακολουθεί τον “βαθμό”, δηλαδή τη σειρά διαδοχής. Ετσι, σύσσωμη η οικογένεια του πρωτότοκου προηγείται όλων. Αλλά και τα στιγμιότυπα που κέρδισαν τις εντυπώσεις στα social media αφορούσαν το σύντομο τελετουργικό χαιρετισμού των ανδρών προς τις γυναίκες, που ακολουθούσε τρεις φάσεις: Υπόκλιση, ασπασμός, χειροφίλημα.
Παρακάτω μια σειρά από κανόνες που περιέχονται στα πρωτόκολλα συμπεριφοράς των βασιλικών οικογενειών.
Τι ισχύει για συναντήσεις με γαλαζοαίματους
Πρόσκληση και dress code. Η πρόσκληση για συνάντηση με τα μέλη της βασιλικής οικογένειας αναφέρει τον ενδυματολογικό κώδικα, όπως φόρεμα ή κοστούμι και αν απαιτείται καπέλο και γάντια.
Υπόκλιση στη βασίλισσα Λετίσια της Ισπανίας
Η υπόκλιση. Οι άνδρες χαιρετούν κάνοντας ένα σκύψιμο του κεφαλιού, λυγίζοντας μόνο τον λαιμό προς τα εμπρός (neck bow). Oι γυναίκες κάνουν ένα μικρό curtsy, δηλαδή βάζουν το ένα πόδι πίσω από το άλλο και κάνουν ένα ελαφρύ βύθισμα, ενώ σκύβουν ελαφρώς το κεφάλι.
Curtsy στη βασίλισσα Ελισάβετ Β΄ από την Κate Middleton
Ποιος αγγίζει τους royals; Δεν υπάρχει σαφής απαγόρευση, ωστόσο η σωματική επαφή πέραν της απλής χειραψίας δεν θεωρείται πρέπουσα. Οσον αφορά τη χειραψία, οι άτυποι κανόνες για όποιον συναντά ένα μέλος της βασιλικής οικογένειας επιβάλλουν να περιμένει την πρώτη κίνηση από το βασιλικό μέλος.
Περιμένοντας έναν royal. Σε εκδήλωση όπου πρόκειται να παραστεί ένας royal επιβάλλεται να προσέρχονται όλοι πριν από το βασιλικό πρόσωπο, ενώ κανείς δεν επιτρέπεται να αποχωρήσει νωρίτερα. Σε ειδικές περιπτώσεις, δίνεται άδεια.
Βασιλικό δείπνο στο St George’s Hall στο κάστρο του Ουίνσδορ
Στο δείπνο με τον βασιλιά. Οι καλεσμένοι σε δείπνο από τον βασιλιά πρέπει να είναι όρθιοι όσο είναι όρθιος και ο Βασιλιάς. Οταν ο βασιλιάς σταματήσει να τρώει σταματούν και οι καλεσμένοι. Ο καλεσμένος που κάθεται αριστερά του βασιλιά πρέπει να περιμένει να ξεκινήσει εκείνος πρώτος τη συζήτηση. Ο επίτιμος καλεσμένος κάθεται στη δεξιά πλευρά και ο βασιλιάς απευθύνει τον λόγο πρώτα σε αυτόν. Κατά τη διάρκεια ενός βασιλικού γεύματος οι παρευρισκόμενοι μιλούν ήσυχα με το άτομο που κάθεται δίπλα τους και όχι με κάποιον που κάθεται απέναντι ή στην άλλη άκρη.
Οι κανόνες για τα μέλη της βασιλικής οικογένειας
Διαχρονικό και chic ντύσιμο. Στις επίσημες εκδηλώσεις το πρωτόκολλο υπαγορεύει κλασικό ντύσιμο, δηλαδή φόρεμα για τις γυναίκες και παντελόνι με σακάκι για τους άνδρες. Για τις γυναίκες επιβάλλεται μακρύ φόρεμα, καλυμμένοι ώμοι και μαλλιά χτενισμένα σε κότσο. Οι άνδρες πρέπει να φορούν μαύρο φράκο, λευκό πουκάμισο με γιακά και παπιγιόν. Στην καθημερινότητά τους μπορούν να ντύνονται πιο casual, όμως χωρίς ακρότητες.
Απαγορεύονται τα “σταυρωμένα” πόδια. Ο κανόνας επιβάλει στις γυναίκες που ανήκουν στη βασιλική οικογένεια να μην κάθονται με τα πόδια σταυρωμένα στο γόνατο. Η σωστή στάση είναι να έχουν τα πόδια ενωμένα, ενώ μπορούν να σταυρώσουν τα πόδια στους αστραγάλους.
Μέλη βασιλικών οίκων της Ευρώπης στον Καθεδρικό Ναό του Αγ. Παύλου
Καλοί τρόποι στο τσάι. Τα μέλη της βασιλικής οικογένειας συνήθως κρατούν το φλιτζάνι τσαγιού τσιμπώντας τον αντίχειρα και τον δείκτη τους ανάμεσα στη λαβή, ενώ με τα άλλα δάχτυλα ακολουθούν το σχήμα της λαβής για να στηρίξουν το φλιτζάνι. Επιπλέον, οι γυναίκες πίνουν πάντα από το ίδιο σημείο για να μην αφήνουν σημάδια από κραγιόν σε όλο το φλιτζάνι.
Η βασίλισσα Ελισάβετ σε επίσκεψη στη Β. Ιρλανδία το 1977
Το απαγορευμένο σκόρδο. Τα φαγητά που σερβίρονται με δυσκολία δεν μπαίνουν στο μενού για να μην υπάρχουν άβολες στιγμές για του παρευρισκόμενους και να μην ανησυχούν για το πώς πρέπει να φάνε ένα συγκεκριμένο πιάτο. Επιπλέον, το σκόρδο δεν επιτρέπεται στα επίσημα γεύματα.
Μα σειρά διαδοχής. Τα μέλη της βασιλικής οικογένειας μπαίνουν κάθε φορά σε κάποιον χώρο με συγκεκριμένη σειρά που δεν παραβιάζεται και καθορίζεται από τη σειρά διαδοχής στον θρόνο.
Πριγκίπισσα Madeleine και βασίλισσα Silvia της Σουηδίας
Τιάρες μετά τις 5.00. Οι τιάρες φοριούνται μετά τις 5 το απόγευμα, εκτός από τους βασιλικούς γάμους, καθώς συνήθως τελούνται γύρω στο μεσημέρι. Δεν μεταφέρονται για εκδηλώσεις στο εξωτερικό – ανεξάρτητα από το πόσο σημαντικές είναι – με σπάνιες εξαιρέσεις ξένους βασιλικούς γάμους και διπλωματικές επισκέψεις. Επιπλέον, δεν φοριούνται από κυρίες κάτω των 18 ετών.
Οχι αυτόγραφα και selfies. Τα μέλη της βασιλικής οικογένειας δεν επιτρέπεται να υπογράφουν αυτόγραφα ώστε να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος πλαστογραφίας, ενώ δεν επιτρέπεται ούτε να βγάζουν selfies, αν και οι δύο αυτοί κανόνες παραβιάζονται κατά καιρούς.
H Zara Tindall (πρώτη από αριστερά), εγγονή της βασίλισσας Ελισάβετ, στο Royal Ascot
Το επιβλητικό καπέλο. Στις επίσημες εκδηλώσεις, οι γυναίκες επιβάλλεται να φορούν καπέλο.
Χειροφίλημα σε ειδικές περιπτώσεις. Είναι μια χειρονομία που υποδηλώνει ευγένεια, σεβασμό, θαυμασμό, ή ακόμα και αφοσίωση.
O Zακ Σιράκ και η βασίλισσα Ράνια της Ιορδανίας
Ο βασιλικός χαιρετισμός. Οι γαλαζοαίματοι χαιρετούν το πλήθος με έναν πολύ συγκεκριμένο και χαρακτηριστικό τρόπο. Σηκώνουν το χέρι περίπου μέχρι το ύψος των ματιών τους και κάνουν έναν ελαφρύ κυματισμό (royal wave).
Μέλη βασιλικών οίκων στην κηδεία του εκλιπόντος τέως βασιλιά Κωνσταντίνου
Οχι στα μαύρα. Oι royals φορούν μαύρα μόνο κατά τη διάρκεια των κηδειών και όταν ταξιδεύουν έχουν πάντα μαζί τους ένα μαύρο ρούχο, σε περίπτωση που προκύψει κάποιο δυσάρεστο γεγονός.
Εκδηλώσεις οικειότητας. Δεν υπάρχουν επίσημοι κανόνες που να απαγορεύουν τις δημόσιες εκδηλώσεις στοργής, όμως έχει επικρατήσει να είναι διακριτικοί.
Η δύναμη της χειραψίας. Οι χειραψίες γίνονται με συγκεκριμένο τρόπο. Η χειραψία πρέπει να αποτελείται από δύο έως τρεις σύντομες κινήσεις επάνω-κάτω.
Πώς ντύνονται οι royals
Ποτέ χωρίς καλσόν. Οι κοντές φούστες και τα κοντά φορέματα δεν επιτρέπονται. Το επιτρεπόμενο μήκος ξεκινά λίγο επάνω από το γόνατο, ενώ το καλσόν σε nude απόχρωση είναι απαραίτητο σε κάθε δημόσια εμφάνιση.
Η πριγκίπισσα της Ουαλίας με διάφανο βερνίκι
Οχι στα έντονα βερνίκια νυχιών. Οι γυναίκες της βασιλικής οικογένειας δεν επιτρέπεται να εφαρμόζουν στα νύχια τους βερνίκια με έντονα χρώματα και επιτρέπονται μόνο οι φυσικές αποχρώσεις. Τα νύχια πρέπει να είναι κοντά και καθαρά.
Τέλεια μαλλιά. Τα μαλλιά σε κάθε εμφάνιση πρέπει να είναι περιποιημένα και καλοχτενισμένα, ακόμα και όταν το ντύσιμο είναι casual.
Διακριτικό μακιγιάζ. Τα έντονα κραγιόν δεν επιτρέπονται από το βασιλικό πρωτόκολλο και οι γυναίκες royals περιορίζονται σε nude και και απαλά ροζ. Διακριτικό πρέπει να είναι το μακιγιάζ στο σύνολό του.
Τελετές και προσωπικές στιγμές
Οταν βρίσκονται μεταξύ τους. Τα ανώτερα μέλη της βασιλικής οικογένειας πρέπει να υποκλίνονται στον βασιλιά χωρίς εξαίρεση, αλλά όχι μεταξύ τους. Σύμφωνα με τον κανόνα πρέπει να υποκλιθούν δύο φορές μπροστά στον βασιλιά, μία στην αρχή της συνάντησης και μία στο τέλος. Τα παιδιά αρχίζουν να ακολουθούν τον κανόνα από 5 ετών.
Διάδοχοι και ταξίδια. Παραδοσιακά, οι άμεσοι διάδοχοι του θρόνου δεν ταξιδεύουν μαζί στο ίδιο αεροπλάνο, ώστε σε περίπτωση ατυχήματος να μην κινδυνεύσουν δύο κληρονόμοι.
Το τελευταίο αντίο στη βασίλισσα Ελισάβετ από μέλη της οικογένειας
Το πρωτόκολλο της κηδείας. Πολύ πριν πεθάνει ένας αρχηγός κράτους, καταρτίζονται επίσημα σχέδια για την κηδεία, την ανακοίνωση και την περίοδο του επίσημου πένθους και οι ετοιμασίες ξεκινούν αμέσως μετά την επίσημη ανακοίνωση του θανάτου. Σε περίπτωση θανάτου του βασιλιά/βασίλισσας η κηδεία πραγματοποιείται 10 ημέρες μετά την ημέρα θανάτου. Για τα άλλα υψηλόβαθμα μέλη της βασιλικής οικογένειας η κηδεία θα πραγματοποιείται 8 ημέρες μετά την ημέρα του θανάτου.
Στέψη του νέου μονάρχη. Μετά τον θάνατο ενός μονάρχη ο διάδοχος ανεβαίνει αμέσως στον θρόνο και ακολουθεί τελετή στέψης για την επίσημη ανακήρυξη. Δεν υπάρχει καθορισμένο χρονικό πλαίσιο εντός του οποίου πρέπει να γίνει η στέψη, καθώς απαιτείται μεγάλη προετοιμασία. Ως εκ τούτου είναι πιθανό να μεσολαβήσει διάστημα που μπορεί να διαρκέσει ακόμα και πάνω από έναν χρόνο.
Γραμμή διαδοχής. Μόλις πεθάνει ένας μονάρχης η γραμμή διαδοχής αλλάζει αμέσως. Ο κληρονόμος κληρονομεί τον θρόνο, ενώ όλοι όσοι βρίσκονται στη γραμμή της διαδοχής μετακινούνται προς τα πάνω. Με αυτές τις αλλαγές γίνονται τροποποιήσεις στους βασιλικούς τίτλους καθώς και στα καθήκοντα και τις δεσμεύσεις.
Το πορτρέτο του Καρόλου θα εμφανίζεται σε κάθε νέο βρετανικό νόμισμα
Τροποποιήσεις. Χαρτονομίσματα, κέρματα, γραμματόσημα επίσημα έγγραφα και σφραγίδες τροποποιούνται σε εύθετο χρόνο και αυτό μπορεί να διαρκέσει αρκετά χρόνια.
Φωτογραφίες: Getty Images / Ideal Image
