Αφιέρωμα στα 51 χρόνια απ’ το θάνατό του
ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΤΣΙΓΑΝΤΕΣ.
Ο ΘΡΥΛΙΚΟΣ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΛΟΧΟΥ
ΚΑΙ ΤΑ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ.
Γράφει ο κ. Βασίλης Χατζηβασιλείου, Ιστορικός Συγγραφέας-Δικηγόρος.
Ο Χριστόδουλος Σβορώνος-Τσιγάντες γεννήθηκε στην Κεφαλονιά το έτος 1897. Κατατάχθηκε στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων και ως αξιωματικός το 1916 έλαβε μέρος σε μάχες του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου στο Μακεδονικό Μέτωπο, της Μικράς Ασίας και της εκστρατείας στην Ουκρανία το 1918 με πολλές διακρίσεις και λαμπρή σταδιοδρομία. Φοίτησε ακόμη στη Σχολή Πολέμου στο Παρίσι, όπου σπούδασε και πολιτικές επιστήμες. Συμμετέσχε στο Βενιζελικό κίνημα του 1935, δικάζεται απ’ το Στρατοδικείο μαζί με τον επίσης αξιωματικό αδελφό του Γιάννη, καθαιρούνται και οι δύο του βαθμού τους και εξορίζονται.
Το 1940 βρισκόμενος στην Αίγυπτο κατατάσσεται ως Λοχαγός στη Γαλλική Λεγεώνα των Ξένων και παίρνει μέρος σε επιχειρήσεις της Ερυθραίας και της Λιβύης κατά των Γερμανών. Το 1941 ανακλήθηκε στην ενεργό υπηρεσία απ’ την εξόριστη Ελληνική Κυβέρνηση του Τσουδερού, η οποία θα του εμπιστευθεί τη διοίκηση της ιδρυθείσας απ’ τον ίδιο μεμονωμένης μονάδας με την ονομασία «Ιερός Λόχος». Ο Συνταγματάρχης πια Χριστόδουλος Τσιγάντες ανέλαβε τη στρατολόγηση, εκγύμναση και οδήγηση στη μάχη κατά των Δυνάμεων του Άξονα με επιχειρήσεις θαλάσσιων καταδρομών (Commandos) στο Αιγαίο και ιδιαίτερα στα Δωδεκάνησα, των αξιωματικών εκείνων, που δέχτηκαν να στερηθούν ακόμη και του βαθμού τους και να πολεμήσουν ως απλοί στρατιώτες.
Με τις καταδρομικές τους επιχειρήσεις οι άνδρες του Ιερού Λόχου, που ανάμεσά τους υπήρχαν και πολλοί Δωδεκανήσιοι, υπό τη θαρραλέα διοίκηση του θρυλικού τους Συνταγματάρχη Χριστόδουλου Τσιγάντε, σε συνεργασία με τα δίκτυα κατασκοπείας και τους πατριώτες αντιστασιακούς, έβαλαν υποθήκη για την επικείμενη ενσωμάτωση των Δωδεκανήσων στην Ελλάδα. Ο Ιερός Λόχος θα διεξάγει συνολικά 27 Καταδρομικές Επιχειρήσεις και 207 Καταδρομικές Περιπόλους εναντίον των Δυνάμεων του Άξονα, που κατείχαν τα νησιά του Αιγαίου και τα Δωδεκάνησα. Οι καταδρομικές επιχειρήσεις στο Καστελλόριζο, στην Κάρπαθο, στο Θυμιανό της Κεφάλου Κω, στη Χάλκη, η καταδρομή-απελευθέρωση της Σύμης, της Νισύρου και της Τήλου και οι επιχειρήσεις στ’ άλλα νησιά καταγράφηκαν ως χρυσή εποποιία στη νεότερη πολεμική ιστορία των Δωδεκανήσων. Με την έναρξη της Βρετανικής Στρατιωτικής Διοίκησης στα Δωδεκάνησα ο Συνταγματάρχης Χριστόδουλος Τσιγάντες αναλαμβάνει καθήκοντα αρχηγού της Ελληνικής Στρατιωτικής Αποστολής. Ουσιαστικά διορίζεται από τον Μάη του 1945 μέχρι τον Μάρτη του 1947 ως ο πρώτος Έλληνας Στρατιωτικός Διοικητής των Δωδεκανήσων, με έδρα του τη Ρόδο, πριν τον διαδεχτεί ο Αντιναύαρχος Περικλής Ιωαννίδης.
Θέλοντας να συμβάλει ο Χριστόδουλος Τσιγάντες στο έργο της ανασυγκρότησης των νησιών δεν δίστασε να αντιδικήσει με τους Άγγλους, άλλες φορές με παραστάσεις διαμαρτυριών και άλλες φορές με θετικές παρεμβάσεις.
Μια ρηξικέλευθη παρέμβασή του ήταν και η ακόλουθη: Τα σχολικά και άλλα δημόσια κτίρια της Δωδεκανήσου, που δεν ήταν λίγα και ανήκαν στην Κυβέρνηση των Ιταλικών Νησιών του Αιγαίου (Governo delle Isole Italiane dell’ Egeo), λίγο πριν την παράδοση των Γερμανών στους Συμμάχους η Ιταλική Κυβέρνηση επιχείρησε με δόλια πράξη της στα Κτηματολόγια της Ρόδου και της Κω-Λέρου να τα παραχωρήσει στο Βατικανό, ώστε να μη μπορούν να περιέλθουν αργότερα στο Ελληνικό Δημόσιο. Η μεταβίβαση αυτή τελικά αποσοβήθηκε καθώς ο Χριστόδουλος Τσιγάντες έγκαιρα ειδοποίησε την αρμόδια αντιπροσωπεία της Ελληνικής Κυβέρνησης κατά την υπογραφή της περίφημης Συνθήκης Ειρήνης της 10ης Φλεβάρη του 1947 μεταξύ των Συμμάχων και της Ιταλίας και πέτυχε να προστεθεί στο Παράρτημα ΧΙV (παράγραφος 2) της Συνθήκης αυτής ο καταλυτικός όρος ότι: «Πάσαι αι μεταβιβάσεις κρατικών ή παρακρατικών ιταλικών περιουσιών, αίτινες εγένοντο μετά την 3ην Σεπτεμβρίου 1943, θα θεωρούνται ως άκυροι και μη γενόμεναι». Έτσι τα σχολικά και όλα τ’ άλλα δημόσια κτίρια της Δωδεκανήσου σώθηκαν απ’ το αδηφάγο βλέμμα και την αρπακτικότητα του Βατικανού και απ’ το Ιταλικό Δημόσιο περιήλθαν απευθείας στην κυριότητα του Ελληνικού Δημοσίου καθώς η Ελλάδα ήταν το διάδοχο της Ιταλίας κράτος.
Ο Χριστόδουλος Τσιγάντες αποστρατεύθηκε τελικά την 1η του Μάη του 1948 με το βαθμό του Υποστρατήγου και για τις προσφερθείσες προς την πατρίδα υπηρεσίες του τιμήθηκε με 16 συνολικά παράσημα και μετάλλια. Το 1970 προσβλήθηκε απ’ την επάρατη νόσο. Θα μεταβεί στο Λονδίνο για θεραπεία, όπου και απέθανε στις 11 Οκτωβρίου 1970. Η σωρός του αποτεφρώθηκε και διαφυλάχθηκε στο Κοιμητήριο της Οικογένειας του Άγγλου Ναυάρχου Jellicoe, για να επιστραφεί στην Ελλάδα το 1977, μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας.
Για τον Χριστόδουλο Τσιγάντε, τον άριστο επιτελή, τον θαυμάσιο πολεμιστή, τον εξαίρετο διοικητή, θα γράψει ένας παλαιότερός του αξιωματικός: «Είχε το βλέμμα άγρυπνο, το πνεύμα διαυγές, την καρδιά φλογερή και την κρίση αδιατάρακτα ψύχραιμη!».
Ας είναι αιωνία η μνήμη του!!!
εύγε κ.Χηβασιλειου!