του Χάρη Ντιγριντάκη
Εξόχως επισφαλές είναι το επιχειρηματικό story του ελληνικού τουρισμού το 2021.
Τα μηνύματα είναι αμφίσημα για την πορεία της σεζόν δεδομένου ότι η πανδημία στην Ευρώπη παραμένει σε έξαρση, ένας εκ των δυο κύριων αιμοδοτών της ελληνικής τουριστικής αγοράς η βρετανική κινείται σε αχαρτογράφητα νερά, ενώ οι κρατήσεις πέφτουν με το σταγονόμετρο.
Η πολιτεία έχοντας επί θύραις διακρατικές συμφωνίες και δρομολογώντας ενέσεις ρευστότητας μέσω του ΕΣΠΑ στις εταιρείες φιλοξενίας της χώρας, θα επιχειρήσει το πρελούδιο του ελληνικού τουρισμού στις 14 Μαΐου, όμως όλα δείχνουν ότι το λιμπρέτο του δεν θα είναι πριν τον προσεχή Αύγουστο.
Αναμφίλεκτα η πορεία των εμβολιασμών θα κρίνει πολλά για την πορεία της σεζόν, μολονότι η ΕΕ απεδείχθη κατώτερη των περιστάσεων.
Κοινός τόπος είναι ότι η χρονιά θα έχει πολλές προσφορές -άρα λιγότερα προσδοκώμενα έσοδα εκτός αν υπάρξει τουριστική έκρηξη το φθινόπωρο- ενώ οι κρατήσεις θα είναι της τελευταίας στιγμής (last minute) με το μήνα Νοέμβριο να αποτελέσει ίσως την ευχάριστη έκπληξη.
Την ίδια ώρα φέτος θα ανοίξουν περισσότερα ξενοδοχεία σε σχέση με το 2020, με αποτέλεσμα αυτοί που θα είναι ανοιχτοί να απειλούνται με χαμηλότερες πληρότητες.
Σε αντιδιαστολή οι επιχειρηματίες που δεν θα ανοίξουν τις μονάδες τους και φέτος, δημιουργούν αφενός ρήγμα στη σχέση τους με τους Tour Operators και την αγορά, ενώ αφετέρου κρίσιμες αμφιβολίες για τη βιωσιμότητα τους. Προβληματισμένοι εμφανίζονται οι ανά την Ελλάδα εκπρόσωποι των ξενοδόχων
Ζάκυνθος
«Από τη μία πλευρά βρισκόμαστε στη χειρότερη φάση της πανδημίας όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και πανευρωπαϊκά. Από την άλλη, ακριβώς επειδή βλέπουμε ότι προχωρούν οι εμβολιασμοί και ακούμε και τα ιατρικά δεδομένα, νομίζω ότι για πρώτη φορά βλέπουμε φως στο τούνελ, βλέπουμε κάποια ελπίδα ότι όλο αυτό που ζούμε μπορεί να έχει ένα τέλος.
Με αυτό το δεδομένο, μπορεί να λειτουργήσει η ζωή μας και άρα ο τουρισμός», επισημαίνει η Χριστίνα Τετράδη, αντιπρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΞΕΕ) και πρόεδρος του Συλλόγου Ξενοδόχων Λαγανά Ζακύνθου, υπογραμμίζοντας παράλληλα ότι στόχος είναι η μίνι επιμήκυνση της φετινής σεζόν μέχρι τον Νοέμβριο, όσο αυτό είναι εφικτό βάσει των προγραμμάτων των tour operators.
«Γνωρίζουμε ότι θα κινηθούμε με κρατήσεις τελευταίας στιγμής και προσφορές. Οι όποιες κρατήσεις αυτή τη στιγμή κινούνται σε πολύ χαμηλά επίπεδα και βέβαια είναι για τον Ιούλιο και μετά. Το μεγαλύτερο ποσοστό των κρατήσεων είναι περσινές που έχουν μεταφερθεί. Σε κάθε περίπτωση όποιες κρατήσεις γίνονται αυτή τη στιγμή, αλλά νομίζω και όλο το καλοκαίρι, είναι κρατήσεις που θα είναι 100% refundable. Δηλαδή ανά πάσα στιγμή κάποιος μπορεί να την ακυρώσει. Είναι επισφαλές όλο το οικοδόμημα», τονίζει η Χριστίνα Τετράδη, λέγοντας πως η μεγαλύτερη ζήτηση καταγράφεται από τους Βρετανούς, τους Πολωνούς, τους Ολλανδούς και τους Τσέχους.
Μάλιστα, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της, ο τζίρος των ξενοδοχείων στη Ζάκυνθο φέτος θα κινηθεί στο 40% των επιπέδων του 2019.
«Αυτό που θέλουμε να κάνουμε είναι να λειτουργήσουμε με ασφάλεια και για εμάς, και για τις κοινωνίες στις οποίες επιχειρούμε και για τους εργαζόμενους μας.
Από την άλλη, θέλουμε να προσφέρουμε μία βελτιωμένη ταξιδιωτική εμπειρία στους επισκέπτες μας και να αρχίσουν κι εκείνοι σιγά-σιγά να νιώθουν ότι επανέρχονται στην κανονικότητα.
Αυτή η ισορροπία είναι μία πρόκληση, αλλά είναι κάτι που πετύχαμε πέρυσι με τον καλύτερο τρόπο και νομίζω ότι είναι κάτι στο οποίο θέλουμε να πετύχουμε και φέτος γιατί αυτό δημιουργεί και μία καλή παρακαταθήκη για το μέλλον», λέει η Χριστίνα Τετράδη.
«Άμεσος στόχος μας είναι η επιβίωση μέσα και από τη ρευστότητα, και μακροπρόθεσμος στόχος μας είναι η ισόρροπη ανάπτυξη», καταλήγει η αντιπρόεδρος του ΞΕΕ.
Σαντορίνη
Πληρότητα που δεν ξεπερνά το 30%-40% την περίοδο υψηλής ζήτησης καταγράφουν οι επιχειρηματίες στη Σαντορίνη, εκτιμώντας ότι ο Μάιος έχει χαθεί για τον ελληνικό τουρισμό.
«Ευελπιστούμε ότι θα καταγράψουμε κινητικότητα από τον Ιούνιο, εάν τα δεδομένα αλλάξουν. Τα lockdowns που βρίσκονται σε ισχύ σε σημαντικές για τον ελληνικό τουρισμό αγορές, όπως η Γερμανία και η Γαλλία, σε συνδυασμό με τις κυβερνήσεις που αποτρέπουν τους πολίτες να ταξιδέψουν στο εξωτερικό αποτελούν ανασταλτικούς παράγοντες για τα ταξίδια», επισημαίνει ο πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Σαντορίνης, Αντώνης Ηλιόπουλος, χαρακτηρίζοντας προβληματική την έναρξη της φετινής σεζόν.
«Το άνοιγμα στις 14 Μαΐου είναι θεωρητικό. Πρέπει πρώτα να γίνει άρση των απαγορεύσεων στις μετακινήσεις, να λειτουργήσει η εστίαση κι έπειτα να ανοίξει ο τουρισμός. Είναι αλληλένδετα αυτά μεταξύ τους.
Επί του παρόντος υπάρχουν λίγες κρατήσεις, κυρίως από την Ευρώπη και συγκεκριμένα από τη Γερμανία, τη Βρετανία και τη Γαλλία, ωστόσο, αυτές μπορούν να ακυρωθούν ανά πάσα στιγμή καθώς έχουμε υιοθετήσεις ελαστική ακυρωτική πολιτική. Ήδη έχουν ακυρωθεί κάποιες κρατήσεις για τον Μάιο και βλέπουμε κινητικότητα από τα μέσα Ιουνίου.
Φέτος η χρονιά θα βασιστεί σε κρατήσεις της τελευταίας στιγμής», προσθέτει ο Αντώνης Ηλιόπουλος, βάζοντας για φέτος ως στόχο το 50% των εσόδων που καταγράφηκαν το 2019, όταν πέρυσι ο τζίρος των ξενοδοχείων στη Σαντορίνη διαμορφώθηκε στο -78% συγκριτικά με την προηγούμενη χρονιά.
«Οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν μεγάλο πρόβλημα ρευστότητας. Υπάρχει μηδενική ρευστότητα, η οποία είναι πιθανό να οδηγήσει σε λουκέτα εάν το 2021 δεν καλυφθούν οι υποχρεώσεις που έχουν συσσωρευτεί από πέρυσι», καταλήγει ο πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων του κυκλαδίτικου νησιού.
Λασίθι
Για στασιμότητα κάνει λόγο από την πλευρά του ο Μανώλης Βαρκαράκης, πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Λασιθίου. «Υπάρχει μία συγκρατημένη αισιοδοξία, ωστόσο, προς το παρόν δεν υπάρχουν κρατήσεις. Το τελευταίο διάστημα καταγράφουμε μόνο ακυρώσεις για την αρχή της σεζόν, αφού δεν υπάρχουν προγραμματισμένες πτήσεις.
Όλα είναι στον αέρα, δεν υπάρχει κάτι χειροπιαστό αυτή τη στιγμή», τονίζει χαρακτηριστικά, με την πληρότητα στα ξενοδοχεία της περιοχής να κυμαίνεται στο 10%-12% και τη μεγαλύτερη ζήτηση να καταγράφεται για την ώρα από τη Γερμανία, τη Γαλλία και τη Βρετανία.
«Είναι βέβαιο ότι οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θέλουν να κρατήσουν τους τουρίστες στις χώρες τους και για να ελέγξουν την πανδημία και για να στηρίξουν τον εσωτερικό τους τουρισμό. Από την άλλη, η υποτίμηση της τουρκικής λίρας έχει πυροδοτήσει άγριο ανταγωνισμό στην ανατολική λεκάνη της Μεσογείου», προσθέτει ο Μανώλης Βαρκαράκης.
«Πέρυσι καταφέραμε και συγκεντρώσαμε το 23% του τζίρου του 2019. Εάν φέτος καταφέρουμε να καταγράψουμε το 30%-40% των εσόδων του 2019 θα είναι μεγάλη επιτυχία», επισημαίνει ο πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Λασιθίου.
«Το θέμα είναι να καταφέρουμε να δουλέψουμε και να πάρουμε και τα χρήματά μας, γιατί πολλά τουριστικά γραφεία βρίσκονται στο “κόκκινο” και θα υπάρξουν “κανόνια”.
Η απουσία ρευστότητας είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα με το οποίο ερχόμαστε αντιμέτωποι. Η κυβέρνηση προσπαθεί να βοηθήσει, αλλά τα λειτουργικά έξοδα δεν σταματούν. Είναι πολλή ρευστή η κατάσταση», καταλήγει ο Μανώλης Βαρκαράκης.
Κως
Υποτονικότητα χαρακτηρίζει τη ροή των κρατήσεων και στο νησί του Ιπποκράτη, με την πλειονότητά τους να προέρχεται από τη γερμανική, τη βρετανική και την ολλανδική αγορά.
«Είμαστε εν αναμονή των ανακοινώσεων ειδικά από τη Βρετανία, ωστόσο, θα πρέπει και η Ελλάδα να διατηρήσει ένα καλό επιδημιολογικό προφίλ. Αυτή τη στιγμή οι κρατήσεις είναι ελάχιστες και επισφαλείς, και πρέπει να τονίσουμε ότι στις κρατήσεις που έχουμε τώρα συμπεριλαμβάνονται και οι περυσινές που μεταφέρθηκαν για το φετινό καλοκαίρι», εξηγεί η Κωνσταντίνα Σβύνου, πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Κω και του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων (ΙΤΕΠ).
«Στόχος μας είναι να επιτύχουμε το 40% των εσόδων του 2019 και το 50% των αφίξεων της συγκεκριμένης χρονιάς. Ωστόσο, όσο πιο πολύ καθυστερήσουν οι αφίξεις των τουριστών τόσο πιο πολύ απομακρύνεται η επίτευξη του στόχου», τονίζει η Κωνσταντίνα Σβύνου, εκτιμώντας ότι η ζήτηση θα ενισχυθεί από τα μέσα του Ιουνίου.
«Η ρευστότητα αποτελεί μεγάλο πρόβλημα για τις επιχειρήσεις, με δεδομένο ότι οι πληρωμές θα αργήσουν να πραγματοποιηθούν. Οι πληρωμές από τα γραφεία γίνονται δύο μήνες μετά, άρα από τον Αύγουστο και μετά θα καταγράψουν έσοδα οι ξενοδόχοι.
Χρειάζονται ενέσεις ρευστότητας και εμπροσθοβαρή μέτρα με μείωση του ΦΠΑ στο 13% και στο 6%, καθώς και μετατροπή του φόρου διαμονής σε τέλος διαμονής, έτσι ώστε τα έσοδα που θα συγκεντρώνονται να αποδίδονται στην τοπική αυτοδιοίκηση και να κατευθύνονται σε δράσεις για τον τουρισμό», καταλήγει η πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Κω.
Χανιά
Η πορεία των εμβολιασμών θα κρίνει τη σεζόν, σύμφωνα με τον πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Χανίων, Μανώλη Γιαννούλη. «Τουρισμό θα δούμε στα τέλη Ιουνίου. Υπάρχουν πολύ λίγες κρατήσεις και η ζήτηση που καταγράφεται δεν έχει αποτυπωθεί ακόμη σε κρατήσεις. Έχουμε καταγράψει κάποιες ακυρώσεις τον Μάιο.
Εξαρτώμαστε από την πορεία των εμβολιασμών στις χώρες που αποτελούν πηγή εισερχόμενων ταξιδιωτών για την Ελλάδα. Είμαι αισιόδοξος για την πορεία της φετινής σεζόν, υπό την προϋπόθεση να εξελιχθούν ομαλά οι εμβολιασμοί», επισημαίνει ο Μανώλης Βαρκαράκης, βάζοντας τον πήχη στο 45% του τζίρου του 2019.
«Αυτός ο στόχος είναι εφικτός εάν προχωρήσουν οι εμβολιασμοί. Πέρυσι πετύχαμε το 25% των εσόδων του 2019. Εάν οι ευρωπαϊκές χώρες καταφέρουν να φτάσουν στα επίπεδα εμβολιασμού της Βρετανίας και του Ισραήλ θα περιμένουμε πολλές κρατήσεις στο εξής», προσθέτει, σημειώνοντας πως «όταν μια επιχείρηση έχει να λειτουργήσει 12-15 μήνες έχει να αντιμετωπίσει σοβαρά προβλήματα ρευστότητας».
