ΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΤΗΣ ΚΩ στον Αμπάβρη: Ένα από τα μεγαλύτερα της αρχαιότητας – 13.000 θέσεων

Το αρχαίο θέατρο της Κω, βρίσκεται στη τοποθεσία Αμπάβρης (κοντά στην ομώνυμη ταβέρνα).

Το μνημείο, με τη μορφή που σώζεται σήμερα, ανήκει στην κατηγορία των μεγάλων αστικών ρωμαϊκών θεάτρων, αντίστοιχο σε μέγεθος με το θέατρο της Εφέσου. Βρισκόταν εντός του τείχους που περιέκλειε την αρχαία πόλη.

Το κοίλο χωριζόταν σε άνω και κάτω κοίλο και ήταν προσανατολισμένο προς τον Βορρά. Είχε πλάτος 108 μέτρα περίπου και μπορούσε να φιλοξενήσει μέχρι 13.000 θεατές. Επειδή το Ασκληπιείο δεν διαθέτει θέατρο γιαυτό πιθανόν για την πραγματοποίηση των εκδηλώσεων υποθέτουν ότι θα συνδέονταν για αυτό το ρόλο με το ιερό του Ασκληπιού.

Το 1922 η Ιταλική Σχολή της Αθήνας έστειλε τον υπότροφο Gilbert Bagnagni να κάνει μερικές αναγνωριστικές ανασκαφές. Πραγματοποίησε έρευνες νότια της πόλης στο μεγάλο περιβόλι του Σαπρή Μπέη σε ένα λοφίσκο εντόπισε υπολείμματα αρχαίου θεάτρου που χρονολογούνταν στη ρωμαϊκή αυτοκρατορική περίοδο (1ος αι. μ.Χ.).

Το 1930 ο Ιταλός αρχαιολόγος Laurenzi συνέχισε την έρευνα και αποκάλυψε μικρά τμήματα της ορχήστρας και της σκηνής, τα οποία είναι οικοδομημένα με αμυγδαλόπετρα (τραβερτίνη).

Σήμερα σώζονται τμήματα της φέρουσας κατασκευής των κερκίδων του κοίλου από χυτό λιθόδεμα (ρωμαϊκό τσιμέντο). Τα εδώλια ήταν από λευκό μάρμαρο. Εδώλια της ελληνιστικής περιόδου από αμυγδαλόπετρα που βρέθηκαν στην περιοχή μαρτυρούν ίσως την ύπαρξη προγενέστερου θεάτρου της ελληνιστικής περιόδου (3ος αι. π.Χ.).

Κατά την διάρκεια του χρόνου το μνημείο έχει υποστεί σημαντικές μετασκευές και επεκτάσεις στο άνω μέρος του κοίλου και στο σκηνικό οικοδόμημα που είναι τοποθετημένο στον άξονα Ανατολή – Δύση. Το οικοδόμημα καταστράφηκε κατά τη βυζαντινή περίοδο. Τα περισσότερα τμήματα του θεάτρου χρησιμοποιήθηκαν από τους ιππότες για την κατασκευή του κάστρου της Νερατζιάς.

Σήμερα η τοποθεσία που βρίσκεται το θέατρο είναι καλυμμένη από βλάστηση και ανήκει σε ιδιώτες και δεν είναι επισκέψιμη. Στην είσοδο του Κάστρου υπάρχει μεγάλο τμήμα της διακόσμησης της σκηνής που αποτελείται από μια φυτική γιρλάντα, που συνδέει προσωπεία και μάσκες.

Γιατί οι ιππότες το τοποθέτησαν πάνω από την είσοδο του Κάστρου θεατρικές μάσκες ? Περίεργη επιλογή για είσοδο κάστρου που θα έπρεπε να τρομάζει παρά να διασκεδάζει, αλλά δεν περιμέναμε και πολλά από τους ιππότες που τους ενδιέφερε κυρίως η άμυνα και όχι τα αρχαία που μετέτρεψαν σε οχυρωματικούς περιβόλους στην Κω αλλά και στην απέναντι Αλικαρνασσό (Μπόντρουμ). Άλλες εποχές άλλα ήθη.

Σήμερα σχεδόν 100 χρόνια μετά την ανακάλυψη του επιτέλους ας ανασκαφεί για να γίνει προσβάσιμο μαζί με τα υπόλοιπα αρχαία του νησιού. Είναι κρίμα ένα από τα μεγαλύτερα θέατρα της αρχαιότητας να μένει έτσι.