ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΙΣ ΠΗΓΕΣ
ΑΙΜΑΤΗΡΗ ΡΗΞΗ ΓΙΑΧΒΕ-ΒΑΑΛ ΣΤΟ ΟΡΟΣ ΚΑΡΜΗΛΟΣ
ΚΑΙ Ο ΕΚΤΕΛΩΝ ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΕΛΙΓΙΑΧ.
Του Νίκου Παπαχαρτοφύλη,Φιλολόγου.
Οι Εβραικές Γραφές αποδεικνύουν αναμφίλεκτα και ειδικότερα τα λεγόμενα ιστορικά βιβλία ότι ο λαός δεν έμεινε πιστός στην Διαθήκη.Τη θυμούνταν σε καιρούς πολέμου,όταν είχαν ανάγκη την πολεμική προστασία του Γιαχβέ Σαβαώθ=Θεός των στρατευμάτων αλλά σε περίοδο ειρήνης λάτρευαν τον Βάαλ,την Ανάθ και την Ασερά.
Στο δεύτερο μισό του ένατου αιώνα πΧ περίπου το 869 παράλληλα με τα Ομη ρικά έπη, σύμφωνα με το Βιβλικό έργο Βασιλέων Γ,κεφάλαια 16-18,o βασιλιάς Αχαάβ* είχε ανέλθει στο θρόνο του βόρειου Βασιλείου του Ισραήλ.Η γυναίκα του η Ιεζάβελ,θυγατέρα του βασιλιά της Τύρου και της Σιδώνας,ο σημερινος Λίβανος, ήταν λάτρις των Βάαλ και Ασερά , έφερε στη χώρα ιερείς του Βάαλ και αυτοί γρήγορα απέκτησαν οπαδούς.Ο Αχάβ έμεινε πιστός στον Γιαχβέ αλλά δεν προσπάθησε να εμποδίσει τους προσηλυτισμούς της Ιεζάβελ.Στη συνέχεια ο προφήτης Ελιγιάχ=ο Γιαχβέ είναι ο Θεός μου στα Εβραικά ο γνωστός στα Ελληνικά Ηλίας.<< Καιείπεν Ηλιού ο προφήτης θεσβίτης της Γαλαάδ προς Αχαάβ:ζη Κύριος ο θεός των δυνάμεων ο θεός Ισραήλ, ω παρέστην ενώπιον αυτού,ει έσται τα έτη ταύτα δρόσος και υετός,ότι ει μη δια στόματος λόγου μου. Βασιλέων Γ,17,1<<….εγώ ο Ηλίας
παρίσταμαι ενώπιον του πραγματικού θεού του Ισραήλ και σας επιβεβαιώνω ότι δεν θα υπάρχει δροσιά και βροχή παρά με τα λόγια του στοματος μου δηλ.όποτε το αποφασίσω.>>Μετά την απειλή αυτή περιπλανιέται στο βασίλειο με μια μάλλινη κάπα και ένα κομμάτι δέρμα γύρω απ τη μέση του κατακεραυνώνοντας με πύρινους λόγους την απιστία προς τον Γιαχβέ.Κάλεσε τον βασιλιά Αχαάβ και το λαό του σε έναν αγώνα στο όρος Κάρμηλος ανάμεσα στον Γιαχβέ και Βάαλ.Εκεί παρουσία 450 προφητών του Βάαλ, κραύγασε ο Ηλίας:<< έως πότε χωλανείτε επ αμφοτέραις ταις ιγνύαις ;>> κατά λέξη: μέχρι πότε θα κουτσαίνετε και στα δύο πόδια; και μεταφορικά:μέχρι ποτε θα αμφιταλαντεύεσθε ανάμεσα σε δύο Θεούς;
Ύστερα ζητησε δύο ταύρους,έναν για τον εαυτό του και έναν για τους προφήτες του Βάαλ και τους έφεραν σε δύο θυσιαστήρια.Θα επικαλούνταν τους Θεούς τους και θα έβλεπαν ποιος θα έστελνε φωτιά από τον ουρανό για να ανάψει το ολοκαύτωμα.<<Σύμφωνοι!>> φώναξε ο λαός.Οι προφήτες του Βάαλ κραύγαζαν το όνομα του όλο το πρωί ,ουρλιάζοντας και χαράζοντας το σώμα τους με σπαθιά και με λόγχες.Αλλά δεν υπήρξε<<καμμιά φωνή ,καμμιά απόκριση>>.<<Και εγένετο μεσημβρία και ο Ηλίας εμυκτήρισεν αυτούς=τους ειρωνεύτηκε,περίπαιξε>>. Και συνεχίζει ο Ηλίας:<<πιο δυνατά,γιατί είναι Θεός, ή είναι απασχολημένος ή φλυαρεί=«αδολεσχία»μπορεί και να κοιμάται,οπότε θα ξυπνήσει…>><<καμία φωνή,καμία απόκριση κανείς δεν δίνει τους προσοχή>>.
Μετά ήρθε η σειρά του Ηλία.Ο λαός συγκεντρώθηκε γύρω απ το θυσιαστήριο του Γιαχβέ ενώ αυτός έσκαψε γύρω του ένα χαντάκι και το γέμισε με<< νερό>> για να κάνει πιο δύσκολο το άναμμα.Μόλις επικαλέστηκε τον Γιαχβέ,έπεσε η φωτιά απ τον ουρανό και αποτελείωσε το θυσιαστήριο και τον ταύρο,γλείφοντας όλο
το <<νερό>> μέσα στο αυλάκι.Οι άνθρωποι απέστρεψαν το πρόσωπο τους:<<ο Γιαχβέ είναι ο Θεός>>κραύγασαν.
Ο Ηλίας δεν στάθηκε μεγαλόψυχος τροπαιοφόρος. «συλλάβατε τους προφήτες του Βάαλ».Διέταξε.Ούτε ένας τους δεν σώθηκε.Τους μετέφερε στο<<χείμαρρο>>Κισσών και τους κατακρεούργησε. ΒασιλέωνΓ,18,20-46.
Μετά τη σφαγή ο Ηλίας περιπλανώμενος στο όρος Κάρμηλος και σε στάση προσευχής με το κεφάλι του ανάμεσα στα γόνατα,στέλνοντας τον υπηρέτη του να παρατηρεί τον ουρανό.Κάποια στιγμή του αναφέρει ότι «νεφέλη ως ίχνος ανδρός» στο μέγεθος ενός άνδρα…και ο Ηλίας τον πρόσταξε να πάει να ειδοποιήσει τον Αχαάβ να βιαστεί να γυρίσει στο παλάτι του πρίν τον εμποδίσει η βροχή.Αμέσως ο ουρανόςσκοτείνασε από σύννεφα καταιγίδας και η βροχή καταρρακτώδης.
Ο Γιαχβέ στέλνοντας βροχή σφετερίστηκε τη λειτουργία του Βάαλ,θεού της καταιγίδας,αποδεικνύοντας ότι ήταν αποτελεσματικός τόσο στην γονιμότητα όσο και στον πόλεμο.
Ο Ηλίας φοβούμενος ενδεχόμενη αντίδραση για τον σφαγιασμό των 450 προφητών και όχι μόνο,κατέφυγε στη χερσόνησο του Σινά και ζήτησε καταφύγιο στο όρος.
Μετά την συγκλονιστική αυτή περίληψη των γεγονότων καταφαίνεται από φιλολογική και θρησκειολογική προσέγγιση με ποιό τρόπο γεννιέται και
εξελίσσεται ιστορικά η μετάβαση απ τον πολυθειστικό στον μονοθειστικό Ιουδαισμό.
Σ όλες τις θρησκείες πολυθειστικές και μονοθειστικές η ιδέα του Θεού θεμελιώνεται με τον ανθρωπομορφισμό και τις ανθρωποπάθειες ώστε οι οι φοβισμένες , ανασφαλείς και ημιμαθείς μάζες να κατανοήσουν τον αόρατο,απρόσιτο και απροσδιόριστο Θεό.
Την ίδια περίπου χρονολογία ένας και μοναδικός Δάσκαλος, ο Όμηρος,ο δημιουργός των Επών,της Ιεράς Βίβλου των αρχαίων Ελλήνων θεμελίωσε την παγκόγοτεχνία και την ποίηση ως ανώτερη μορφή έκφρασης με τα αιώνια εργαλεία :σύγκριση,μεταφορά,παρομοίωση,αναλογία ,κυριολεξία.Ισάξια ,επίσης είναι και τα ποιητικά έργα των Εβραίων: Ιώβ,Ψαλμοί, Άσμα ασμάτων,Παροιμίες,Εκκλησιαστής.
Κλείνοντας με την προκλητική για την εποχή του παρέμβαση, του Ξενοφάνη απ τον Κολοφώνα της Λυδίας κάπου απέναντι ΙΩΝΙΑ μεριά,σχετικά με την φαντασίωση των συνανθρώπων του.Αποσπάσματα 11 :<< ο Όμηρος και Ησίοδος τους θεούς κατηγορούσαν μ’ όλα όσα στους ανθρώπους ντροπές είναι και ψόγος,πως κλέβουνε,μοιχεύουν και απατούν ο ένας τον άλλον.>>14:<<οι άνθρωποι τους θεούς νομίζουν πως γεννιούνται κι όπως αυτοί πως έχουν ένδυμα,φωνή και σώμα.15<< Μ’ αν χέρια είχαν τα βόδια ,τα λιοντάρια και μπορούσαν να ζωγραφίσουν και να πλάσουν όπως
οι άνθρωποι έργα,οι ίπποι σαν των ίππων,τα βόδια σαν των βοδιών των θεών τους τη μορφή θα ζωγράφιζαν και τα κορμιά θα φτιάχναν τέτοια ακριβώς όπως αυτά τα ίδια είναι στο σώμα.>> 16:<<Οι Αιθίοπες τους θεούς τους (σιμούς) με μύτη πλακουτσή φαντάζονται ,γαλανομάτηδες οι Θράκες,με μαλλιά ξανθοκόκκινα (πυρρούς)>>.
*Κατά την ιστορική εξέλιξη του Ιουδαϊσμου η υφολογία της ψυχανάλυσης του είναι εντυπωσιακή.Βασιλειών Γ,20, 19.Απευθυνόμενος ο Κύριος στον
Ηλία ν’ αναφέρει στον Αχαάβ:<<επειδή σφετερίστηκες το αμπέλι του Ναβουθέ και τον σκότωσες ,στους τόπους που οι χοίροι και τα σκυλιά έγλειψαν το αίμα του εκεί θα γλείψουν τα σκυλιά το ίδιο σου το αίμα και οι πόρνες θα λουστούν μέσα του>>.
