Ήταν πολύ μεγάλη υπόθεση! Συνήθως οι Σύνοδοι Κορυφής της ΕΟΚ γίνονταν στις πρωτεύουσες των κρατών. Κάθε εξάμηνο μία χώρα έπαιρνε την προεδρία, ενώ στη λήξη της θητείας της παρέδιδε στην επόμενη πόλη. Η Ρόδος δεν ήταν πρωτεύουσα, αλλά ήταν πρωτεύουσα στην καρδιά του Ανδρέα Παπανδρέου που της χάρισε τη δόξα φέρνοντας στη Ρόδο τους ηγέτες των 12 κρατών της ΕΟΚ. Ηγέτες μεγαθήρια που όμοιούς τους δεν ξαναείδε η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Αλλά, στη Ρόδο δεν έφερε μόνο τη Σύνοδο! Έφερε και τη Δήμητρα ο Ανδρέας, τις εποχές που οι αντιπολιτευτικές εφημερίδες της είχαν ολοσέλιδα, γυμνόστηθη στην παραλία και τα σκανδαλοθηρικά έντυπα έδιναν μάχη για μία δήλωσή της.
Η Θάτσερ που δεν ήθελε να μείνει στο ίδιο ξενοδοχείο με τον Μιτεράν, ο Κολ που πήγαινε με τα πόδια και δημιουργείτο συμφόρηση, οι δημοσιογράφοι απ΄ όλο τον κόσμο και το δείπνο των ηγετών στη Ροδιακή Έπαυλη, δίπλα στο τζάκι… Μια Ρόδος στα καλύτερά της περιγράφουν σήμερα, 30 χρόνια μετά τρεις εκ των πρωταγωνιστών: o Γιάννης Μαχαιρίδης, νομάρχης Δωδεκανήσου τότε, ο διευθυντής της εφημερίδας «Πρόοδος», ανταποκριτής των «Νέων» και του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων Γιώργος Ζαχαριάδης και ο διευθυντής της εφημερίδας «Ροδιακή» Σπύρος Παγκάς.
Τους συνάντησα στο πολιτικό καφενείο του Σωτήρη, στην καρδιά της πόλης και ήταν η επέτειος των 30 χρόνων της Διάσκεψης Κορυφής στις 2 και 3 Δεκεμβρίου 1988. Οι πρώτες κουβέντες ήταν αυθόρμητες, μετά έγιναν συνέντευξη!
Πώς έγινε η επιλογή της Ρόδου;
Ο Θόδωρος Πάγκαλος, αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών τότε, γυρίζοντας από ένα ταξίδι στην Τήλο, ενθουσιάστηκε από τη Ρόδο και τις υποδομές που διαπίστωσε ότι έχει: το Καστέλο, μεγάλα ξενοδοχεία σε μικρή απόσταση το ένα από το άλλο… Οι ξένοι ηγέτες ήξεραν τη Ρόδο και το πιθανότερο θα ήταν ότι θα ήθελαν να έρθουν εδώ. Τα κράτη μέλη ήταν 12 τότε και οι ηγέτες τους ήταν οι ογκόλιθοι: Μιτεράν, Θάτσερ, Κολ, Γκονζάλες… επίτροπος της ΕΟΚ ήταν ο Ντελόρ… και βέβαια ο Ανδρέας Παπανδρέου. Ο Πάγκαλος είπε ότι θα μετέφερε την πρότασή του στον Ανδρέα, ο οποίος την έκανε αμέσως δεκτή.
Κι έπρεπε να ετοιμαστείτε, να κάνετε έργα, να μην εκτεθεί η Ρόδος!
Κι εδώ πάμε στο δύσκολο μέρος της υπόθεσης. Πώς θα βρίσκονταν τα χρήματα για να γίνουν έργα στο Καστέλο το οποίο ήταν αυτό που απαιτούσε και το μεγαλύτερο κονδύλι. Σημαντικές παρεμβάσεις έπρεπε να γίνουν επίσης στο ξενοδοχείο των Ρόδων το οποίο σύμφωνα με την πρόταση των τοπικών αρχών θα λειτουργούσε ως Κέντρο Τύπου για τους δημοσιογράφους που θα έρχονταν απ΄ όλο τον κόσμο. Τότε το « Ρόδων» ήταν κλειστό και σχεδόν ερείπιο. Ένα ακόμα ρίσκο αυτό, μία ακόμα μεγάλη παρέμβαση για το δήμο Ρόδου, με δήμαρχο τον Σάββα Καραγιάννη που ανέλαβε τη συντήρηση. Επίσης έπρεπε να γίνουν παρεμβάσεις στη Ροδιακή Έπαυλη η οποία ωστόσο λειτουργούσε τότε και εκεί θα δινόταν το δείπνο εργασίας, δίπλα στο τζάκι. Το μεγαλύτερο ποσόν ωστόσο χρειαζόταν να βρεθεί για τη συντήρηση και διαμόρφωση του Καστέλο όπου θα γινόταν η Σύνοδος Κορυφής.
Μέχρι και παραιτήσεις υποβλήθηκαν για να βρεθούν τα λεφτά;
Όταν βρέθηκε το 50% των πόρων για να γίνει η Σύνοδος, στο αδιέξοδο για το υπόλοιπο 50% η εναλλακτική πρόταση ήταν η Σύνοδος Κορυφής να μη γίνει τελικά στη Ρόδο, αλλά στο Ζάππειο! Μπροστά στον κίνδυνο να χάσει η Ρόδος μια μεγάλη ευκαιρία για την προβολή της, στη σύσκεψη που έγινε υπό τη Μελίνα Μερκούρη υπουργό Πολιτισμού για την εξεύρεση λύσης, ο Νομάρχης Γιάννης Μαχαιρίδης που συμμετείχε, ανέλαβε τη δέσμευση να διαθέσει η Νομαρχία το υπόλοιπο ποσό για να μη χαθεί η Σύνοδος από τη Ρόδο. Όταν φτάσαμε στο αδιέξοδο και έπρεπε να βάλουμε το 50% ο Μαχαιρίδης δήλωσε αδυναμία ως Νομαρχία και είπε «και αν θέλετε θέτω και την παραίτησή μου στη διάθεσή σας»! Η Μελίνα δεν απάντησε τότε και σε μία σύσκεψη που έγινε πολύ αργότερα όταν οι τοπικές αρχές ζήτησαν από τη Μελίνα να συμμετάσχει με ένα μεγάλο ποσό, εκείνη δήλωσε αδυναμία και συμπλήρωσε ότι αν θέλουμε μπορεί να υποβάλει και … την παραίτησή της. Μας ανταπέδωσε δηλαδή με τον ίδιο τρόπο.
Τελικά τα κονδύλια βρέθηκαν, τα έργα έγιναν… τα θέματα Ασφάλειας πώς τα… διασφαλίσατε;
Ακολούθησαν συσκέψεις για θέματα Ασφαλείας με την Αστυνομία και τις αντιπροσωπίες από άλλες χώρες. Ήταν πολύ αυστηρά τα μέτρα ασφαλείας. Υπήρχαν πολεμικά πλοία ανοιχτά της Ρόδου, πολλά ασθενοφόρα διαθέσιμα, το Νοσοκομείο ήταν σε επιφυλακή. Και βέβαια υπήρχαν και πολλά άλλα ζητήματα. Οι Ευρωπαίοι δημοσιογράφοι ζήτησαν να υπάρχει δορυφορική κάλυψη. Έτσι η Ρόδος έγινε η μοναδική περιοχή στην Ελλάδα που είχε δορυφορική λήψη και τη δυνατότητα να βλέπει τρία δορυφορικά κανάλια: της Γερμανίας, της Γαλλίας και το CNN Ευρώπης. Δημιουργήθηκε επίσης οπτικό υλικό προβολής της Ρόδου, με λήψεις που έγιναν από το ελικόπτερο του Στρατού, κάτι πρωτοποριακό για την εποχή και δόθηκε στoυς δημοσιογράφους όλου του κόσμου και τις συνοδείες των αρχηγών των κρατών.
Πού καταλήξατε, πού έμειναν οι ηγέτες;
Οι ηγέτες και οι αντιπροσωπείες θα έμεναν σε δύο ξενοδοχεία, στο Γκράντ Οτέλ που ήταν ανοιχτό και στο Ρόδος Παλλάς που άνοιξε γι αυτό το λόγο. Η Θάτσερ και ο Μιτεράν δεν ήθελαν να βρίσκονται στο ίδιο ξενοδοχείο. Τελικά οι περισσότεροι αρχηγοί έμειναν στο Ρόδος Παλάς, ενώ ο Κολ για παράδειγμα έμεινε στο Γκράντ Οτέλ. Ο οποίος Κολ μετακινείτο με τα πόδια, δημιουργώντας διάφορα απρόοπτα σε σχέση με τις λιμουζίνες των υπολοίπων και τους άνδρες της Ασφάλειας… Μάλιστα στην είσοδο της Μεσαιωνικής Πόλης ενώ περπατούσε για να μπει, συναντήθηκε με μαθητές σχολείου οι οποίοι τον αναγνώρισαν και είχε πολύ θερμή συνομιλία μαζί τους. Οι άνδρες της ασφάλειάς του ήταν πάντα διακριτικοί και σε απόσταση.
Ο Πάγκαλος ήταν ζωηρός, μου είπατε!
Συνέβησαν δύο περιστατικά. Κατεβαίνοντας από μία σύσκεψη από τη Νομαρχία είδε έναν Αστυνομικό να έχει το πηλίκιο κάτω απ’ τη μασχάλη και τσιγάρο στο στόμα. Και έγινε έξω φρενών. Το δεύτερο ήταν στο Δείπνο Εργασίας το βράδυ πια με το οποίο έκλεισε η Σύνοδος Κορυφής, στη Ροδιακή Έπαυλη. Στην αποχώρηση δημιουργήθηκε πάλι ένα επεισόδιο από τον Πάγκαλο με τον επικεφαλής της Αστυνομικής Δύναμης. Ο Κολ έφευγε πάλι με τα πόδια, την ίδια στιγμή έφευγε ο Μιτεράν με τα αυτοκίνητα που τον συνόδευαν, φράκαρε η είσοδος στη Ροδιακή Έπαυλη, παρενέβη ο Πάγκαλος… Την επόμενη μέρα υπήρχε δεξίωση για τους δημοσιογράφους και τις συνοδείες των αρχηγών στο Γκράντ Οτέλ όπου δεν υπήρξε προσέλευση και έμειναν τα φαγητά!
Την παράσταση έκλεψε η Δήμητρα, το πρόσωπο εκείνης της εποχής, δίπλα στον Ανδρέα!
Η έλευση του Ανδρέα Παπανδρέου στη Ρόδο για τη Διάσκεψη Κορυφής, με τη συνοδό του τότε Δήμητρα Λιάνη, λίγο καιρό αφότου γύρισε χειρουργημένος από το Χέρφιλντ, είχε προκαλέσει μεγάλο ενδιαφέρον διεθνώς και ήταν έντονο το ενδιαφέρον των ξένων δημοσιογράφων. Προκάλεσε και την αντίδραση γυναικών από τις… ΕΓΕΣ τη φεμινιστική οργάνωση της Μαργαρίτας Παπανδρέου, οι οποίες απειλούσαν να βγουν στους δρόμους, να διαμαρτυρηθούν προς τον Ανδρέα Παπανδρέου. Μέχρι και αφίσες είχαν οι κολώνες στη Ρόδο κυρίως στη διαδρομή αεροδρόμιο –πόλη. Οι κολώνες της ΔΕΗ είχαν αφίσες που έδειχναν γυμνόστηθη τη Λιάνη, στη θάλασσα. Οι αφίσες αποκαθηλώθηκαν από ομάδα του ΠΑΣΟΚ που περιφρουρούσε την περιοχή. Το σημαντικό είναι ότι ενώ η πληροφορία ότι ο Ανδρέας ερχόταν στη Ρόδο με τη Λιάνη είχε προκαλέσει εντάσεις και στη Νομαρχιακή του ΠΑΣΟΚ, υπήρχαν και απόψεις για μη υποδοχή του Ανδρέα στο αεροδρόμιο. Στο αεροδρόμιο όμως έγινε μία από τις μεγαλύτερες υποδοχές στην οποία μάλιστα οι γυναίκες είχαν την μεγαλύτερη παρουσία, αποθεώνοντας τον Ανδρέα.
Ο Ανδρέας πώς τα αντιμετώπιζε όλα αυτά;
Ο Ανδρέας αδιαφορούσε γι αυτά τα σχόλια, δεν ενδιαφερόταν καθόλου. Μπήκε μέσα στο Γραφείο Τύπου στο ξενοδοχείο των «Ρόδων» με τη Δήμητρα η οποία φορούσε ένα έντονα κίτρινο ταγιέρ.
Πώς κλείσατε τη Σύνοδο Κορυφής, ποια ήταν η πινελιά που έδωσε η Ρόδος;
Θελήσαμε να τιμήσουμε τους αρχηγούς των κρατών. Το κάθε ένα από τα 12 νησιά θα ανακήρυσσε ως επίτιμο δημότη έναν ηγέτη. Η Ρόδος ανακήρυξε τον Μιτεράν, το Καστελόριζο τον Ανδρέα Παπανδρέου, η Χάλκη τη Θάτσερ μιας και η Χάλκη τότε είχε γυναίκα δήμαρχο την Σταματία Βασιλογιώργη και ούτω καθ΄ εξής. Η δε τελετή παράδοσης της σημαίας, στον Μπαρόζο υπουργό Εξωτερικών της Ισπανίας, έγινε στην πλατεία Δημαρχείου από το δήμαρχο Σάββα Καραγιάννη.
Τι κέρδισε τελικά η Ρόδος πέραν της προβολής της;
Θέλαμε οι αποφάσεις που θα παίρνονταν στη συγκεκριμένη Σύνοδο Κορυφής να έχουν αντίκρισμα και για τη Ρόδο. Ένα χρόνο πριν είχαν θεσμοθετηθεί οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ για τα Δωδεκάνησα και έπρεπε η απόφαση αυτή να επικυρωθεί, όπως και έγινε. Αργότερα έγινε η επέκτασή της και στα υπόλοιπα νησιά του Αιγαίου. Στη συγκεκριμένη Διάσκεψη μπήκε για πρώτη φορά ο όρος «Νησιωτικότητα» και οι πολιτικές για τα νησιά. Η Θάτσερ ήταν γνωστό ότι δεν χώνευε τον Ανδρέα Παπανδρέου, αλλά έλεγε ότι σε κάθε Διάσκεψη Κορυφής ο Ανδρέας κάτι κέρδιζε για την Ελλάδα.
Και φτιάχτηκε το Καστέλο, το «Ρόδον»… έγιναν παρεμβάσεις στη Ροδιακή Έπαυλη…
Οι μεγαλύτερες παρεμβάσεις έγιναν στο Καστέλο. Έγινε επίσης στατική ενίσχυση του κτηρίου των Ρόδων το οποίο θα κατέρρεε, γι αυτό και το κόστος εδώ ήταν επίσης υψηλό. Για τις ανάγκες της Διάσκεψης διαμορφώθηκε το υπόγειο, το ισόγειο και ο ημιώροφος. Το «Ρόδων» μετά τη Διάσκεψη Κορυφής έκλεισε πάλι ωστόσο ήταν το ξεκίνημα για να αρχίσει μία συζήτηση και η δημιουργία της εταιρείας «Ρόδων Α.Ε» με τη λειτουργία του «Ρόδων» αργότερα. Και βέβαια η αίγλη της Ρόδου μεγάλωσε. Ό,τι έγινε τότε ήταν μια ιστορική διαδικασία που πήγε τη Ρόδο ψηλά!
Πηγή: rodiaki.gr
